پژوهشگر دانشگاه علوم پزشکی کرمان با همکاری محققان هلندی به بررسی تأثیر استفاده از نانومواد مغناطیسی بر امکان تصویربردای MRI در ردیابی سلول‌های درمانی پرداختند. به کمک این نتایج می‌توان کمک شایانی به بهبود درصد موفقیت ایمنی درمانی در درمان سرطان نمود.
کرمان: تلاش برای استفاده از MRI به کمک نانوذرات جهت بهبود کیفیت ایمنی درمانی
سلول درمانی یکی از مباحث مورد توجه پژوهشگران در پزشکی است. از این میان، سلول‌های ایمنی قابلیت‌های بسیار امیدوار کننده‌ای را برای درمان سرطان از خود نشان داده‌اند که به این روش ایمنی درمانی گفته می‌شود. ردیابی سلول‌ها در بدن، با روش‌های غیر تهاجمی، جهت آگاهی از میزان پاسخ به درمان و برنامه ریزی درمان بهینه بسیار حایز اهمیت است. یکی از کاربردهای نوین MRI نیز ردیابی سلول‌ها در بدن است.
دکتر هوشنگ امیری در خصوص هدف دنبال شده در این پژوهش عنوان کرد: «اگرچه ایمنی درمانی با هزینه‌های بسیار بالایی انجام می‌شود، اما درصد موفقیت این شیوه‌ی درمان بسیار پایین است. لذا استفاده از روش‌های غیر تهاجمی برای آگاهی از سرنوشت سلول‌ها در بدن و همچنین بهینه کردن روش آماده سازی و تزریق سلول‌ها، از نیاز‌های ضروری در این روش است. در این پژوهش هدف ما نشاندار کردن سلول‌ها با مواد نانو مغناطیسی قابل ردیابی در تصویربرداری MRI بوده است.»
برای این منظور دو گونه از سلول‌های ایمنی با دو نوع متفاوت از نانو مواد مغناطیسی نشاندار شده و با استفاده از شیوه‌ی MRI F19 تصویربرداری شدند. MRI F19 نسبت به روش‌های مرسوم MRI مزیت‌های متعددی از جمله فقدان سیگنال پس‌زمینه در بدن و امکان اندازه‌گیری کمی سلول‌های منتقل شده به بافت مورد نظر را دارد. از نکات شاخص این تحقیق می‌توان به مدت زمان کوتاه تصویربرداری (کمتر از ۱۰ دقیقه) و ردیابی همزمان هر دو گروه سلول‌ها اشاره کرد.
به گفته‌ی امیری، نتایج این پژوهش نشان داده است که ارزیابی سلول درمانی با ردیابی سلول‌ها در بدن امکان‌پذیر است. لذا می‌توان به کمک آن در راستای درمان بهینه گام برداشت و از این طریق باعث کاهش هزینه‌های بسیار زیاد ایمنی درمانی در بیماری سرطان شد.
وی در ادامه در توضیح دقیق‌تر نحوه‌ی بررسی‌ها افزود: «در این تحقیق ابتدا سلول‌های دندریتیک از خون استخراج شد. همچنین دو گروه از نانو ذرات PLGA با استفاده از دو گونه پرفلورکربن PFCE و PFO با قطر کمتر از ۲۰۰ نانومتر سنتز شدند. سپس سلول‌های دندریتیک با استفاده از نانوذرات مغناطیسی نشاندار شدند. خواص سلول‌ها و نانوذرات با استفاده از روش‌های مرسوم از جمله فلوسیتومتری و DLS مورد ارزیابی قرار گرفت. در پایان این سلول‌های نشاندار شده با استفاده از روش MRI F19 تصویربرداری شدند. همچنین نانوذرات پس از تزریق به موش آزمایشگاهی در MRI قابل مشاهده بودند.»
لازم به ذکر است که افزون بر توانایی مشاهده‌ی سلول‌های مورد نظر، دو نوع نانومواد مغناطیسی بطور همزمان قابل ردیابی هستند. از طرفی نشاندار کردن سلول‌های دندریتیک با استفاده از این نانومواد هیچ گونه تأثیر منفی قابل ملاحظه‌ای بر عملکرد سلول‌ها نداشته است. همچنین نانوذرات سنتز شده قابلیت اتصال به مواد دیگر از جمله فلورسنت‌ها را نیز دارا هستند.
نتایج این تحقیقات در مجله‌ی Nanomedicine (جلد ۱۰، شماره ۱۵، سال ۲۰۱۵، صفحات ۲۳۳۹ تا ۲۳۴۸) منتشر شده و دکتر هوشنگ امیری عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با همکاری پژوهشگران هلندی آن را به انجام رسانده‌اند.
دکتر هوشنگ امیری در خصوص هدف دنبال شده در این پژوهش عنوان کرد: «اگرچه ایمنی درمانی با هزینه‌های بسیار بالایی انجام می‌شود، اما درصد موفقیت این شیوه‌ی درمان بسیار پایین است. لذا استفاده از روش‌های غیر تهاجمی برای آگاهی از سرنوشت سلول‌ها در بدن و همچنین بهینه کردن روش آماده سازی و تزریق سلول‌ها، از نیاز‌های ضروری در این روش است. در این پژوهش هدف ما نشاندار کردن سلول‌ها با مواد نانو مغناطیسی قابل ردیابی در تصویربرداری MRI بوده است.»
برای این منظور دو گونه از سلول‌های ایمنی با دو نوع متفاوت از نانو مواد مغناطیسی نشاندار شده و با استفاده از شیوه‌ی MRI F19 تصویربرداری شدند. MRI F19 نسبت به روش‌های مرسوم MRI مزیت‌های متعددی از جمله فقدان سیگنال پس‌زمینه در بدن و امکان اندازه‌گیری کمی سلول‌های منتقل شده به بافت مورد نظر را دارد. از نکات شاخص این تحقیق می‌توان به مدت زمان کوتاه تصویربرداری (کمتر از ۱۰ دقیقه) و ردیابی همزمان هر دو گروه سلول‌ها اشاره کرد.
به گفته‌ی امیری، نتایج این پژوهش نشان داده است که ارزیابی سلول درمانی با ردیابی سلول‌ها در بدن امکان‌پذیر است. لذا می‌توان به کمک آن در راستای درمان بهینه گام برداشت و از این طریق باعث کاهش هزینه‌های بسیار زیاد ایمنی درمانی در بیماری سرطان شد.
وی در ادامه در توضیح دقیق‌تر نحوه‌ی بررسی‌ها افزود: «در این تحقیق ابتدا سلول‌های دندریتیک از خون استخراج شد. همچنین دو گروه از نانو ذرات PLGA با استفاده از دو گونه پرفلورکربن PFCE و PFO با قطر کمتر از ۲۰۰ نانومتر سنتز شدند. سپس سلول‌های دندریتیک با استفاده از نانوذرات مغناطیسی نشاندار شدند. خواص سلول‌ها و نانوذرات با استفاده از روش‌های مرسوم از جمله فلوسیتومتری و DLS مورد ارزیابی قرار گرفت. در پایان این سلول‌های نشاندار شده با استفاده از روش MRI F19 تصویربرداری شدند. همچنین نانوذرات پس از تزریق به موش آزمایشگاهی در MRI قابل مشاهده بودند.»
لازم به ذکر است که افزون بر توانایی مشاهده‌ی سلول‌های مورد نظر، دو نوع نانومواد مغناطیسی بطور همزمان قابل ردیابی هستند. از طرفی نشاندار کردن سلول‌های دندریتیک با استفاده از این نانومواد هیچ گونه تأثیر منفی قابل ملاحظه‌ای بر عملکرد سلول‌ها نداشته است. همچنین نانوذرات سنتز شده قابلیت اتصال به مواد دیگر از جمله فلورسنت‌ها را نیز دارا هستند.
نتایج این تحقیقات در مجله‌ی Nanomedicine (جلد ۱۰، شماره ۱۵، سال ۲۰۱۵، صفحات ۲۳۳۹ تا ۲۳۴۸) منتشر شده و دکتر هوشنگ امیری عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با همکاری پژوهشگران هلندی آن را به انجام رسانده‌اند.
