نخ پلی استر آنتی باکتریال، محصول صنعتی تولید شده بر پایه فناوری نانو در شرکت نفیس نخ است. این محصول که با استفاده از نانوذرات نقره تولید شده است، خواص ضدباکتریایی خود را تا مدت طولانی و پس از شستشوهای مکرر حفظ خواهد کرد.
نخ پلی استر ضد باکتری، محصول نانوفناوری ساخت ایران
رشد میکروارگانیسمها در منسوجات میتواند باعث ایجاد اثرات جانبی نامطلوب در پوشاک و مصرف کنندگان آن شود. بنابراین کنترل و از بین بردن میکروارگانیسمها در محیط گرم و مرطوب منسوجات دارای اهمیت است.
مهندس تقی کشاورز کلهری، مدیر فرآیند نوآوری محصول شرکت نفیس نخ، با تأکید بر این مطلب که منسوجات در معرض باکتریها، بستری برای رشد باکتری و یا شیوع آن خواهند بود، عنوان کرد: «ملحفههای بیمارستانی، به ویژه نمونههای مورد استفاده در بخشهای عفونی، مثال خوبی برای وجود این مشکل است و هزینههای زیادی جهت ضدعفونی کردن این منسوجات صرف میشود.»
کشاورز در ادامه افزود: «چنانچه الیاف بکار رفته در تولید نخ، ذاتاً دارای ویژگی ضد باکتری باشد، با تولید و استفاده از منسوجات حاصل از این نخها، علاوه بر آنکه هزینههای ناشی از ضدعفونی کردن کاهش مییابد، میتوان مرگ و میرهای ناشی از عفونتهای بیمارستانی را نیز کاهش داد.»
در این محصول، نخهای نانوکامپوزیتی نقره – پلی استر به کمک مستربچ حاوی نانوذرات نقره تولید میشوند. نخ آنتی باکتریال تولیدی به دلیل حضور نانوذرات نقره در شبکهی پلیمری خویش، خواص خود را به مدت بسیار طولانی حفظ خواهد کرد.
وی در اشاره به کاربردهای بالقوه این محصول گفت: «این نخها که با نام «نخ ضد باکتری پلی استر فیلامنتی» شناخته میشوند، کاربردهای فراوانی دارند. تولید باندهای کشی پزشکی و کلیهی منسوجات بیمارستانی از جمله لباس کارکنان، پردهها و ملحفهها از مهمترین قابلیتهای کاربردی آنها به شمار میروند. علاوه بر این، در ساخت کفپوشها، روکش مبلمان، پردهها و لوازم خواب کودکان نیز میتوان از این محصول استفاده کرد. این محصول دارای تأییدیه وزارت بهداشت و انستیتو پاستور ایران است.»
کشاورز همچنین در توضیح عملکرد ویژهی نانوذرات نقره در بستر نخ عنوان کرد: «در میان عناصر آنتی باکتریال گوناگون مورد استفاده در منسوجات، نقره به دلیل خواص ویژهای چون پایداری حرارتی، فراریت کم و فعالیت طولانی مدت دارای اهمیت ویژهای است. نانوذرات نقره بر روی بازهی وسیعی از باکتریهای گرم مثبت و گرم منفی تأثیرگذارند. این ذرات به دلیل نسبت سطح به حجم بالا، سطح تماس بالایی را با میکروارگانیسمها ایجاد کرده و سبب از بین رفتن آنها خواهند شد.»
کشاورز در پایان به مقایسهی روش تولید مورد استفاده در شرکت نفیس نخ با روشهای معمول پرداخت و گفت: «روشهای متداول ضدباکتری کردن منسوجات عموماً فیزیکی هستند. در این روشها، بعد از تولید محصول در کارخانههای تکمیل پارچه، مواد ضد باکتری را بر روی پارچه به صورت عملیات فیزیکی منتقل میکنند. همین امر باعث میشود تا پس از چند بار شستشو، خاصیت آن از بین برود. ضمن اینکه مواد مصرفی آلودگی زیست محیطی نیز دارند. این در حالی است که شرکت نفیس نخ با تکیه بر روشی جدید و با استفاده از سیستم ذوب ریسی تولید الیاف، مستربچ ضد باکتری را به مذاب پلی استر اضافه میکند. این مستربچ حاوی نانوذرات نقره است. با توجه به اندازهی بسیار کوچک نانوذرات، در سطح نخ به صورت یکسان وکامل پخش می شوند و لذا پایداری شستشویی بسیار بالایی دارند.»
شرکت نفیس نخ در سال ۱۳۸۳ و با هدف تولید نخهای فیلامنت پلیاستر به بهره برداری رسیده است. انواع نخهای پلی استر ،POY،DTY، FDY، HOY و TFO از دیگر محصولات این شرکت است.
مهندس تقی کشاورز کلهری، مدیر فرآیند نوآوری محصول شرکت نفیس نخ، با تأکید بر این مطلب که منسوجات در معرض باکتریها، بستری برای رشد باکتری و یا شیوع آن خواهند بود، عنوان کرد: «ملحفههای بیمارستانی، به ویژه نمونههای مورد استفاده در بخشهای عفونی، مثال خوبی برای وجود این مشکل است و هزینههای زیادی جهت ضدعفونی کردن این منسوجات صرف میشود.»
کشاورز در ادامه افزود: «چنانچه الیاف بکار رفته در تولید نخ، ذاتاً دارای ویژگی ضد باکتری باشد، با تولید و استفاده از منسوجات حاصل از این نخها، علاوه بر آنکه هزینههای ناشی از ضدعفونی کردن کاهش مییابد، میتوان مرگ و میرهای ناشی از عفونتهای بیمارستانی را نیز کاهش داد.»
در این محصول، نخهای نانوکامپوزیتی نقره – پلی استر به کمک مستربچ حاوی نانوذرات نقره تولید میشوند. نخ آنتی باکتریال تولیدی به دلیل حضور نانوذرات نقره در شبکهی پلیمری خویش، خواص خود را به مدت بسیار طولانی حفظ خواهد کرد.
وی در اشاره به کاربردهای بالقوه این محصول گفت: «این نخها که با نام «نخ ضد باکتری پلی استر فیلامنتی» شناخته میشوند، کاربردهای فراوانی دارند. تولید باندهای کشی پزشکی و کلیهی منسوجات بیمارستانی از جمله لباس کارکنان، پردهها و ملحفهها از مهمترین قابلیتهای کاربردی آنها به شمار میروند. علاوه بر این، در ساخت کفپوشها، روکش مبلمان، پردهها و لوازم خواب کودکان نیز میتوان از این محصول استفاده کرد. این محصول دارای تأییدیه وزارت بهداشت و انستیتو پاستور ایران است.»
کشاورز همچنین در توضیح عملکرد ویژهی نانوذرات نقره در بستر نخ عنوان کرد: «در میان عناصر آنتی باکتریال گوناگون مورد استفاده در منسوجات، نقره به دلیل خواص ویژهای چون پایداری حرارتی، فراریت کم و فعالیت طولانی مدت دارای اهمیت ویژهای است. نانوذرات نقره بر روی بازهی وسیعی از باکتریهای گرم مثبت و گرم منفی تأثیرگذارند. این ذرات به دلیل نسبت سطح به حجم بالا، سطح تماس بالایی را با میکروارگانیسمها ایجاد کرده و سبب از بین رفتن آنها خواهند شد.»
کشاورز در پایان به مقایسهی روش تولید مورد استفاده در شرکت نفیس نخ با روشهای معمول پرداخت و گفت: «روشهای متداول ضدباکتری کردن منسوجات عموماً فیزیکی هستند. در این روشها، بعد از تولید محصول در کارخانههای تکمیل پارچه، مواد ضد باکتری را بر روی پارچه به صورت عملیات فیزیکی منتقل میکنند. همین امر باعث میشود تا پس از چند بار شستشو، خاصیت آن از بین برود. ضمن اینکه مواد مصرفی آلودگی زیست محیطی نیز دارند. این در حالی است که شرکت نفیس نخ با تکیه بر روشی جدید و با استفاده از سیستم ذوب ریسی تولید الیاف، مستربچ ضد باکتری را به مذاب پلی استر اضافه میکند. این مستربچ حاوی نانوذرات نقره است. با توجه به اندازهی بسیار کوچک نانوذرات، در سطح نخ به صورت یکسان وکامل پخش می شوند و لذا پایداری شستشویی بسیار بالایی دارند.»
شرکت نفیس نخ در سال ۱۳۸۳ و با هدف تولید نخهای فیلامنت پلیاستر به بهره برداری رسیده است. انواع نخهای پلی استر ،POY،DTY، FDY، HOY و TFO از دیگر محصولات این شرکت است.