ساخت نانوسطوح آنتی‌باکتریال با الهام از طبیعت

محققان استرالیایی موفق به ارائه سطوح نانوساختاری شدند که دارای خواص ضدباکتری است. این سطوح به دلیل داشتن نانوستون‌ها می‌توانند به دیواره باکتری‌ها آسیب برسانند و آنها را از بین ببرند.

بیمارستانی را تصور کنید که تمام اتاق‌ها، آشپزخانه و میزهای آن عاری از باکتری بوده و بدون استفاده از تجهیزاتی نظیر منبع ماکروویو یا آب جوش می‌توان همیشه محیطی پاکیزه داشت. یافته‌های اخیر دانشمندان استرالیایی می‌تواند این رویا را به حقیقت نزدیک کند.
در مقاله‌ای که اخیرا در نشریه Nature Communications به چاپ رسیده است، محققان نشان دادند که چگونه می‌توان از سنجاقک برای ایجاد سطحی استفاده کرد که باکتری‌ها را از بین ببرد. این سطح کشنده باکتری، سیلیکون سیاه است. ماده‌ای که در سال ۱۹۹۰ به صورت تصادفی کشف شد. این ماده در حال حاضر یک گزینه مناسب برای ساخت پنل‌های خورشیدی است.
این سطح در زیر میکروسکوپ دارای جنگلی از نانوساختاری ۵۰۰ نانومتری است، باکتری‌ها در اثر برخورد با این سطوح دچار پارگی دیواره شده و از بین می‌روند. این اولین باری است که یک سطح آبگریز، دارای ویژگی ضدباکتری است.
سال گذشته النا ایوانوا از دانشگاه صنعتی سوینبرن در ملبورن دریافت که بال جیرجیرک دارای ویژگی خاصی است که باکتری‌ها را از بین می‌برد. این گروه بعد از بررسی‌های دقیق‌تر دریافتند که این ویژگی یک خاصیت بیوشیمیایی نیست بلکه ساختار آن به نحوی است که باکتری‌ها بعد از برخورد با سطح از بین می‌روند. نتایج مشاهدات میکروسکوپی نشان داد که این سطح دارای نانوستون‌های منظمی است که باکتری‌ها را تکه تکه می‌کند.
این گروه در ادامه تحقیقات خود به بررسی بال نوعی سنجاقک استرالیایی پرداختند. نتایج نشان داد که این بال‌ها نیز دارای نانوستون‌هایی هستند اما ابعاد آنها از سیلیکون سیاه کوچک‌تر بوده و در حد ۲۴۰ نانومتر است. محققان بعد از تست این بال‌ها و همچنین سیلیکون سیاه دریافتند که هر دوی آنها خواص آنتی‌باکتریال دارند. بعد از سه ساعت تماس با باکتری، هر سانتیمتر مربع از این سطوح ۴۵۰ هزار باکتری را از بین می‌برد. این رقم ۸۱۰ برابر بیشتر از کمترین مقدار باکتری برای آلودگی آرئوس (عامل نوع بیماری تنفسی) است.
نتایج این پروژه نشان داد که اگر تولید سیلیکون سیاه به دلیل هزینه بالای آن مقرون به صرفه نیست می‌توان از گزینه‌های دیگری برای ایجاد سطوح آنتی‌باکتریال استفاده کرد.