نتایج یافته‌های اخیر نشان می‌دهد که تغییر ابعاد نانوحامل‌های دارویی می‌تواند سرنوشت آن‌ها را در بدن تغییر دهد، به طوری که با افزایش ابعاد نانوحامل از ۷۵ به ۱۵۰ نانومتر نانوحامل به جای رهاسازی دارو، در کبد و طحال جمع خواهد شد.
اثر ابعاد نانوحامل‌های دارویی بر عملکرد و سرنوشت آن‌ها در بدن
در طول یک دهه‌ی گذشته پیشرفت‌های قابل توجهی در حوزه‌ی شیمی‌درمانی انجام گرفته است، با این حال دارورسانی هدفمند به سلول‌های سرطانی با چالش‌هایی روبرو است. فناوری نانو برخی از این گره‌ها را باز کرده است؛ برای مثال نانوحامل‌ها و نانوکپسول‌ها توانسته‌اند مولکول‌ها و ترکیبات دارویی را به نقاط موردنظر پزشکان منتقل کنند.
این نانوحامل‌ها، ذرات بسیار کوچکی هستند که درصورت تغییر ابعاد ممکن است مسیر را اشتباه طی کنند و به سلول‌های سالم بدن وارد شوند. یکی از فرض‌های محققان این است که نانوحامل‌ها از بدو تولید، ابعاد خود را حفظ می‌کنند و در طول استفاده و تزریق در بدن نیز این ابعاد دچار تغییر نمی‌شود.
یک گروه تحقیقاتی به سرپرستی توماس ایپ از دانشگاه دلوار نشان دادند که فرآیندهای رایج در استفاده از نانوحامل‌ها می‌تواند تأثیر زیادی روی ابعاد و شکل آن‌ها بگذارد. این یافته‌ی محققان در قالب مقاله‌ای با عنوان Size Evolution of Highly Amphiphilic Macromolecular Solution Assemblies Via a Distinct Bimodal Pathway در نشریه Nature Communications به چاپ رسیده است.
سولیوان از محققان این پروژه می‌گوید: «عوامل شیمی‌درمانی به شیوه ای طراحی می‌شوند که بر تقسیم سلولی تاثیرگذار باشند. بنابراین، این مواد نه تنها می‌توانند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند بلکه برای دیگر سلول‌ها نیز خطرناک هستند و مانع از تقسیم آن‌ها می‌شوند. این ترکیبات موجب ریزش مو و اختلال در سیستم ایمنی بدن می‌شوند. پس باید روشی برای رهاسازی انتخابی داروی شیمی‌درمانی در سلول‌های سرطانی یافت. ما قصد داریم دارو را تا زمانی که به هدف برسد محافظت کنیم.
ایپ می‌گوید: «خودآرایی مولکول‌های پلیمری می‌تواند برای ایجاد ساختارهای یکنواخت و هم شکل استفاده شود اما باید مطمئن شد که این ساختارها بعد از تولید تغییر شکل نمی‌دهند».
نتایج نشان می‌دهد که این تغییر، اندک است اما می‌تواند تاثیرات قابل توجهی داشته باشد. ایپ می‌گوید: «اگر ابعاد نانوحامل ۷۵ نانومتر باشد، می‌تواند دارو را مستقیم در تومور رهاسازی کند، اما اگر این ابعاد به ۱۵۰ نانومتر برسد دارو متجمع شده و در طحال یا کبد انبار خواهد شد. بنابراین یک پراکنده‌سازی کوچک در توزیع اندازه‌ی ذرات نمونه می‌تواند سرنوشت نانوحامل را در بدن تغییر دهد. نتایج این پژوهش برای تولید، ذخیره‌سازی و استفاده از نانوحامل‌ها بسیار مفید است.
