اولین دوره هم‌اندیشی محققان دارای پایان‌نامه کاربردی-صنعتی فناوری‌نانو با حضور بیش از ۱۰۰ دانشجوی مقطع دکتری و کارشناسی‌ارشد (دارای پایان‌نامه تایید شده کاربردی-صنعتی حوزه فناوری نانو)، سوم دی‌ماه در دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد.
اولین دوره هم‌اندیشی محققان پایان‌نامه‌های کاربردی-صنعتی فناوری نانو
ستاد توسعه فناوری‌نانو با هدف آشنایی محققان دارای پایان‌نامه صنعتی با برنامه‌ها و فعالیت‌های ستاد نانو و مفاهیم تجاری‌سازی و همچنین تعامل با کارشناسان ستاد توسعه فناوری اولین «دوره هم‌اندیشی محققان دارای پایان نامه کاربردی- صنعتی فناوری‌نانو» را برگزار نمود.
این دوره یک روزه شامل محورهایی با موضوعات، «آشنایی محققان با مفاهیم تجاری‌سازی»، «انتقال تجربه‌ی الگوهای موفق کارآفرینی و تجاری‌ساز در حوزه نانو»، «هم‌افزایی محققان و کارشناسان حوزه‌های صنعتی ستاد نانو»، «آشنایی با برنامه‌های حمایتی ستاد نانو»، «ارائه تعدادی از دستاوردهای کاربردی- صنعتی محققان فناوری نانو» و «ارائه مشاوره‌های تخصصی» بوده است.
در مراسم افتتاحیه این دوره دکتر رضایت، مدیر کارگروه توسعه منابع انسانی ستاد توسعه فناوری نانو با محوریت اهمیت توجه به پایان‌نامه‌های کاربردی-صنعتی فناوری نانو به سخنرانی پرداخت.
در ادامه دکتر نادری، مدیر ارتباط با صنعت دانشگاه صنعتی امیرکبیر ضمن خوشامدگویی به شرکت کنندگان این هم‌اندیشی افزود: «هدف از سوق دهی پروژه‌های نانویی به سمت پروژه‌های صنعتی حل نیازهای صنعتی و اثربخشی هرچه بیشتر در جامعه و ارتقا سطح زندگی مردم کشور است.»
وی ادامه داد: «تمام تلاش شما پژوهشگران و فناوران حوزه فناوری نانو بایستی این باشد که علاوه بر انجام کار صنعتی خود، سفیران فناوری نانو در صنایع مختلف کشور نیز باشید. کارهای اثر بخش را به صنایع توضیح و معرفی نمایید تا این فناوری نوین هرچه بهتر و بیشتر در صنایع نفوذ و سبب تحول و تاثیرات مثبت در صنعت و در نهایت با ایجاد ارزش افزوده مناسب به اقتصاد کشور نیز کمک نماید.»
مدیر ارتباط با صنعت دانشگاه صنعتی امیرکبیر در پایان با تشکر از ستاد توسعه فناوری نانو در راستای حمایت‌های تشویقی از پایان‌نامه‌های نانویی تصریح کرد: «حمایت‌های ستاد توسعه فناوری نانو محرکی است تا شما فناوران گام‌هایتان را در راستای افزایش سطح زندگی جامعه ایرانی هرچه بلندتر بردارید.»
مهندس موسوی، دبیر نخستین هم‌اندیشی محققان پایان‌نامه‌های کاربردی-صنعتی فناوری نانو، در این مراسم به تشریح اهداف برگزاری و برنامه‌های این دوره و معرفی کارشناسان کارگروه صنعت و بازار ستاد توسعه فناوری نانو در حوزه‌های مختلف صنعتی پرداخت.
در بخش اول این دوره مهندس ختمی‌مآب، دبیر کارگروه توسعه منابع انسانی ستاد توسعه فناوری نانو با موضوع معرفی حمایت‌های ستاد نانو به سخنرانی پرداخت، وی در این خصوص خاطر نشان کرد: «ستاد نانو با اهدافی چون، تشویق و ایجاد انگیزه فعالیت در حوزه فناوری نانو، ایجاد سرمایه‌های انسانی فعال و اثربخش در این حوزه و ارتقاء جایگاه علمی ایران در سطح بین‌الملل در حوزه علم و فناوری نانو، پژوهشگران و فناوران را در راستای انجام پایان‌نامه‌های دانشجویی، مقالات علمی- پژوهشی و ISI، ماموریت‌های فناورانه، پژوهشگران پسا دکترا و غیره را حمایت می‌نماید.»
وی ادامه داد: «ستاد ویژه توسعه فناوری نانو به پایان‌نامه‌های دانشجویی مقاطع تحصیلات تکمیلی به صورت گام به گام حمایت تشویقی پرداخت می‌کند. در این طرح براساس شاخص‌های برنامه و متناسب با دستاوردهای هر پایان‌نامه، میزان تشویقی افزایش خواهد یافت.»
مهندس ختمی مآب در خصوص شاخص‌های ارزیابی پایان‌نامه‌های نانویی افزود: «شاخص‌های ارزیابی در این برنامه حمایتی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که دانشجویان و اساتید را برای انجام پایان‌نامه‌هایی در راستای دستیابی به اهداف توسعه فناوری نانو در کشور ترغیب کند. همچنین این شاخص‌ها علاوه بر افزایش کیفیت علمی تحقیقات، دستیابی به نتایج کاربردی و محصولات را تشویق می‌کند.»
به گفته دبیر کارگروه توسعه منابع انسانی ستاد توسعه فناوری نانو، یافته‌های پژوهشی، پروتوتایپ محصول(نمونه اولیه)، فرمولاسیون ماده جدید، و طراحی ماشین از جمله دستاوردهای مورد انتظار از پایان‌نامه‌ها است.
در ادامه سخنرانی‌های این بخش از دوره مهندس جعفری، دبیر کارگروه توسعه فناوری ستاد نانو نیز، به تشریح چند نمونه موفق و ناموفق شرکت‌های نانویی در کشور و دلایل موفقیت و عدم موفقیت آنها پرداخت.
مهندس جعفری در ابتدای سخنرانی خود اظهار داشت: «فرهنگ اغلب کسب و کارهای داخل کشور به گونه‌ای است که اگر تجربه ناموفقی داشته باشند، جایی معرفی نمی‌کنند و اجازه نمی‌دهند این تجربه ارزشمند را حتی بدون نام بردن از کسب و کار و افراد، سایر مدیران و مشاوران و کارشناسان کسب و کار جایی بیان کنند.»
وی افزود: «قبل از راه‌اندازی کسب و کار بایستی مدلی را برای رسیدن به موفقیت ترسیم و جوانب مختلف کار را بررسی کنید. رسیدن به موفقیت در کسب و کار نیازمند بیزینس مدل صحیح و کارآمد است.»
دبیر کارگروه توسعه فناوری ستاد توسعه فناوری نانو تصریح کرد: «توسعه کسب و کار تیم می‌خواهد؛ مدل فناور تک‌نفره شکست خورده زیادی در حوزه فناوری نانو داریم که اگر توانایی تشکیل تیم داشتند و می‌توانستند به درستی کسب و کارشان را رهبری کنند، به موفقیت‌های بزرگی می‌رسیدند. اما نه تنها اینکار را نمی‌کنند، اغلب باور هم ندارند که باید ایده را با یک تیم به کسب و کار سودده تبدیل کنند.»
در بخش دوم اولین دوره هم‌اندیشی محققان دارای پایان نامه کاربردی-صنعتی فناوری‌نانو، در هشت گروه شامل، نانومواد و نفت،آب، انرژی، تجهیزات- پوشش-پلاسما، خودرو، پلیمر-دارو، کشاورزی- نساجی و متالورژی نشست‌های مجزایی برگزار شد.
در هر یک از این نشست‌ها تعدادی از پژوهشگران به معرفی مختصری از پایان‌نامه صنعتی خود پرداختند. همچنین کارشناسان و مشاوران حوزه‌های مختلف کارگروه صنعت و بازار ستاد توسعه فناوری نانو با حضور در این نشست‌ها به راهنمایی و مشاوره پژوهشگران پرداختند.
مهندس نجیمی، دبیر کارگروه صنعت و بازار ستاد نانو با حضور در نشست حوزه نانو مواد و نفت به تشریح و بررسی اقدامات و نکات کاربردی مهم در مسیر تبدیل یک ایده و فناوری کاربردی به محصول و رسیدن به بازار پرداخت.
وی با تاکید بر اینکه در مسیر ایده تا بازار ستاد توسعه فناوری نانو سعی در تکمیل هرچه بهتر این زنجیره‌ها دارد؛ افزود: «مهم‌ترین مسئله در خصوص معرفی محصول در صنایع و یا جذب سرمایه گذار اثبات فناوری است. در راستای تسریع این فرآیند در حوزه فناوری و محصولات نانو واحد نانومقیاس این اثبات و ارزیابی را انجام می‌دهد.»
دبیر کارگروه صنعت و بازار ادامه داد: «خروجی این مرحله پس از اثبات فناوری، اقدامات مربوط به مالکیت فکری و ثبت پتنت است که این موضوع نیز با همکاری کارشناسان این حوزه در ستاد نانو انجام می‌گردد. پس از این مرحله نیز مرحله تدوین مدل کسب و کار است.»
راه‌اندازی هر کسب و کار جدید، نیازمند تهیه طرح کسب‌و‌کار (Business Plan) جامعی است که اموری مانند مدل کسب‌و‌کار (Business Model)، تخصیص منابع، تمرکز بر روی نقاط کلیدی موفقیت، کسب آمادگی برای برخورد با تهدید‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌ها را مورد بررسی قرار دهد.
وی افزود: «مدل کسب و کار در پیش‌برد صحیح یک کار بسیار اهمیت دارد و لزومی ندارد تمامی فناوران تولیدکننده و صنعتگر شوند. فناوران می‌توانند بسته فناوری خود را بفروشند و یا با صنایع و گروه‌های تولید ملحق شوند.»
به گفته مهندس نجیمی، در تجاری سازی بحث‌های مدیریتی بیشتر از بحث‌های فنی اهمیت دارد. همچنین مهم‌ترین فاکتور در مدل تجاری کسب و کار آنالیز بازار و امکان سنجی فناوری جهت تولید انبوه است.
دبیر کارگروه صنعت و بازار ستاد توسعه فناوری نانو با بیان اینکه به ازای هرکار یک مدل کسب و کار خاص می‌توان طراحی کرد، تصریح کرد: «لزوما نباید در فکر به تنهایی به ثمر رساندن فناوری‌های خود باشید. مسیرهای کوتاه‌تر و بهتری در جهت توسعه فناوری شما و نهایتا رسیدن به بازار وجود دارد.»
وی در پایان تصریح کرد: «کارگروه صنعت و بازار و ستاد توسعه فناوری نانو با توجه به اهمیت تجاری‌سازی فناوری نانو از طریق کارگزاران متخصص در این حوزه مدل کسب و کار را برای شرکت‌ها و فناوران متقاضی تدوین می‌نماید. همچنین با شناسایی و ارزیابی خدمات توسعه فناوری و تشخیص نیازهای تجاری‌سازی، امکان برآورده شدن آنها را ساده‌تر و طی آیین‌نامه‌هایی مشخص از شرکت‌ها و فناوران در قالب ارائه خدمات تجاری‌سازی حمایت می‌کند.»
در بخش پایانی این دوره ۱۶ محقق در مدت ۴ دقیقه موضوع پایان‌نامه کاربردی-صنعتی خود را ارائه کرده و به پرسش‌های هئیت داوران پاسخ دادند. در پایان نیز سه پایان‌نامه با نظر هیئت داوران، به عنوان پایان‌نامه‌های منتخب معرفی و تقدیر شدند.
شایان ذکر است، ستاد توسعه فناوری نانو، با هدف استفاده از توان بالقوه پایان‌نامه‌های دانشجویی در رفع نیاز، توسعه یا ارتقا محصولات و صنایع موجود در کشور، عناوین موضوعاتی را برای پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی نانو پیشنهاد کرده است. این عناوین اغلب مورد تقاضای صنایع بوده و در صورت دستیابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی به نتایج آزمایشگاهی و یا فناوری امیدبخش در این موضوعات، ستاد از تجاری‌سازی نتایج آنها در قالب فروش فناوری و یا ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان نانو حمایت می‌کند. موضوعات پیشنهاد شده این فهرست در زمینه صنایع مختلف از جمله ساختمان، نساجی، خودرو، حمل و نقل و صنایع سنگین، پزشکی و بهداشت، کشاورزی و بسته‌بندی، آب و محیط زیست و کامپوزیت و پلیمر است.
لازم به ذکر است، شرکت در این دوره جهت دریافت مبلغ تشویقی مرحله دوم «درخواست‌های مبتنی بر نیاز صنعت» الزامی است.
