گستردگی و کابرد‌های فراوان زمینه‌هایی که چاپ روی آن‌ها صورت می‌گیرد به‌گونه‌ای است که بسیاری از آن‌ها بسیار با محیط‌های آلوده در تماس هستند و پس از آن در تماس با انسان باعث انتقال آلودگی می‌گردند. این زمینه‌ها می‌تواند شامل اسکناس و انواع مختلف بسته‌بندی مواد غذایی، بهداشتی و آرایش باشد، که با آنتی باکتریال کردن آن‌ها می‌توان از انتقال انواع آلودگی‌ها جلوگیری کرد.
تولید نانوکامپوزیتی آنتی باکتریال از مرکب‌های لیتوگرافی
گستردگی و کابرد‌های فراوان زمینه‌هایی که چاپ روی آن‌ها صورت می‌گیرد به‌گونه‌ای است که بسیاری از آن‌ها بسیار با محیط‌های آلوده در تماس هستند و پس از آن در تماس با انسان باعث انتقال آلودگی می‌گردند. این زمینه‌ها می‌تواند شامل اسکناس و انواع مختلف بسته‌بندی مواد غذایی، بهداشتی و آرایش باشد، که با آنتی باکتریال کردن آن‌ها می‌توان از انتقال انواع آلودگی‌ها جلوگیری کرد.
راه‌های گوناگونی برای آنتی باکتریال کردن محصولات وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به پوشش دادن محصول نهایی با یک روکش آنتی باکتریال و یا مخلوط کردن ماده اولیه با موادی که خاصیت آنتی باکتریال دارند اشاره کرد. ویژگی آنتی باکتریال تولیدات باعث افزایش ماندگاری محصول نیز می‌شود. یکی از مهم‌ترین کاربردهای نانوذراتی مانند نقره و اکسید روی استفاده از خاصیت آنتی باکتریال آن‌ها است. از این رو تولید یک جوهر دارای نانوذره مناسب، مانند Ag و ZnO می‌تواند کاربرد وسیع، مؤثر و گسترده‌ای در برابر انواع میکروارگانیسم‌ها داشته باشد و باعث افزایش عمر مفید و ماندگاری دراز مدت محصولات شود.
هدف از این طرح تولید نانوکامپوزیتی آنتی باکتریال از مرکب‌های لیتوگرافی مورد استفاده برای چاپ روی انواع بسته‌بندی مواد غذایی، بهداشتی و آرایشی و نانوذرات اکسید روی است به‌طوری که مرکب خواص اولیه خود را حفظ کرده و تغیری در کارایی آن ایجاد نگردد. بررسی نتایج نشان می‌دهد افزودن این نانوذرات علاوه‌بر اینکه تغییری در خواص و ظاهر مرکب ایجاد نمی‌کند باعث ایجاد خاصیت آنتی باکتریال مناسب می‌گردد.
مریم عطایی فرد، دکتری مهندسی پلیمر – صنایع رنگ و عضو هیئت علمی گروه علوم و فناوری چاپ مؤسسه علوم و فناوری رنگ و پوشش، در مورد این تحقیقات توضیح داد: «برای تهیه جوهر لیتو آنتی باکتریال به دلیل درصد جامد بالای جوهر از نانوذرات اکسید روی که به‌صورت پودری است استفاده شده است و نیز به دلیل درصد جامد بالای جوهر برای اختلاط از آسیاب سه غلطکی استفاده شده است. نانوذره در درصد‌های ۱و ۳و ۵ وزنی نسبت به جوهر مخلوط شده است و برای اختلاط بهتر نمونه ۳ باز از آسیاب عبور داده شده است»
مکانیزم‌های مختلفی برای خواص ضد باکتریایی نانومواد پیشنهاد گردیده است. یکی از سازوکار‌های گزارش شده برای نانوذرات فلزی آزاد شدن یون‌ها به مرور زمان از نانوذره است. درمورد TiO2 فعالیت‌های ضد باکتریایی به اثر کاتالیزوری آن نسبت داده شده است. اگر چه این اکسید فلزی در تاریکی فعالیت ضد باکتریایی نشان می‌دهد. برای ZnO آزاد شدن H2O2 از سطح به عنوان عامل اصلی و اولیه فعالیت ضد باکتریایی پیشنهاد شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ZnO یک ماده فوتوکاتالیستی است و هنگامی که در اثر برخورد فوتون‌ها تهییج می‌گردد، H2O2 تولید می‌نماید.
نتایج آزمون آنتی باکتریال نشان دهنده بهبود خاصیت آنتی باکتریال و کاهش رشد باکتری روی نمونه‌های مرکب در حضور نانوذرات اکسید روی است.
نتایج این کار تحقیقاتی که به دست دکتر مریم عطایی فرد و مهندس فرشته میرجلالی (دانشجوی دکتری مهندسی پلیمر – صنایع رنگ دانشگاه صنعتی امیر کبیر) صورت گرفته است و در مجله Composites Part B: Engineering (جلد ۵۱، آگوست سال ۲۰۱۳، صفحات ۹۲-۹۷) منتشر شده است.
