محقق دانشگاه بیرجند روش جدیدی ارائه داده که به کمک آن می‌توان پارچه‌های ضدباکتری تولید نمود. این روش تغییری در رنگ ظاهری پارچه ایجاد نخواهد کرد و علاوه بر آن، خاصیت ضدباکتری ایجاد شده در آن پایداری بالایی دارد.
بیرجند: تولید پارچه‌های ضدباکتری بدون تغییر در رنگ ظاهری
عموماً تولید منسوجات ضدباکتری به کمک نانوذرات نقره صورت می‌گیرد. این روش سبب ایجاد تغییر رنگ ظاهری پارچه (ایجاد شید زرد متمایل به قهوه‌ای) می‌شود. هدف این کار تولید منسوجاتی با قابلیت ضد میکروبی مطلوب و پایداری بوده که در ظاهر رنگی آن نیز تغییری ایجاد نشود.
برای دستیابی به این هدف از نانوکامپوزیت اکسید روی- دی‌اکسید سیلیکون در ساختار پوشش پارچه استفاده شده است. به گفته‌ی دکتر حسین بارانی، با استفاده از روش بیان شده در این کار، در ظاهر رنگی پارچه پوشش داده شده هیچ تغییری مشاهده نشده است.
وی در ادامه به خصوصیات این دستاورد اشاره کرد و افزود: «ما توانستیم یک منسوج با ویژگی ضدباکتری بسیار مطلوب تولید کنیم که ثبات و پایداری نانوذرات سنتز شده روی آن به میزان چشمگیری نسبت به نمونه‌های مشابه افزایش داشته است.»
در این تحقیق، پارچه‌ی پنبه‌ای با ویژگی ضدباکتری به کمک سنتز و بارگذاری نانوکامپوزیت اکسید روی و دی‌اکسیدسیلیکون(SiO2) بر روی آن تولید شد. ذکر این نکته الزامی است که در طی مطالعه، نانوذرات با استفاده از دو روش متفاوت روی ساختار پارچه پنبه‌ای با رویکرد روش درجا (In-situ)، سنتز شدند. در یکی از این روش‌ها، ابتدا نانوذرات اکسیدروی در محلول سل دی‌اکسیدسیلیکون سنتز شده و سپس این محلول روی پارچه‌ی پنبه‌ای پوشش داده شد. در روش دوم، ابتدا پارچه پنبه‌ای با دی‌اکسیدسیلیکون پوشش داده شده و سپس سنتز نانوذرات اکسیدروی بر روی ساختار آن صورت گرفت.
به گفته‌ی این محقق، سنتز نانوذرات بر روی پارچه پنبه‌ای پوشش داده شده با دی‌اکسیدسیلیکون، کلوخه شدن نانوذرات را در پی داشته است؛ در حالیکه سنتز جداگانه نانوذرات اکسید روی و سپس پوشش دهی پارچه با آن، علاوه بر ایجاد نانو ذراتی با ساختار کروی، دارای ویژگی ضدباکتری مطلوب‌تری نیز بوده است.
نتایچ بررسی نمونه پارچه‌های پنبه‌ای پوشش داده شده در هر دو روش، نشان دهنده‌ی هاله عدم رشد باکتری است. با این حال نمونه‌ی تولید شده به روش اول(سنتز نانوذرات و سپس پوشش دهی پارچه) قطر هاله‌ی بزرگتری را به دلیل ساختار کروی و پایدار نانوذرات نشان داده است. همچنین نتایج آزمون حراراتی نیز بیانگر این مطلب است که نمونه‌های ساخته شده به روش اول حاوی بیشترین مقدار اکسیدروی و پایین‌ترین دمای تجزیه‌ی اولیه است. نتایج حاصل از پراش پرتو ایکس نیز مؤید ساختار کریستالی شش ضلعی نانوذرات بوده است.
برای دستیابی به این هدف از نانوکامپوزیت اکسید روی- دی‌اکسید سیلیکون در ساختار پوشش پارچه استفاده شده است. به گفته‌ی دکتر حسین بارانی، با استفاده از روش بیان شده در این کار، در ظاهر رنگی پارچه پوشش داده شده هیچ تغییری مشاهده نشده است.
وی در ادامه به خصوصیات این دستاورد اشاره کرد و افزود: «ما توانستیم یک منسوج با ویژگی ضدباکتری بسیار مطلوب تولید کنیم که ثبات و پایداری نانوذرات سنتز شده روی آن به میزان چشمگیری نسبت به نمونه‌های مشابه افزایش داشته است.»
در این تحقیق، پارچه‌ی پنبه‌ای با ویژگی ضدباکتری به کمک سنتز و بارگذاری نانوکامپوزیت اکسید روی و دی‌اکسیدسیلیکون(SiO2) بر روی آن تولید شد. ذکر این نکته الزامی است که در طی مطالعه، نانوذرات با استفاده از دو روش متفاوت روی ساختار پارچه پنبه‌ای با رویکرد روش درجا (In-situ)، سنتز شدند. در یکی از این روش‌ها، ابتدا نانوذرات اکسیدروی در محلول سل دی‌اکسیدسیلیکون سنتز شده و سپس این محلول روی پارچه‌ی پنبه‌ای پوشش داده شد. در روش دوم، ابتدا پارچه پنبه‌ای با دی‌اکسیدسیلیکون پوشش داده شده و سپس سنتز نانوذرات اکسیدروی بر روی ساختار آن صورت گرفت.
به گفته‌ی این محقق، سنتز نانوذرات بر روی پارچه پنبه‌ای پوشش داده شده با دی‌اکسیدسیلیکون، کلوخه شدن نانوذرات را در پی داشته است؛ در حالیکه سنتز جداگانه نانوذرات اکسید روی و سپس پوشش دهی پارچه با آن، علاوه بر ایجاد نانو ذراتی با ساختار کروی، دارای ویژگی ضدباکتری مطلوب‌تری نیز بوده است.
نتایچ بررسی نمونه پارچه‌های پنبه‌ای پوشش داده شده در هر دو روش، نشان دهنده‌ی هاله عدم رشد باکتری است. با این حال نمونه‌ی تولید شده به روش اول(سنتز نانوذرات و سپس پوشش دهی پارچه) قطر هاله‌ی بزرگتری را به دلیل ساختار کروی و پایدار نانوذرات نشان داده است. همچنین نتایج آزمون حراراتی نیز بیانگر این مطلب است که نمونه‌های ساخته شده به روش اول حاوی بیشترین مقدار اکسیدروی و پایین‌ترین دمای تجزیه‌ی اولیه است. نتایج حاصل از پراش پرتو ایکس نیز مؤید ساختار کریستالی شش ضلعی نانوذرات بوده است.
فرایند پوشش دهی پارچه با نانوذرات
این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر حسین بارانی- عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند است که نتایج آن در مجله‌ی Applied Surface Science (جلد ۳۲۰، شماره ۱، سال ۲۰۱۴، صفحات ۴۲۹ تا ۴۳۴) به چاپ رسیده است.
