محققان سوئدی فناوری جدیدی برای مطالعه ساختارهای پروتئینی ارائه کردند که با استفاده از آن می‌توان داروها و واکسن‌های جدید تولید کرد. در این فناوری، نانوذرات پروتئینی لیپیدی تشکیل شده و امکان مطالعه بهتر پروتئین‌های غشائی را فراهم می‌کند.
فناوری نانوذرات لیپیدی پروتئینی برای تولید دارو و واکسن
محققان موسسه کارولینسکا در سوئد موفق به ارائه فناوری نانوذره‌ای شدند که با استفاده از آن می‌توان پروتئین‌های غشاء را پایدار کرد به طوری که این ساختار قابل مطالعه در محیط‌های لیپیدی می‌شود.
نتایج این پروژه در قالب مقاله‌ای با عنوان “A Saposin lipoprotein nanoparticle system for membrane proteins” در نشریه Nature Methods منتشر شده‌است.
با استفاده از نتایج این پروژه می‌توان به داروهای جدید و همچنین به سیستم‌های واکسیناسیون و آنتی‌بادی‌های جدید دسترسی پیدا کرد.
جینز فرانفلد از محققان این پروژه می‌گوید: «فناوری ما که به سالیپرو، Salipro، شهرت یافته می‌تواند کاربردهای متعددی از کشف دارو گرفته تا مطالعه ساختارهای زیستی، داشته باشد.»
پروتئین‌های غشائی، هدف بیش از ۶۰ درصد از داروهای موجود در بازار هستند، همچنین پروتئین‌های غشائی ویروس‌ها، عنصر اصلی واکسن‌های تجاری هستند. بنابراین، این پروتئین‌ها نقش بسیار کلیدی در زیست‌شناسی، داروسازی و واکسیناسیون دارند. این پروتئین‌ها بسیار ناپایدار بوده و مطالعه آنها کاری دشوار است. این پروتئین‌ها در غشاء سلول توسط لیپیدها محاط شده‌اند. جداسازی این پروتئین‌ها کاری دشوار است.
آنچه که در مطالعه این پروتئین‌ها مهم است آن است که پروتئین‌ها در کنار لیپیدهای محاط کننده، مورد مطالعه قرار گیرند. بنابراین، محققان به فکر تولید نانوساختارهای لیپیدی که پروتئین‌ها را محاط کرده، افتادند.
این پروژه نشان داد که می‌توان مطالعه پروتئین‌ها را به‌صورت سه بعدی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی سرمایشی (Cryo) انجام داد. این گروه تحقیقاتی روشی برای جداسازی و پایدار نگه‌داشتن پروتئین‌های غشاء ویروس HIV ارائه کردند.
پژوهشگران این پروژه برای اولین بار موفق به جداسازی و پایدار کردن پروتئین غشائی ویروس ایدز شدند. آنها معتقداند که این روش را می‌توان روی پروتئین‌های دیگر ویروس‌ها نیز به کار برد و از آن برای ساخت دارو بر علیه ایبولا، آنفولانزا و هپاتیت استفاده کرد.
این گروه تحقیقاتی از این روش برای مطالعه سه نوع پروتئین غشائی مختلف که مورد هدف داروها است استفاده کردند.
