همدان: بررسی اثر ضدباکتریایی نانوذرات

محققان دانشگاه علوم پزشکی همدان با تولید نانوذرات اکسیدروی به بررسی اثرضد باکتریایی این نانوذرات پرداختند. نتایج این تحقیقات در ساخت موادضدعفونی کننده و کاربرد آن‌ها در محیط‌های بهداشتی و بیمارستان‌ها کارامد خواهد بود.

رشد سریع و کنترل نشده‌ی میکروارگانیسم‌ها می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی شود. عفونت‌های بیمارستانی یکی از مشکلات مهم در سراسر دنیاست. لذا کنترل اثرات مضر این میکروارگانیسم‌ها امری اجتناب ناپذیر است. در مطالعات اخیر، خواص ضدمیکروبی روی و مس و مشتقات آن‌ها در مقابل طیف گسترده‌ای از پاتوژن‌ها (عوامل بیماری‌زا) ذکر شده است. هدف این کار بررسی و مقایسه اثر ضدباکتریایی نانوذرات اکسید روی در مقابل گونه‌های مختلف میکروبی بوده است.
به گفته‌ی ادریس حسین‌زاده، دانشجوی دکترای مهندسی بهداشت محیط دانشگاه تربیت مدرس، در این پژوهش خاصیت ضدباکتریایی نانوذرات اکسید روی در برابر باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی در دو فاز جامد و مایع مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. وی معتقد است چنین مطالعاتی می‌تواند منجر به شناخت و استفاده‌ی بهتر نانوذرات جهت مقاصد ضدمیکروبی گردد.
براساس نتایج حاصل شده، این نانوذرات فعالیت ضدباکتریایی مطلوبی داشته و گزینه‌ی مناسبی جهت کنترل عوامل میکروبی در محیط‌های مختلف به ویژه بیمارستان‌ها خواهند بود. در واقع می‌توان از نانوذرات تولید شده به منظور تهیه سوسپانسیون‌های گندزدا برای مصارف گندزدایی سطوح، وسایل و تجهیزات پزشکی و خانگی بهره گرفت.
از آنجا که روش به کار رفته در تولید این نانوذرات اکسید روی، روشی ساده و ارزان بوده است، لذا کاهش هزینه‌ی فرایند تولید و همچنین در صورت تکمیل طرح، توانایی ساخت یک گندزدای ارزان قیمت از دستاوردهای مهم این طرح خواهد بود.
حسین‌زاده نحوه‌ی ساخت و بررسی نانوذرات تولید شده را این‌گونه توضیح داد: «نانوذرات اکسید روی توسط روش شیمیایی و به کمک مواد اولیه معدنی تولید شده است. این نانوذرات توسط آزمون‌های SEM، XRD و طیف سنجی UV مشخصه‌یابی شده‌اند. در نهایت اثر ضد میکروبی آن با استفاده از شاخص‌های انتشار دیسک، حداقل غلظت ممانعت کنندگی رشد، حداقل غلظت کشندگی و زمان مرگ بررسی گردید.»
متوسط قطر نانوذرات تولید شده ۵۰ نانومتر گزارش شده است. فعالیت ضدباکتریایی این نانوذرات به غلظت سوسپانسیون، زمان عملیات میکروب زدایی و گونه‌ی میکروارگانیسم مورد نظر وابسته است. این محصول توانایی کاهش تعداد باکتری‌ها را داشته و می‌تواند به عنوان یک ضدعفونی کننده‌ی مؤثر جهت رفع آلودگی‌های باکتریایی مورد استفاده قرار گیرد.
این کار تحقیقاتی حاصل همکاری ادریس حسین‌زاده، دکتر محمد رضا سمرقندی، دکتر محمد یوسف علیخانی- اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان و مهدی شیرزاد- دانشجوی دکتری مهندسی بهداشت محیط علوم پزشکی ایران است که نتایج آن در مجله‌ی Desalination and Water Treatment (جلد ۵۲، شماره ۲۷-۲۵، سال ۲۰۱۳، ۴۹۶۹ تا ۴۹۷۶) به چاپ رسیده است.