پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران جهت پیشرفت در درمان سرطان، اقدام به بررسی امکان استفاده از فناوری نانو در سیستم‌های دارورسانی هدفمند نمودند. در این کار نحوه‌ی ساخت یک نانودارو و اثرات استفاده از آن در درمان سرطان پستان مورد مطالعه قرار گرفته است.
دانشگاه علوم پزشکی تهران: قدمی دیگر برای دستیابی به درمان سرطان با نانوداروها
در سال‌های اخیر تلاش‌های فزاینده‌ی دانشمندان در زمینه‌ی دارورسانی هدفمند به دلیل اهمیت دستیابی به کیفیت بهتر زندگی و مراقبت‌های بهداشتی و سلامتی افراد صورت گرفته است. در این میان فناوری نانو، روش‌های جدیدی در زمینه‌ی دارورسانی را مهیا کرده است. هدف این محققان ارائه‌ی نانوداروی کورکومین با الگوی رهاسازی آرام و مؤثر، جهت درمان سرطان پستان بوده است. کورکومین دارویی با خواص ضد سرطانی و ضد التهابی است. این دارو عموماً به صورت خوراکی و یا موضعی استفاده می‌شود.
در این مطالعات جهت ساخت سیستم نانوداروی مدنظر، از نانوذرات متخلخل سیلیکا به عنوان حامل دارو استفاده شده است.
به گفته‌ی دکتر لیلا مأمنی، در استفاده از این محصول درمحیط آزمایشگاهی، میزان بهتر و مؤثرتری از داروی کورکومین بارگذاری شده روی سطح نانوذرات متخلخل نسبت به داروی خالص مشاهده شده است.
کاهش هزینه‌ی درمانی و اثرات جانبی برای بیماران از تأثیرات مهم استفاده از این نانودارو در درمان سرطان خواهد بود.
لازم به یادآوری است که نانوذرات سیلیکا زیست تخریب و غیر سمی هستند و در عین حال از لحاظ شیمیایی قابلیت‌های بسیاری جهت به کارگیری در زمینه‌ی طراحی نانوسامانه‌های مؤثر دارورسان را نیز دارند.
در این پروژه ابتدا نانوذرات متخلخل سیلیکایی طراحی و سنتز شد. این نانوذرات توسط پلی اتیلن گلیکول و گروه‌های آلی مورد نظر اصلاح شده و سپس شناسایی و تعیین ساختار گردید. در ادامه، داروی کورکومین روی این نانوذرات قرار گرفت. میزان داروی بارگذاری شده توسط آزمون‌های مربوطه مانند DLS,TGA، BET و FT-IR تعیین گردید. در پایان میزان رهاسازی و فرایند دارورسانی در سلول‌های سرطانی پستان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور میزان رهاسازی دارو در pH های مختلف با استفاده از دستگاه UV-Vis سنجیده شد. لازم به ذکر است که آزمایش‌های رهاسازی بصورت برون تنی (in-vitro) در رده‌های سلولی نرمال و سرطانی انسان و موش (MCF10A, MCF-7&4T1) صورت گرفته است.
این محقق پسا دکترای نانودارورسانی در دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه عنوان کرد: «نانوذرات متخلخل سنتز شده دارای‌گروه‌های عاملی گوانیدینی هستند. این گروه عاملی با داروی کورکومین برهم‌کنشی ایجاد نموده و سبب نگهداری و حمل دارو در داخل حفرات خواهد شد. با ورود دارو به محل مورد نظر(بافت سرطانی)، کنترل و تغییر در pH محیط سبب خواهد شد که کورکومین گروه گوانیدینی را رها نموده و آزاد شود.»
در این مطالعات جهت ساخت سیستم نانوداروی مدنظر، از نانوذرات متخلخل سیلیکا به عنوان حامل دارو استفاده شده است.
به گفته‌ی دکتر لیلا مأمنی، در استفاده از این محصول درمحیط آزمایشگاهی، میزان بهتر و مؤثرتری از داروی کورکومین بارگذاری شده روی سطح نانوذرات متخلخل نسبت به داروی خالص مشاهده شده است.
کاهش هزینه‌ی درمانی و اثرات جانبی برای بیماران از تأثیرات مهم استفاده از این نانودارو در درمان سرطان خواهد بود.
لازم به یادآوری است که نانوذرات سیلیکا زیست تخریب و غیر سمی هستند و در عین حال از لحاظ شیمیایی قابلیت‌های بسیاری جهت به کارگیری در زمینه‌ی طراحی نانوسامانه‌های مؤثر دارورسان را نیز دارند.
در این پروژه ابتدا نانوذرات متخلخل سیلیکایی طراحی و سنتز شد. این نانوذرات توسط پلی اتیلن گلیکول و گروه‌های آلی مورد نظر اصلاح شده و سپس شناسایی و تعیین ساختار گردید. در ادامه، داروی کورکومین روی این نانوذرات قرار گرفت. میزان داروی بارگذاری شده توسط آزمون‌های مربوطه مانند DLS,TGA، BET و FT-IR تعیین گردید. در پایان میزان رهاسازی و فرایند دارورسانی در سلول‌های سرطانی پستان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور میزان رهاسازی دارو در pH های مختلف با استفاده از دستگاه UV-Vis سنجیده شد. لازم به ذکر است که آزمایش‌های رهاسازی بصورت برون تنی (in-vitro) در رده‌های سلولی نرمال و سرطانی انسان و موش (MCF10A, MCF-7&4T1) صورت گرفته است.
این محقق پسا دکترای نانودارورسانی در دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه عنوان کرد: «نانوذرات متخلخل سنتز شده دارای‌گروه‌های عاملی گوانیدینی هستند. این گروه عاملی با داروی کورکومین برهم‌کنشی ایجاد نموده و سبب نگهداری و حمل دارو در داخل حفرات خواهد شد. با ورود دارو به محل مورد نظر(بافت سرطانی)، کنترل و تغییر در pH محیط سبب خواهد شد که کورکومین گروه گوانیدینی را رها نموده و آزاد شود.»
مراحل تهیه‌ی نانوسامانه و بارگذاری داروی کورکومین
این نتایج حاصل همکاری دکتر عباس شفیعی- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر لیلا مأمنی و همکارانشان است که در مجله‌ی European Journal of Medicinal Chemistry (جلد ۸۳، شماره ۱، سال ۲۰۱۴، صفحات ۶۴۶ تا ۶۵۴) منتشر شده است.
