ماهشهر: طراحی نانوابزاری برای شناسایی گاز سمی سیانوژن

پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر به بررسی تئوری اثر استفاده از نوعی نانوصفحه در جذب گاز سمی سیانوژن پرداختند. نتایج این تحقیقات جهت طراحی حسگرهای گازی برای شناسایی این گاز در محیط قابل استفاده خواهد بود.

سیانوژن گازی بی‌رنگ با بوی بادام تلخ است که در جنگ‌ها استفاده می‌شود. این گاز سمی علائم گوارشی نظیر تهوع و استفراغ، تشنج، کما و گشادی مردمک و یا عدم پاسخ یا پاسخ کند مردمک به نور را به دنبال دارد.
در این تحقیق جذب سطحی این گاز از محیط، با استفاده از جاذب نانوصفحه‌ای بور نیترید مورد مطالعه قرار گرفته است. این محاسبات در سطح تئوری انجام شده است.
به گفته‌ی دکتر مازیار نوعی، طبق نتایج حاصل شده نانو صفحات مذکور، جاذب خوبی برای گاز سمی سیانوژن بوده و می‌توان از آن در طراحی حسگرهای حساس به گاز، برای شناسایی و جداسازی این گاز سمی از محیط استفاده کرد.
نوعی در ادامه افزود: «در بخشی از این مطالعات، فرضیه‌ی آغشته کردن(دوپ) نانوصفحات با عنصر سیلیسیم مطرح شد. محاسبات صورت گرفته نشان داد زمانی که این صفحات به عنصر سیلیسیم آغشته می‌شوند، میزان جذب گاز سیانوژن بر روی آن‌ها چندین برابر می‌شود. لذا برای بهبود عملکرد حسگرها می‌توان از نانوصفحات بور نیترید آغشته به سیلیسیم استفاده کرد.»
در این مدل سازی عوامل مختلف مؤثر بر عملکرد نانوصفحات در جذب همانند‌ نوع اتم‌ها و اندازه‌ی صفحات مورد بررسی قرار گرفته تا بهترین نتیجه‌ی ممکن در میزان جذب حاصل شود.
نتایج این تحقیقات در مجله‌ی Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences (جلد ۵، شماره ۱S، سال ۲۰۱۵، صفحات ۵۰۷۴ تا ۵۰۸۰) منتشر شده و دکتر مازیار نوعی- عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر- و مصدق ارجمند- دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران- در انجام آن همکاری داشته‌اند.