محققان کشورمان با تهیه میسل‌های حساس به pH که برپایه پلیمر مونو متیل ایتاکونات، زنجیرهای جانبی کلسترول و پلی اتیلن گلیکول بودند، به بررسی رهایش دارو توسط آن به عنوان نانوحامل دارویی جهت درمان سرطان پرداختند.
استفاده از نانو حامل دارویی پایدار حساس به pH در درمان سرطان
محققان کشورمان با تهیه میسل‌های حساس به pH که برپایه پلیمر مونو متیل ایتاکونات، زنجیرهای جانبی کلسترول و پلی اتیلن گلیکول بودند، به بررسی رهایش دارو توسط آن به عنوان نانوحامل دارویی جهت درمان سرطان پرداختند. با کاربرد نتایج این طرح در صنایع داروسازی می‌توان عوارض جانبی داروهای ضد سرطان را کاهش داد.
در میان پلیمرهای مختلف کاربردی در سیستم‌های دارورسانی هدفمند، پلیمرهای مونو متیل ایتاکونات PMMI به علت شباهت زیاد به پلی (آلکیل آکریلات‌ها) و پلی (آلکیل متاکریلات‌ها) و نیز به دلیل قیمت پایین و داشتن منبع طبیعی مورد توجه محققین قرار گرفته‌اند. . تهیه هیدروژل‌های حساس به دما و pH از پلیمرها و کوپلیمرهای مشتق شده از ایتاکونیک اسید نمونه‌ای از این کاربردهاست. در کار پژوهشی حاضر محققان به تهیه و بررسی خواص میسل‌های حساس به pH بر پایه مونو متیل ایتاکونات و همچنین امکان کاربرد آن به عنوان نانوحامل‌های دارویی پرداختند.
دکتر ژاله پورموذن، فارغ التحصیل دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، هدف انجام این پژوهش را اینگونه عنوان کرد: «کلسترول از اجزای ساختاری غشای سلول‌های بدن است و نقش مهمی در متابولیسم بدن ایفا می‌کند. این لیپید طبیعی زیست سازگار و زیست تخریب پذیر بوده که به دلیل ساختار مولکولی سخت و خصوصیت آب گریزی بالا، اغلب در جهت اصلاح خواص پلیمرها و نانوذرات حامل دارو و به منظور ایجاد ویژگی آب گریزی در آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از طرفی به منظور بهبود خواص آبدوستی پلیمر و افزایش پایداری میسل‌های حاصل از آن در جریان خون از اتصال پلی اتیلن گلیکول ۲۰۰۰ به پلیمر بهره گرفته می‌شود. از این رو ما به دنبال استفاده از پلیمر مونو متیل ایتاکونات و کلسترول و پلی اتیلن گلیکول (PEG) در تهیه میسل‌های حساس به pH و بررسی رهایش هدفمند دارو به کمک این نانوحامل دارویی بودیم.»
به گفته دکتر پورموذن، در ابتدا مشتق کلسترولی CholC6 سنتز شد تا به عنوان بخش آب گریز در ساختار میسل‌هایی که در مراحل بعدی تهیه شدند، مورد استفاده گیرند. در ادامه محلول میسلی پلیمر سنتزی PEG-PMMI-CholC6 به روش دیالیز تهیه شد. در این میسل‌ها، بخش‌های CholC6 در هسته و زنجیرهای آب گریز PEG در پوسته خارجی میسل‌ها و زنجیرهای PMMI بسته به pH محیط در هسته، مابین هسته و پوسته یا در پوسته خارجی قرار گرفتند. در پایان رهایش دارو در میسل‌های بارگذاری شده از پیروکسیکام به روش دیالیز، در سه بافر با pH متفاوت ۲/۱ (شرایط اسیدی معدی)، ۵/۵ (بافر فسفات برای شبیه شازی pH اندوسومال و pH محیط بیرونی سلول‌های سرطانی) و ۴/۷ ( بافر فسفات برای شبیه شازی محیط روده کوچک و همچنین pH خون) در دمای °C 37 ، مورد بررسی قرار گرفت.
با توجه به نتایج حاصل شده میسل‌های حاوی کلسترول پایداری قابل توجه از خود نشان دادند. همچنین اتصال PEG به ساختار پلیمری با افزایش خصلت آبدوستی سطح میسل‌ها، از نزدیک شدن مولکول‌های داروی آب گریز به لایه سطحی میسل‌ها ممانعت کرده و سبب نگهداری دارو در هسته آن شدند. همچنین میسل‌های تهیه شده دارای ابعاد نانو بوده و با توجه به pH محیط، رهایش دارو با سرعت ثابت و مداوم در بازده زمانی ۵۰ ساعت صورت گرفت. این نانو حامل‌های دارویی با توجه به pH سلول‌های سرطانی (۵٫۵ = pH) داروی موردنظر را در سایت هدف آزاد نمود.
نتایج این کار تحقیقاتی که مربوط به بخشی از رساله دکترای خانم دکتر ژاله پورموذن بوده و با همکاری دکتر معصومه باقری (عضو هیات علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان) و پروفسور علی اکبر انتظامی (عضو هیات علمی دانشگاه تبریز) صورت گرفته است ، در مجله Journal of Polymer Research (جلد ۲۰، ماه نوامبر، سال ۲۰۱۳، صفحات ۲۹۴ تا ۳۰۵) منتشر شده است.
