پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، برای سنتز نانوذرات طلا، عصاره‌ی گیاه استویا را به عنوان جایگزینی برای حلال‌ها و کاهنده‌ها‌ی شیمیایی انتخاب نمودند. روش پیشنهادی ساده، سریع و بدون ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی است.
تنکابن: جایگزینی عصاره‌ی گیاهی با حلال‌های شیمیایی در سنتز نانوذرات طلا
روش‌های شیمیایی مختلفی برای سنتز نانوذرات طلا گزارش شده و مصرف این ذرات را افزایش داده است. این روش‌ها، مشکلاتی از جمله آلودگی محیط زیست و پیچیدگی سنتز را با خود به همراه دارند. در این مطالعه، امکان استفاده از عصاره‌ی برگ استویا، برای کاهش یون‌های طلا به شکل نانوذرات اتمی بررسی شده است.
دکتر بابک صادقی گرمارودی، در خصوص مزیت‌های روش پیشنهادی گفت: «عدم استفاده ازروش‌های شیمیایی در سنتز نانوذرات طلا و کمک به حفظ محیط زیست در جهت اهداف شیمی سبز، از مهم‌ترین فواید استفاده از روش پیشنهاد شده در این طرح است. علاوه براین، به دلیل وفور گیاه استویا در کشور، هزینه‌های تولید نیز کاهش خواهد یافت.»
به گفته‌ی این محقق، عصاره‌ی گیاه استویا که نقش عامل کاهنده و پایدار کننده را دارد، زیست سازگار است. در کنار این خصوصیت، ساده بودن روش نیز، امکان بیوسنتز سریع نانوذرات طلا را با اندازه‌های مختلف به راحتی فراهم می‌نماید.
از آنجایی که خاصیت میکروب کشی نانوذرات طلا به خوبی اثبات شده است، از این ماده می‌توان در صنایع شوینده، صنایع بسته بندی، ساخت داروهای پزشکی و… استفاده کرد.
صادقی گرمارودی در ادامه به مقایسه‌ی نانوذرات تولید شده در این طرح با روش‌های متداول پرداخت و افزود: «نانوذرات طلای پایدارشده با عصاره‌ی گیاهی (گیاه استویا)، بیش از نانوذرات پوشیده شده با پایدارکننده‌های شیمیایی(پلیمرها)، توسط سلول‌ها جذب می‌شوند. این پدیده به این دلیل است که نانوذرات پایدار شده توسط عصاره گیاهی، حاوی پروتئین‌ها و فیبرهای متنوعی روی سطح خود هستند. در این حالت احتمال ورود به سلول‌ها، از طریق گیرنده‌های چندگانه‌ی پروتئین، در مقایسه با گیرنده‌های دوگانه‌ی پروتئین و پلیمر شیمیایی، بیشتر است. بنابراین انتظار می‌رود به کمک این نتایج بتوان انتقال پروتئین و داروها به سلول را با تغییر شکل و اندازه نانوذرات متصل به آن‌ها، تنظیم کرد.»
این نانوذرات با روش‌های مختلف از جمله طیف سنجی UV-VIS، طیف سنجی FT-IR، پراش اشعه ایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مشخصه‌یابی شده‌اند. آزمایش میکروسکوپ الکترونی نشان داده که نانوذرات طلای سنتز شده، کروی و دارای توزیع یکنواخت بوده و اندازه‌ی آن در محدوده‌ی ۵ تا ۲۰ نانومتر است. الگوی پراش اشعه‌ی ایکس نیز نشان از خلوص بالای نانوذرات طلا داشت.
این تحقیقات حاصل همکاری دکتر بابک صادقی گرمارودی، دکتر بابک باباخانی- اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن- و محبوبه محمدزاده- کارشناس ارشد فیتوشیمی این دانشگاه- است و نتایج آن در مجله‌ی Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology (جلد ۱۴۸، شماره ۱، سال ۲۰۱۵، صفحات ۱۰۱ تا ۱۰۶) به چاپ رسیده است.
دکتر بابک صادقی گرمارودی، در خصوص مزیت‌های روش پیشنهادی گفت: «عدم استفاده ازروش‌های شیمیایی در سنتز نانوذرات طلا و کمک به حفظ محیط زیست در جهت اهداف شیمی سبز، از مهم‌ترین فواید استفاده از روش پیشنهاد شده در این طرح است. علاوه براین، به دلیل وفور گیاه استویا در کشور، هزینه‌های تولید نیز کاهش خواهد یافت.»
به گفته‌ی این محقق، عصاره‌ی گیاه استویا که نقش عامل کاهنده و پایدار کننده را دارد، زیست سازگار است. در کنار این خصوصیت، ساده بودن روش نیز، امکان بیوسنتز سریع نانوذرات طلا را با اندازه‌های مختلف به راحتی فراهم می‌نماید.
از آنجایی که خاصیت میکروب کشی نانوذرات طلا به خوبی اثبات شده است، از این ماده می‌توان در صنایع شوینده، صنایع بسته بندی، ساخت داروهای پزشکی و… استفاده کرد.
صادقی گرمارودی در ادامه به مقایسه‌ی نانوذرات تولید شده در این طرح با روش‌های متداول پرداخت و افزود: «نانوذرات طلای پایدارشده با عصاره‌ی گیاهی (گیاه استویا)، بیش از نانوذرات پوشیده شده با پایدارکننده‌های شیمیایی(پلیمرها)، توسط سلول‌ها جذب می‌شوند. این پدیده به این دلیل است که نانوذرات پایدار شده توسط عصاره گیاهی، حاوی پروتئین‌ها و فیبرهای متنوعی روی سطح خود هستند. در این حالت احتمال ورود به سلول‌ها، از طریق گیرنده‌های چندگانه‌ی پروتئین، در مقایسه با گیرنده‌های دوگانه‌ی پروتئین و پلیمر شیمیایی، بیشتر است. بنابراین انتظار می‌رود به کمک این نتایج بتوان انتقال پروتئین و داروها به سلول را با تغییر شکل و اندازه نانوذرات متصل به آن‌ها، تنظیم کرد.»
این نانوذرات با روش‌های مختلف از جمله طیف سنجی UV-VIS، طیف سنجی FT-IR، پراش اشعه ایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مشخصه‌یابی شده‌اند. آزمایش میکروسکوپ الکترونی نشان داده که نانوذرات طلای سنتز شده، کروی و دارای توزیع یکنواخت بوده و اندازه‌ی آن در محدوده‌ی ۵ تا ۲۰ نانومتر است. الگوی پراش اشعه‌ی ایکس نیز نشان از خلوص بالای نانوذرات طلا داشت.
این تحقیقات حاصل همکاری دکتر بابک صادقی گرمارودی، دکتر بابک باباخانی- اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن- و محبوبه محمدزاده- کارشناس ارشد فیتوشیمی این دانشگاه- است و نتایج آن در مجله‌ی Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology (جلد ۱۴۸، شماره ۱، سال ۲۰۱۵، صفحات ۱۰۱ تا ۱۰۶) به چاپ رسیده است.
