محققان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تبریز، در راستای دستیابی به سیستم‌های دارورسانی هوشمند نانوساختار، نانوحامل‌هایی ساخته‌اند که قادر است به صورت همزمان دو داروی ضدسرطان را به درون سلول‌های سرطانی هدایت کند. این نانوحامل‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تنها در شرایط pH و دمای کنترل شده عمل رهای سازی دارو را انجام می‌دهند.
تبریز: نانوحامل‌هایی با قابلیت حمل همزمان چند دارو
محققان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تبریز، در راستای دستیابی به سیستم‌های دارورسانی هوشمند نانوساختار، نانوحامل‌هایی ساخته‌اند که قادر است به صورت همزمان دو داروی ضدسرطان را به درون سلول‌های سرطانی هدایت کند. این نانوحامل‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تنها در شرایط pH و دمای کنترل شده عمل رهایش دارو را انجام می‌دهند.
به گفته‌ی دکتر رویا صالحی قره‌ورن، دانش‌آموخته‌ی دکترای تخصصی نانو فناوری دارویی از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تبریز، برخلاف تحقیقات موجود که هر حامل تنها برای انتقال یک داروی ضدسرطان استفاده شده است، این حامل دو داروی ضد سرطان را با میزان داروی کمتر و اثرگذاری بیشتر از مقدار معمول، حمل و آزاد می‌کند. این ویژگی سمیت حاصل از مصرف داروهای ضدسرطان را، که بیماران تحت درمان با آن مواجه هستند، کاهش می‌دهد. همچنین با روش به‌کار رفته در ساخت این محصول، می‌توان بر مشکل مقاوم شدن سلول‌های سرطانی نسبت به داروها غلبه نمود.
به گفته‌ی دکتر رویا صالحی قره‌ورن، دانش‌آموخته‌ی دکترای تخصصی نانو فناوری دارویی از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تبریز، برخلاف تحقیقات موجود که هر حامل تنها برای انتقال یک داروی ضدسرطان استفاده شده است، این حامل دو داروی ضد سرطان را با میزان داروی کمتر و اثرگذاری بیشتر از مقدار معمول، حمل و آزاد می‌کند. این ویژگی سمیت حاصل از مصرف داروهای ضدسرطان را، که بیماران تحت درمان با آن مواجه هستند، کاهش می‌دهد. همچنین با روش به‌کار رفته در ساخت این محصول، می‌توان بر مشکل مقاوم شدن سلول‌های سرطانی نسبت به داروها غلبه نمود.
این نانوحامل‌ها از جنس نانوذرات سیلیس با میانگین قطر ۶۰ نانومتر هستند که بر اساس نتایج حاصل از DLS و تصاویر SEM اندازه، شکل و ساختار یکنواختی دارند.
برای ساخت این نانوحامل، ابتدا نوعی مایع یونی جدید کاتیونی و پاسخگو به چندین محرک، به روش پلیمریزاسیون، تولید و سپس به نانوذرات سیلیس متصل و اصلاح شد. در ادامه این نانوذرات به صورت همزمان با دو داروی ضدسرطان دوکسوروبیسین (DOX) و متوترکسات (MTX)، از طریق برهم‌کنش الکتروستاتیک متصل شدند. همچنین برای مطالعه‌ی رهای سازی همزمان داروها از آزمون HPLC-UV استفاده شد.
برای ساخت این نانوحامل، ابتدا نوعی مایع یونی جدید کاتیونی و پاسخگو به چندین محرک، به روش پلیمریزاسیون، تولید و سپس به نانوذرات سیلیس متصل و اصلاح شد. در ادامه این نانوذرات به صورت همزمان با دو داروی ضدسرطان دوکسوروبیسین (DOX) و متوترکسات (MTX)، از طریق برهم‌کنش الکتروستاتیک متصل شدند. همچنین برای مطالعه‌ی رهای سازی همزمان داروها از آزمون HPLC-UV استفاده شد.
قره ورن در خصوص نتایج این تحقیقات افزود: «این نانوحامل بر روی لاین‌های سلولی، حتی پس از ۷۲ ساعت هیچ‌گونه سمیتی از خود نشان نداده است؛ ولی افزایش میزان کشندگی نانوحامل حاوی دو داروی ضد سرطان نسبت به فرمولاسیون‌های دارویی موجود برروی سلول‌های سرطانی ریه و پستان بسیار مشهود است. این سیستم دارویی نانوساختار در درمان موش‌های سرطانی شده نیز مورد آزمایش قرار گرفته است. نتایج به دست آمده، بیانگر بهبود تدریجی و رضایت‌بخش موش‌ها بوده است».
این تحقیقات توسط دکتر رویا صالحی قره‌ورن و با همکاری دکتر سودابه داوران، دکتر حامد همیشه‌کار، – اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تبریز- و دکتر مهرداد مهکام- عضو هیئت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان- و مرتضی اسکندانی- دانشجوی دکترای تخصصی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تبریز- صورت گرفته است. نتایج این طرح در مجله Journal of Drug Targeting (جلد ۲۲، شماره ۴، ماه ژانویه، سال ۲۰۱۴، صفحات ۳۲۷ تا ۳۴۲) منتشر شده است.
این تحقیقات توسط دکتر رویا صالحی قره‌ورن و با همکاری دکتر سودابه داوران، دکتر حامد همیشه‌کار، – اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تبریز- و دکتر مهرداد مهکام- عضو هیئت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان- و مرتضی اسکندانی- دانشجوی دکترای تخصصی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تبریز- صورت گرفته است. نتایج این طرح در مجله Journal of Drug Targeting (جلد ۲۲، شماره ۴، ماه ژانویه، سال ۲۰۱۴، صفحات ۳۲۷ تا ۳۴۲) منتشر شده است.
