توانمندسازی سرمایه‌های انسانی؛ زمینه‌ساز تحقق اقتصاد دانش‌بنیان

ستاد ویژه توسعه فناوری نانو با هدف ارائه آموزش‌های مورد نیاز به دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته‌های نانو در راستای حضور جدی در کسب‌وکار دانش‌بنیان و طی کردن مسیر ایده تا بازار، اقدام به برگزاری دوره‌های توانمندسازی سرمایه‌های انسانی فناوری نانو نموده است.

یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین دارایی‌های هر جامعه، نیروهای انسانی آن جامعه است. دنیای امروز شاهد تغییرات سریع علوم، فناوری و تنوع محصولات جدید بلاخص در حوزه فناوری‌های نو است. در این عرصه نقش سرمایه‌های انسانی به عنوان بزرگترین خالق دارایی‌های نامشهود، در موفقیت کشورها بسیار حائز اهمیت است.

دانش و سرمایه‌های انسانی توانمند نقش اصلی را در اقتصاد دانش‌بنیان به عنوان یک پدیده و اقتصاد نوظهور ایفا می‌کنند. همچنین صنایع و خدمات با فناوری برتر به عنوان بخش محوری اقتصادهای دانش‌بنیان محسوب می‌شوند. باتوجه به آنکه سرمایه‌های انسانی جامعه دانش‌محور، منشاء منحصر‌به‌فرد مزیت رقابتی و پیشرفت اقتصاد دانش‌بنیان و در پی آن پیشرفت کشور محسوب می‌شود، بایستی در راستای توانمندسازی هرچه بهتر و بیشتر این سرمایه‌ها در کشور اقدامات لازم انجام گیرد.

ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، سیاست‌گذاری‌ها، حمایت‌ها و اقدامات لازم جهت گسترش و دست‌یابی هرچه بیشتر به دستاوردهای پیشرفته فناوری نانو که یکی از الویت‌های الف سند تحول راهبردی نقشه جامع علمی کشور است، را انجام می‌دهد.از آنجاکه یکی از نیازهای اصلی توسعه فناوری نانو نیز منابع انسانی توانمند است و با توجه به اهمیت این موضوع،  یکی از سرفصل‌های برنامه‌های ستاد توسعه فناوری نانو به آموزش و توانمندسازی نیروهای انسانی حوزه فناوری نانواختصاص پیدا کرده است.

لازم به ذکراست، بخشی از آموزش‌های تخصصی لازم، در دانشگاه‌ها به دانشجویان ارایه می‌شود، اما این آموزش‌ها فقط بخشی از آموزش‌های لازم برای تربیت نیروی انسانی توسعه یافته است که می‌تواند با قرار گرفتن در جایگاه اصلی خود، موجب توسعه فناوری نانو در کشور شود.

در همین راستا کارگروه توسعه منابع انسانی ستاد نانو، با برگزاری مجموعه دوره‌های توانمندسازی سرمایه‌‌های انسانی فناوری نانو برخی از آموزش‌های لازم برای ایفای نقش موثر سرمایه‌های انسانی در روند توسعه نانو در کشور را به ایشان ارایه می‌نماید.

گفتنی است، از جمله مهم‌ترین اهداف این دوره‌ها می‌توان به آشنایی دانشجویان نانو با برخی از موضوعات لازم و توانمندسازی ایشان برای ورود به بازار کار (آشنایی با کاربرد‌های نانو در صنایع و نیاز‌های پژوهشی-کاربردی کشور، مفاهیم کارآفرینی، تمرین کار تیمی و تفکر خلاق و مدیریت کسب‌و‌کار، مفاهیم مالکیت فکری)، کمک به دانشجویان رشته‌های نانو در انتخاب پایان‌نامه‌های کاربردی، ارتباط مداوم با دانشجویان نانو و امکان بهره‌گیری از سرمایه‌های انسانی نانو در جایگاه مناسب اشاره کرد.

 البته باید توجه داشت که هدف دوره‌های توانمندسازی نیروهای انسانی، برگزاری چند کلاس و ارایه واحد‌های درسی همچون موسسات آموزشی نیست بلکه این دوره‌ها قصد دارند که مقطعی برای ایجاد تغییر نگرش دانشجویان رشته‌های نانو نسبت به اشتغال و کارآفرینی و ایجاد بصیرت در فهم نیاز‌های کشور در حوزه نانو و سوق دادن ایشان به سمت تحقیقات کاربردی و در جهت این نیاز‌ها باشد. همچنین این دوره‌ها می‌تواند رابطه دوجانبه‌ای را بین ستاد و دانشجویان نانو برقرار نموده و ضمن نمایش وضعیت و نیاز‌های دانشجویان به ستاد نانو؛ ایشان را در جریان فعالیت‌های ستاد قرار داده و امکان بهره‌برداری دانشجویان از خدمات ستاد در جهت ایفای نقش بهتر در توسعه نانو را فراهم نماید.

به مخاطبان این دوره‌ها که دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد و دکتری رشته‌ها و گرایش‌های نانو هستند، سرفصل‌هایی به شرح زیر ارایه می‌شود:
•    آشنایی با کارآفرینی و روش‌های تجاری‌سازی تحقیقات دانشگاهی
•    آشنایی با پتنت و روش‌های مرور و جستجوی آن
•    آشنایی با مفاهیمی همچون شخصیت شغلی و مشخص شدن شخصیت شغلی هر فرد بر اساس آزمون mbti
•    نقش‌آفرینی در گروه و انجام رقابت با سایر گروه‌ها در طول دوره
•    آشنایی با ثبت، تجاری‌سازی، فروش پتنت در قالب مسابقه و بازی
•    انتقال تجربیات کارآفرینان موفق نانویی
•    آشنایی با برنامه ها و حمایت های ستاد نانو از رشته‌ها و گرایش‌های نانو
•    ارتباط مستقیم با مسئولان و کارشناسان ستاد

شایان ذکر است، طی سال‌های ۹۱ تا ۹۳ هشت دوره توانمندسازی سرمایه‌های انسانی فناوری نانو از سوی ستاد توسعه فناوری نانو برگزار شده است. تعداد کل شرکت‌کنندگان دراین هشت دوره‌ها،  ۷۸۵  نفر بوده که ۶۸۲ نفر در مقطع کارشناسی‌ارشد و ۱۰۳ نفر در مقطع دکتری رشته‌های نانو و غیر نانو با پایان‌نامه نانو از ۲۶ رشته تحصیلی و ۶۴ دانشگاه مختلف شرکت کردند. اکثر دانشجویان از دانشجوهای رشته‌های نانو بوده‌اند.

در سال جاری نیز برنامه‌ریزی جهت برگزاری پنج دوره توانمندسازی سرمایه‌های انسانی نانو به شرح زیر انجام شده است:
•    دوره نهم – ۶ تا ۸ خرداد (برگزار گردید)
•    دوره دهم – ۷ تا ۹ مردادماه
•    دوره یازدهم – ۶ تا ۸ آبان‌ماه
•    دوره دوازدهم – ۲۵ تا ۲۷ آذر‌ماه
•    دوره سیزدهم – ۲۸ تا ۳۰ بهمن‌ماه

همچنین  با توجه به اهمیت موضوع کارآفرینی در حوزه علوم نوین و بخصوص
فناوری نانو و پیشبرد اهداف این دوره‌، برای اولین بار طی برگزاری دوره‌ها،
دوره‌ای در دانشگاه کاشان با محتوا و استانداردهای ستاد نانو و سازمان فنی
و حرفه ای کشور، در این دانشگاه برگزار شد.

گفتنی است، علاقمندان برای کسب اطلاعات بیشتر و شرکت در این دوره‌ها می‌توانند به پایگاه اینترنتی hre.nano.ir
 مراجعه نمایند. این دوره‌ها در سال ۱۳۹۲ با همکاری سازمان فنی و حرفه‌ای کشور استانداردسازی شده و به دانشجویان شرکت‌کننده در دوره‌ها گواهی حضور از طرف ستاد و سازمان فنی و حرفه ای کشور اعطا می‌شود.