محقق دانشگاه صنعتی سهند تبریز با همکاری و حمایت شرکت پتروشیمی این شهر، تلاش کرده تا کاتالیست‌های مستعمل را بازیابی کرده و به منظور حذف ترکیبات آلی فرار آب مورد استفاده قرار دهد. از نتایج این پژوهش که در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است می‌توان به‌منظور تصفی
به کارگیری مجدد کاتالیست‌های مستعمل جهت حذف ترکیبات آلی
در صنعت پتروشیمی از کاتالیست‌های مختلفی به‌منظور افزایش سرعت بسیاری از واکنش‌ها استفاده می‌شود. این کاتالیست‌ها پس از بارها استفاده، کارایی خود را از دست می‌دهند. همچنین می‌توانند آلودگی‌های زیست‌محیطی فراوانی را ایجاد کنند. ازاین‌رو بازیابی و استفاده‌ی مجدد از آن‌ها هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ زیست‌محیطی حائز اهمیت خواهد بود.
مهندس نبی‌الله غریب زاده، پیرامون اهداف دنبال شده در این پژوهش گفت: «کاتالیست های واحد استایرن شرکت پتروشیمی تبریز به‌عنوان یک پسماند محسوب شده و مشکلات زیست‌محیطی فراوانی ایجاد می‌کنند. همچنین ترکیبات آلی فرار موجود در پساب‌های صنایع شیمیایی و پتروشیمی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین آلاینده‌های موجود در محیط‌های آلی به شمار می‌روند که عوارضی از قبیل سرطان، بیماری‌های چشم، تنگی نفس و حساسیت‌های پوستی را به دنبال دارند. در این راستا در این پژوهش سعی شده تا با احیا و بازیابی کاتالیست‌های مستعمل در مقیاس نانومتری، از آن‌ها جهت حذف ترکیبات آلی موجود در پساب استفاده گردد.»
استفاده از نتایج این طرح علاوه بر رفع مشکلات زیست‌محیطی و اقتصادی ناشی از کاهش کارایی کاتالیست‌ها، حذف ترکیبات آلی خطرناک و سرطان‌زا را از پساب را به دنبال خواهد داشت.
غریب زاده در خصوص نقش فناوری نانو در این طرح گفت: «نانوذرات به دلیل دارا بودن نسبت سطح به حجم بالاتر، فعالیت بالاتری دارند و بازدهی فرایند حذف ترکیبات آلی در آن‌ها افزایش می‌یابد. از سوی دیگر حضور نانوذرات مغناطیسی اکسید آهن موجب می‌شود پس از فرایند تصفیه، این کاتالیست توسط یک میدان مغناطیسی از محلول آبی جدا شده و نیازی به فیلتراسیون نباشد که این امر موجب کاهش هزینه‌ها خواهد شد.»
این طرح در قالب پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد نبی‌الله غریب زاده و با راهنمایی دکتر اسماعیل فاتحی فر و دکتر رضا علیزاده از دانشگاه صنعتی سهند تبریز انجام شده است. این پایان‌نامه که با همکاری شرکت پتروشیمی تبریز انجام شده و تحت عنوان پایان‌نامه‌ی مورد نیاز صنعت به تأیید داوران ستاد ویژه‌ی توسعه‌‌ی فناوری نانو نیز رسیده است. آیین‌نامه‌ی حمایت از پایان‌نامه‌های مورد نیاز صنعت در سایت www.nano.ir/hrdc موجود است.
