تولید پارچه‌های ضد میکروب در دانشگاه آزاد فارس

پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس با‌شناسایی میکروارگانیسم‌های جدبد با توانایی تولید نانوذرات نقره و طلا، ‏موفق به تولید پارچه‌های ضد میکروب شدند. ‏

پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس با‌شناسایی میکروارگانیسم‌های جدبد با توانایی تولید نانوذرات نقره و طلا، ‏موفق به تولید پارچه‌های ضد میکروب شدند. همچنین نانوذرات تولیدی با این روش، در پزشکی، دارورسانی و پارچه‌های مختلف و بانداژها ‏می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.‏

امروزه نانوذرات تولیدی به روش زیستی که به آن تولید به‌وسیله‌ی فناوری سبز نیز لقب داده‌اند، به علت مقرون به صرفه بودن و نیز ‏عدم تولید مواد سمی در محیط و بر روی سطح نانوذرات، دارای کاربردهای فراوان در صنعت است. از جمله کاربردهای مهم آن استفاده از ‏نانوذرات تولیدی به‌وسیله‌ی میکروارگانیسم‌ها در پزشکی است که در درون ساختار بانداژ زخم و نیز ابزارهای مورد استفاده در درون بدن قابل ‏استفاده‌اند. یکی دیگر از کاربردهای نانوذرات، استفاده از آن‌ها در صنعت پوشاک است به طوریکه تهیه لباس‌های حاوی نانوذرات که به علت ‏آلی بودن با بدن انسان سازگار و دارای خواص ضد میکروبی نیزهستند، از جمله کاربردهایی است که تحقیقات زیادی در مورد آن انجام ‏نشده است.‏

این تحقیقات به‌وسیله‌ی پرستو پورعلی دانشجوی دکتری در رشته میکروبیولوژی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات فارس و دکتر مجید ‏باصری صالحی، سیما افشار نژاد و پروفسور جواد بهروان انجام شده است و هدف اصلی از آن،‌ شناسایی میکروارگانیسم‌های بومی ایران با توانایی ‏تولید نانوذرات فلزی از جمله نانوذرات نقره و طلا بود که سپس حضور نانوذرات تولیدی به‌وسیله‌ی آنالیزهای متعدد تایید و نهایتا از آن‌ها در ‏درون پارچه جهت ایجاد خواص ضد میکروبی استفاده شد.‏

پورعلی در این باره گفت: «در مورد این تحقیقات می‌توان گفت که به راحتی می‌توان شرایطی را برای میکروارگانیسم‌ها فراهم نمود که ‏طی آن تولید نانوذرات فلزی قابل انجام باشد. به طور خلاصه پس از جداسازی میکروارگانیسم‌ها، هر یک از آن‌ها در معرض یون‌های فلزی در ‏سطح غیر کشنده قرار گرفتند و پس از ایجاد دما و سایر شرایط مورد لزوم، نانوذرات به صورت درون سلولی به‌وسیله‌ی میکروارگانیسم‌ها تولید ‏شدند. علاوه‌بر این تولید نانوذرات به صورت برون سلولی نیز به‌وسیله‌ی میکروارگانیسم‌ها بررسی و با موفقیت انجام شد.»‏

به گفته پورعلی دستاوردهای این طرح نه تنها‌شناسایی میکروارگانیسم‌های جدید با توانایی تولید نانوذرات نقره و طلا بود بلکه بررسی ‏خواص ضد میکروبی نانوذرات با توجه به شکل و رنگ‌های تولیدی آن‌ها انجام شده و نهایتا نانوذرات درون بستر پارچه‌ها ثابت شده و به این ‏ترتیب خواص ضد میکروبی قابل توجهی در پارچه‌ها ایجاد گردیده است.‏

پورعلی در توضیح اثرات استفاده از فناوری نانو در این پژوهش افزود: «به طور کلی هنگامیکه مواد در ابعاد نانو تولید شوند خواص متفاوتی ‏نسبت به ماده اولیه خود بروز می‌دهند که از جمله این تغییرات برای نانوذرات نقره و طلا ایجاد خواص ضد میکروبی بسیار بالاتر است که در ‏پایان نامه اینجانب این خاصیت به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است. نانوذرات نقره و طلا به روش‌های متفاوتی خاصیت ضد میکروبی ‏خود را عرضه می‌دارند که برای نانوذرات نقره از طریق فعال‌سازی واسطه‌های فعال اکسیژنی، واکنش با ‏DNA‏ و پروتئین‌ها و برای نانوذرات ‏طلا از طریق واکنش با پمپؤهای ATPase‏ و نیز از بین بردن پتانسیل غشاء موجود در درون سلول است.»‏

نانوذرات تولیدی با این روش، در پزشکی، دارورسانی و نیز در مواردی مانند فیلترهای تصفیه آب و فاضلاب و نیز پارچه‌های مختلف و ‏بانداژها می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.‏

نتایج این کار تحقیقاتی در مجله ‏BioMetals‏ (‏February 2013, Volume 26, Issue 1‎‏) منتشر شده است. علاقمندان می‌توانند ‏متن کامل مقاله را در صفحات ۱۸۹ الی ۱۹۶ همین شماره مشاهده نمایند.‏