نشست آشنایی با فعالیت‌های ستاد توسعه فناوری نانو با حضور جمعی از مدیران، مسئولان و نمایندگان پالایشگاه‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه پالایش و پخش صبح چهارشنبه ۱۲ آذرماه در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی کشور برگزار شد.
نشست آشنایی فعالان حوزه نفت با کاربردهای فناوری نانو برگزار شد
نشست آشنایی با فعالیت‌های ستاد توسعه فناوری نانو با حضور جمعی از مدیران، مسئولان و نمایندگان پالایشگاه‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه پالایش و پخش صبح چهارشنبه ۱۲ آذرماه در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی کشور برگزار شد.
در ابتدای این نشست مهندس رسول‌زاده؛ معاون بازرگانی پالایش و پخش در پشتیبانی از ساخت داخل سخنرانی را با موضوع «حمایت از توانمندسازی فناوری و تولید داخل» ارائه نمود.
مهندس رسول‌زاده با تاکید بر توانمندسازی تولید داخل، افزود: «در راستای توانمندسازی تولیدات داخل نیاز به مربی‌گری است و بایستی به روند جهانی در این زمینه توجه کامل داشته باشیم، همچنین برای رسیدن به اهداف خود در زمینه فناوری بایستی الگویی مناسب داشته و رقابتی کارشود تا محصولات و تولیدات کشور از نظر کیفیت و قیمت قابل رقابت با محصولات دنیا باشند.»
به گفته وی، شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ ازجمله شرکت نفت بایستی در حد توان خود جهت توانمندسازی تولید داخل کمک کنند و تاسیسات و امکانات پژوهشی خود را در اختیار پژوهشگران قرار دهند تا پروژه‌های تحقیقاتی کاربردی هرچه بهتر انجام شوند.
معاون بازرگانی پالایش و پخش در خصوص فناوری نانو خاطر نشان کرد: «در زمینه فناوری نانوانقلابی در صنعت و فناوری درحال رخ دادن است و با وقوع این انقلاب و تجاری‌سازی فناوری نانو عواید بسیاری از جمله ارتقاء سطح زندگی و افزایش امنیت ملی حاصل کشورهای پیشرو در این فناوری خواهد شد.»
مهندس رسول‌زاده در پایان سخنرانی خود تصریح کرد: «منابع اصلی در توانمندسازی فناوری‌های نوین از جمله فناوری نانو تقویت سرمایه اجتماعی و مشارکت عمومی است. ما بایستی فرهنگ توانمندسازی فناوری و تولید داخل را ایجاد کنیم و در مرحله اول این فرهنگ‌سازی بایستی برای مدیران و بازرسان و در مرحله بعدی فرهنگ مدنی آن ایجاد و تقویت شود.»
در ادامه این سمینار دکتر اسدی‌فرد، مدیر کارگروه صنعت‌و‌بازار ستاد نانو به معرفی فعالیت‌ها و حمایت‌های ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در توسعه صنعتی این فناوری پرداخت. وی همچنین ماموریت‌های ستاد توسعه فناوری نانو را در بخش‌های مختلف چون، توسعه بازار، منابع انسانی، توسعه صنعتی نانو و توسعه و نوآوری مقالات علوم و فناوری نانو را برای حاضرین تشریح نمود.
مدیر کارگروه صنعت‌و‌بازار ستاد توسعه فناوری نانو خاطرنشان کرد: «توسعه فناوری نانو در کشور به سه فاز نانو موادپایه، فناوری نانو در صنعت (محصولات تقویت شده با فناوری نانو) و فاز سوم نانوفناوری هوشمند (محصولات ویژه فناوری نانو) تقسیم‌بندی می‌شود.»
وی در بخش پایانی سخنرانی خود به معرفی برخی دستاوردهای نانویی در حوزه‌های مختلف پرداخت و تصریح کرد: «در حال حاضر ۲۵۰ محصول نانو که دارای تایید ستاد نانو هستند و همچنین ۱۱۲ دستگاه تجهیزات آزمایشگاهی و صنعتی نانو وارد بازار شده‌اند.»
در ادامه مهندس ضیغمی، کارشناس ستاد توسعه فناوری نانو به بیان کاربردهای فناوری نانو در صنعت نفت و برخی دستاوردها در حوزه نفت پرداخت.
وی با بیان اینکه از بین ۱۰۳ شرکت بزرگ نفت و گاز دنیا ۵۰ شرکت در حوزه فناوری نانو دارای پتنت هستند، افزود: «ایران با ۴۸ پتنت پس از عربستان با ۹۹ پتنت دومین کشور فعال در حوزه فناوری نانو در صنعت نفت در منطقه خاورمیانه است.»
مهندس ضیغمی خاطر نشان کرد: «فیلتر هوای نیروگاهی، کیت‌ها و نانولوله‌های کامپوزیتی کاهنده سوخت (کاهش مصرف ۶ درصدی مصرف سوخت در دکل‌های حفاری)، گوگردزدایی از گازوئیل و ایجاد پالایشگاه‌های کوچک، تولید نانوامولسیون مازوت جهت کاهش مازوت در صنایع مختلف (استفاده شده در کشتی‌ها)، پوشش‌های نانو ساختار فوق‌سخت، تصفیه پساب (تصفیه پساب‌های نفتی و آب‌های همراه با نفت) و حسگرهای شناسایی گاز ازجمله دستاوردهایی هستند که فناوران و صنعتگران نانو در زمینه صنعت نفت تاکنون در کشور در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار داده‌اند.»
وی همچنین در خصوص دیگر توانمندی‌ها فناوری نانو که در صنعت نفت می تواند قابل استفاده باشد افزود: «فناوران و پژوهشگران ما همچنین دستاوردهایی همچون، ساخت دستگاه BET، عایق‌های حرارتی (آئروژل)، نانو سیالات خنک کننده نیروگاهی، قطعات ضدسایش و خوردگی و پوشش‌های مقاوم به خوردگی نیز داشته‌اند که در صورت نیاز و ارائه درخواست از واحدهای صنعتی توانایی اجرا این دستاوردها را دارند.»
گفتنی است، پس از ارائه سخنرانی‌ها در این سمینار حاضرین پرسش‌های خود درخصوص فناوری نانو را مطرح نمودند.
مهندس کلهری؛ معاون پژوهش و فناوری شرکت پالایش و پخش با تاکید بر آنکه مدیران می‌باید نیازهای خود را در بحث فناوری ارائه کنند به برخی نیازهای صنعت نفت پرداخت که مهم ترین آن «بهبوددهنده‌های عدد اکتان بنزین با استفاده از فناوری نانو و افزایش کیفیت بنزین» بود. وی تاکید داشته که پژوهش و فناوری برای ورود این فناوری به صنعت نفت آمادگی دارد و حمایت‌های لازم را خواهد داشت.
در ادامه این پرسش و پاسخ نیز تعدادی دیگر از مدیران پالایشگاه‌ها نیازها و مشکلات خود را مطرح نمودند که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به نانو فیلترهایی که کیفیت بخار پالایشگاه‌ها را افزایش دهند و نانوموادی که بتوانند جداسازی سولفید را از نفت انجام دهند اشاره داشت.
لازم به ذکر است پس از پرسش و پاسخ دوتن از مدیران شرکت بهران فیلتر به معرفی فیلترهایی نانویی ساخته شده در این شرکت و مزایا و کارایی آنها پرداختند.
مهندس فقیهی؛ معاون فنی بهران فیلتر با تاکید بر آنکه سرعت پیشرفت فناوری در دنیای امروز بسیار زیاد است افزود: بحث پذیرش فناوری بسیار اهمیت دارد. رسوخ فناوری در صنایع با کندی پیش رفته ولی در حال حاضر با ایجاد هسته‌هایی که در سازمان‌ها به عنوان «هسته‌های فناوری و نوآوری» ایجاد شده است به راحتی پذیرش می‌شود.
مهندس فروندی؛ مدیر طراحی و توسعه شرکت بهران فیلتر نیز در این سمینار فرآیند ساخت کاغذ فیلتر را تشریح نمود. وی با بیان اینکه دو روش مختلف فیلتراسیون با انواع کاغذ وجود دارد، افزود: فیلتراسیون عمقی که در این روش ذرات با توجه به اندازه خود لایه‌های مختلف کاغذ فیلتر جداسازی می‌شوند و فیلتراسیون سطحی که همه ذرات در سطح کاغذ فیلتر جداسازی می‌شوند دو روش فیلتراسیون با انواع کاغذ هستند.
مدیر طراحی و توسعه شرکت بهران فیلتر ادامه داد: نانو الیاف در پوشش‌ها استفاده می‌شوند که مزیت‌هایی چون ارتقای بازده فیلتراسیون از طریق کاهش اندازه سوراخ‌ها و همچنین افزایش عمر فیلتر با بهره‌گیری از فیلتراسیون سطحی است.
به گفته وی، روش الکتروریسی یکی از روش‌های مرسوم تولید نانو الیاف در دنیا است که در این شرکت استفاده شده همچنین دستگاهی که در این کار استفاده می‌شود از یک محصول پلیمری استفاده می‌شود از یک محصول پلیمری استفاده می‌شود تحت تاثیر اختلاف پتانسیل بسیار زیاد رشته‌های پلیمری با قطر نانومتری تشکیل می‌شوند. با استفاده از این فناوری الیاف پلیمری با قطر ۵۰ تا ۳۰۰ نانومتر بدست آمده است.
مهندس فروندی در خصوص انواع آسیب‌هایی که به توربین‌ها وارد می‌شود خاطرنشان کرد: «خوردگی، گداختگی، رسوب‌گذاری، فرسایش و گرفتگی سوراخ‌های خنک‌کاری پنج عامل اصلی آسیب به توربین‌های نیروگاهی و صنعتی است.»
وی ادامه داد: «افزایش سطح حفاظت از توربین (افزایش بازده) و افزایش طول مدت کارکرد فیلتر از مزایای مهمی است که فیلترهای نانویی ساخته شده در فیلتراسیون و صنایع دارند.»
وی در پایان سخنرانی خود با بیان اینکه فیلترهای نانویی این شرکت آزمایش‌ها و تست‌های کیفی را با موفقیت طی کرده و استانداردهای ملی و بین‌المللی لازم را دارد تصریح کرد: «این محصول در نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان در مدت دوسال مورد استفاده قرار گرفته و تاییدیه مصرف‌کننده را دریافت کرده است. همچنین در حال حاضر نیز در پالایشگاه هاشمی‌نژاد، منطقه انتقال گاز پارسیان و پالایشگاه‌های تبریز، شیراز و بندرعباس نصب و در حال بهره‌برداری است.
لازم بذکر است حاضرین در این نشست در روز پنج شنبه ۱۳آذر ماه از محل کارخانه بهران فیلتر بازدید کردند و از نزدیک با فرایند ساخت این نانوفیلترها آشنا شدند.
