پژوهشگران دانشگاه سمنان یک حامل نانوساختار به‌منظور بهبود عملکرد درمانی یک نوع داروی ضد درد و التهاب معرفی نموده‌اند. این حامل که در مقیاس آزمایشگاهی سنتز شده است از خاصیت زیست سازگاری بالایی برخوردار است.
سمنان: افزایش خواص درمانی داروی ضدالتهاب با استفاده از حامل‌های نانوساختار
در طی سال‌های گذشته تلاش‌های بسیاری در جهت معرفی سیستم‌های دارورسانی نوین به‌منظور رهاسازی کنترل‌شده‌ی داروها در عضو تحت درمان انجام گرفته است. حامل‌ها یکی از ارکان اصلی سیستم‌های دارورسانی هستند. ازاین‌رو نحوه‌ی عملکرد آن‌ها در میزان بازدهی درمانی دارو بسیار تأثیرگذار است. تاکنون حامل‌هایی از جنس‌های مختلف پلیمر، گرافن، پروتئین و سیلیکا معرفی شده‌اند که هرکدام مزایا و معایبی دارند.
دکتر مردعلی یوسف پور، محقق این طرح، ضمن معرفی سیلیکات متخلخل به‌عنوان یک حامل ارزان، غیر سمی و زیست سازگار و همچنین داروی ایپوپروفن به‌عنوان یک داروی ضد درد و التهاب، هدف از انجام این طرح را این‌گونه تبیین کرد: «در این پژوهش به بررسی تأثیر اصلاح سیلیکا دارای نانوحفرات در بهبود عملکرد آن به‌عنوان یک حامل داروی ایوپروفن پرداخته شده است.»
استفاده از این حامل‌های اصلاح‌شده، علاوه بر افزایش بازدهی فرایند دارورسانی، سرعت این فرایند را افزایش می‌دهد و از عوارض جانبی دارو می‌کاهد.
در این پژوهش از سیلیکا با ساختار سه‌بعدی مکعبی در سیستم دارورسانی استفاده شده است. این ماده دارای حفرات با مقیاس نانومتری است که مولکول‌های دارو درون این حفرات بارگذاری می‌شوند. به‌منظور افزایش ظرفیت بارگذاری این حامل‌ها، این حامل‌ها به‌وسیله‌ی عامل‌های آمینی عامل دار شده‌اند. با عامل دار کردن حامل‌های سیلیکائی اندرکنش‌های دارو و این حامل‌ها افزایش یافته و متعاقب آن ظرفیت پذیرش دارو توسط آن‌ها بهبود یافته است.
به گفته‌ی این محقق روش سنتز حامل سیلیکاتی هیدروترمال بوده است. سپس این ماده‌ی نانومتخلخل توسط روش‌های مشخصه یابی از جمله XRD، FT-IR و BET مورد ارزیابی قرار گرفته است. از ترکیب آلی ۳-آمینو پروپیل تری اتوکسیلان به‌منظور عامل دار کردن سیلیکا نانومتخلخل استفاده شده و در مرحله‌ی بعد دارو ایپوپروفن به درون سیلیکای خام و سیلیکای عامل دار شده بارگذاری شده است. در نهایت عملکرد این حامل‌ها در جذب و رهاسازی دارو مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته‌اند.
نتایج نشان داده‌اند که سیلیکای عامل دار شده به دلیل برقراری پیوند هیدروژنی بین گروه آمین موجود در دیواره‌ی حفرات پایه سیلیکا و گروه کربوکسیل داروی ایپوپروفن، ظرفیت پذیرش داروی بالاتری نسبت به سیلیکای عامل دار نشده از خود نشان می‌دهد.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر مرد علی یوسف پور و دکتر سید محمدصادق نوربخش- اعضای هیأت علمی دانشگاه سمنان- مهدی نقی لو- دانش‌آموخته‌ی دوره‌ی کارشناسی ارشد- و زهرا طاهریان- دانشجوی دوره‌ی دکترای این دانشگاه- است. نتایج این کار در مجله‌ی Journal of Sol-Gel Science and Technology(جلد ۷۴، سال ۲۰۱۵، صفحات ۵۳۷ تا ۵۴۳) به چاپ رسیده است.
