استفاده از داربست نانوساختار اوریگامی ‌دی‌ان‌ای برای مطالعه سلولی

پژوهشگران سوئدی با استفاده از اوریگامی دی‌ان‌ای موفق به تولید ابزاری شدند که می‌توان از آن برای مطالعه سلول‌های سرطانی استفاده کرد. این گروه با این نانوساختار پروتئین‌های گیرنده روی سلول‌های سرطانی را بررسی کرده و یک فرضیه قدیمی را به اثبات رساندند.

محققان مؤسسه کارولینسکا مطالعاتی روی گیرنده EphA2 که مربوط به نوعی سلول سرطانی است آغاز کرده‌اند. این گروه تحقیقاتی برای مطالعه‌ی این سلول‌ها از اوریگامی دی‌ان‌ای استفاده کردند؛ در واقع این نانوساختارها به عنوان ابزاری برای تحقیقات در این پروژه مورد استفاده قرار گرفته است.
پیش از این مشخص شده بود که EphA2 نقش مهمی در ابتلا به برخی سرطان‌ها نظیر سرطان پستان دارد. پروتئینی موسوم به افریون مسئول ارتباط با این گیرنده است. فرضیه‌ای وجود دارد که بر مبنای آن فاصله میان این پروتئین‌ها می‌تواند روی ارتباط میان گیرنده‌ها در سلول‌های مجاور اثرگذارد. محققان این پروژه برای بررسی صحت این فرضیه نیاز به ابزاری داشتند که اوریگامی ویژه دی‌ان‌ای این نیاز را برطرف می‌کرد . آن‌ها از رشته‌های بافته‌ شده دی‌ان‌ای که به صورت میله‌ای در آمده به عنوان ابزاری برای مطالعه دقیق فاصله میان این مولکول‌ها استفاده کردند.
بجورنی هوگبرگ از محققان این پروژه می‌گوید: «ما از دی‌ان‌ای به عنوان واحدهای سازنده برای تولید ابزاری استفاده کردیم که در نهایت برای مطالعات زیستی مورد استفاده قرار گرفت. کدهای ژنتیکی دی‌ان‌ای در این پژوهش اهمیت زیادی ندارد.»
این گروه تحقیقاتی پروتئین‌های مورد نظر خود را با فواصل مشخص، مثلا ۴۰ تا ۱۰۰ نانومتر، روی دی‌ان‌ای قرار دادند. سپس دی‌ان‌ای را درون محلول حاوی سلول‌های سرطان پستان وارد کردند. در قدم بعد مقدار فعالیت EphA2 را در سلول‌های سرطانی مطالعه کردند.
در صورتی که مولکول‌های EphA2 روی رشته دی‌ان‌ای در فواصل نزدیک هم قرار گرفته باشند نشان‌دهنده‌ی این است که گیرنده‌ها در سلول‌های سرطانی بسیار فعال بوده و خطر سرطانی کردن سلول‌های اطراف در آن‌ها کمتر است. به بیان دیگر این سلول‌ها علاقه‌ کمتری به متاستاز دارند.
هوگبرگ می‌گوید: «این نخستین بار است که ما موفق به اثبات این فرضیه بسیار مهم شدیم که نحوه چیدمان و فواصل گیرنده روی سلول‌ها با فعالیت EphA2 ارتباط دارد. ما در این پروژه موفق به تولید نانوساختاری شدیم که می‌توان به عنوان ابزاری برای مطالعه سلول‌های سرطانی از آن استفاده کرد.»
نتایج این پژوهش نشان داد که یک خوشه پروتئینی می‌تواند بسیار فعال‌تر از پروتئین‌های منفرد با همان غلظت باشد که دلیل این امر ارتباط و برهمکنش میان پروتئین‌ها است.