نانوحاملی برای بهبود اثربخشی ژن‌درمانی

محققان ژاپنی موفق به ساخت نانوحاملی شدند که می‌تواند عملکرد فرآیند ژن‌درمانی را بهبود دهد. این نانوحامل سه لایه، دارای هسته‌ای از جنس دی‌ان‌ای و پوسته‌ای از جنس پلیمر است.

ژن درمانی دارای پتانسیل‌های بالایی برای درمان بیماری‌هایی نظیر سرطان، تصلب شرایین و پارکینسون است. اما برای انجام موفقیت‌آمیز ژن‌درمانی نیاز به حامل ژن است تا بتواند ژن موردنظر را به‌صورت انتخابی در محل موردنظر رها کند. حامل‌هایی که در حال حاضر استفاده می‌شوند، به‌صورت غیرانتخابی عمل نموده و ژن موردنظر را در سلول‌های سالم رها می‌کنند که اثرات جانبی ناخواسته‌ای را به وجود می‌آورد.
اخیراً پژوهشگران مؤسسه فناوری توکیو با همکاری محققانی از دانشگاه توکیو، نانوداروی حساس به نوری را طراحی نموده‌اند که می‌تواند نقش حامل ژن را نیز ایفا کند. این گروه تحقیقاتی موفق شده‌است برای اولین بار، ژن موردنظر خود را به‌صورت انتخابی به سلول سرطانی وارد نماید.
محققان برای ساخت این نانودارو، از خودآرایی دی‌ان‌ای، کوپلیمر تری‌بلاک و حساس‌کننده‌های نوری دندریمری استفاده نمودند. این دستگاه دارای سه بخش عاملی است: پوسته آبدوست که مانع از برهم‌کنش نانودارو با ترکیبات زیستی می‌شود، لایه میانی دارای حساس‌کننده نوری که کارایی انتقال ژن را با کمک نور افزایش می‌دهد و یک هسته حاوی دی‌ان‌ای.
با استفاده از حامل ژن جدید، این گروه تحقیقاتی موفق به انتقال ژنی به درون سلول‌های سرطانی موش شدند. نتایج نشان داد که عملکرد این نانودارو در انتقال انتخابی ژن ۱۰۰ برابر بهتر از روش‌های فعلی است.
نتایج این پژوهش در قالب مقاله‌ای با عنوان Three-layered polyplex micelle as a multifunctional nanocarrier platform for light-induced systemic gene transfer در نشریه Nature Communications منتشر شده‌است.