پژوهشگر مرکز تحقیقات غذا و دارو با همکاری محققان پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، جهت دستیابی به درمان هدفمند سرطان به ویژه سرطان پستان، به ساخت و بررسی آزمایشگاهی نوعی نانورادیو دارو اقدام نمود. نتایج این بررسی‌ها حاکی از عملکرد موفق این نمونه‌ها در شرایط آ
گامی به سوی درمان هدفمند سرطان با نانورادیوداروها
با توجه به گسترش سرطان به ویژه آمار بالای سرطان پستان در زنان، مطالعات زیادی جهت معرفی و طراحی داروهای جدید جهت درمان این بیماران صورت می‌پذیرد. در این طرح نیز تلاش شده تا نانورادیودارویی پلیمری با هدف تشخیص و درمان زودهنگام سلول‌های سرطانی و قابلیت ورود هدفمند به سلول‌های سرطانی طراحی و ساخته شود.
به گفته‌ی دکتر اسماعیل ملارضی، در ساخت این نانورادیو دارو از پلیمر کیتوسان که زیست سازگار و زیست تخریب پذیر است، استفاده شده است. از طرفی به دلیل ساختار نانو و نشاندار شدن با عنصر درمانی رادیو اکتیو(Sm-153) قابلیت انتقال به درون سلول سرطانی را دارد. همچنین قابلیت نفوذ به هسته و تخریب DNA و مرگ سلول‌های سرطانی را توسط عنصر پرتوزا ( اشعه بتا) داراست.
وی در ادامه به سایر مزایای این نانورادیودارو اشاره کرد و افزود: «نانورادیوداروی تولید شده به گونه‌ای طراحی شده که عملکرد هدفمندی داشته و تنها وارد بافت سرطانی خواهند شد. بنابراین از تجمع مواد رادیو اکتیو در سلول‌های سالم و طبیعی می‌کاهد و پرتوی ناشی از نانورادیو داروی پرتوزا به بافت‌های سالم کمتر می‌گردد. لذا اثرات جانبی کمتر و تأثیر گذاری درمان بالاتر نسبت به داروهای معمولی دارد.»
برای ساخت این دارو ابتدا ماده‌ی مشتقی از کیتوسان سنتز شده و با اتصال DTPA نشاندارسازی آن با عنصر درمانی رادیواکتیو افزیش یافته است. همچنین این ترکیب با فولات و پلی اتیلن ایمین، به ترتیب به منظور ورود به سلول و مجاورت در کنار هسته‌ی سلول و ورود به آن جهت تخریب DNA و توقف تکثیر سلول سرطانی متصل شده است. این ترکیب در نهایت به شکل نانو درآمده و پس از نشاندار شدن و بررسی پایداری نشاندارسازی در مطالعات سلولی و حیوانی به کار گرفته شده است. ساختار این نانورادیو داروها به روش‌های SEM و DLS مورد بررسی قرار گرفته است.
به گفته‌ی ملارضی، نتایج به دست آمده مرگ سلولی و اثر گذاری نانو رادیو داروی طراحی شده را در شرایط برون تنی و ورود به سلول‌های سرطانی در شرایط برون تنی و درون تنی (با روش تصویر برداری) به اثبات رسانده‌اند.
این تحقیقات حاصل همکاری دکتر اسماعیل ملارضی، عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات غذا و دارو، دکتر امیررضا جلیلیان، دکتر فریبا جوهری دها، اعضای هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، و دکتر فاطمه اطیابی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، است. نتایج این کار در مجله‌ی Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals (جلد ۵۸، شماره ۸، سال ۲۰۱۵، صفحات ۳۲۷ تا ۳۳۵) منتشر شده است.
به گفته‌ی دکتر اسماعیل ملارضی، در ساخت این نانورادیو دارو از پلیمر کیتوسان که زیست سازگار و زیست تخریب پذیر است، استفاده شده است. از طرفی به دلیل ساختار نانو و نشاندار شدن با عنصر درمانی رادیو اکتیو(Sm-153) قابلیت انتقال به درون سلول سرطانی را دارد. همچنین قابلیت نفوذ به هسته و تخریب DNA و مرگ سلول‌های سرطانی را توسط عنصر پرتوزا ( اشعه بتا) داراست.
وی در ادامه به سایر مزایای این نانورادیودارو اشاره کرد و افزود: «نانورادیوداروی تولید شده به گونه‌ای طراحی شده که عملکرد هدفمندی داشته و تنها وارد بافت سرطانی خواهند شد. بنابراین از تجمع مواد رادیو اکتیو در سلول‌های سالم و طبیعی می‌کاهد و پرتوی ناشی از نانورادیو داروی پرتوزا به بافت‌های سالم کمتر می‌گردد. لذا اثرات جانبی کمتر و تأثیر گذاری درمان بالاتر نسبت به داروهای معمولی دارد.»
برای ساخت این دارو ابتدا ماده‌ی مشتقی از کیتوسان سنتز شده و با اتصال DTPA نشاندارسازی آن با عنصر درمانی رادیواکتیو افزیش یافته است. همچنین این ترکیب با فولات و پلی اتیلن ایمین، به ترتیب به منظور ورود به سلول و مجاورت در کنار هسته‌ی سلول و ورود به آن جهت تخریب DNA و توقف تکثیر سلول سرطانی متصل شده است. این ترکیب در نهایت به شکل نانو درآمده و پس از نشاندار شدن و بررسی پایداری نشاندارسازی در مطالعات سلولی و حیوانی به کار گرفته شده است. ساختار این نانورادیو داروها به روش‌های SEM و DLS مورد بررسی قرار گرفته است.
به گفته‌ی ملارضی، نتایج به دست آمده مرگ سلولی و اثر گذاری نانو رادیو داروی طراحی شده را در شرایط برون تنی و ورود به سلول‌های سرطانی در شرایط برون تنی و درون تنی (با روش تصویر برداری) به اثبات رسانده‌اند.
این تحقیقات حاصل همکاری دکتر اسماعیل ملارضی، عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات غذا و دارو، دکتر امیررضا جلیلیان، دکتر فریبا جوهری دها، اعضای هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، و دکتر فاطمه اطیابی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، است. نتایج این کار در مجله‌ی Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals (جلد ۵۸، شماره ۸، سال ۲۰۱۵، صفحات ۳۲۷ تا ۳۳۵) منتشر شده است.
