گروهی از محققان به رهبری پژوهشگران مؤسسه فناوری کالیفرنیا (کالتک) نشان دادهاند که نانوذرات میتوانند سلولهای سرطانی را بدون آسیب رساندن به بافت سالم مورد هدف قرار دهند.
نتایج مثبت آزمایشهای اولیه درمان سرطان انسانی با نانوذرات
گروهی از محققان به رهبری پژوهشگران مؤسسه فناوری کالیفرنیا (کالتک) نشان دادهاند که نانوذرات میتوانند سلولهای سرطانی را بدون آسیب رساندن به بافت سالم مورد هدف قرار دهند.
پروفسور کارک دیویس، استاد مهندسی شیمی در کالتک ورهبر این گروه پژوهشی، میگوید: «مطالعات ما نشان میدهد که این ویژگی که قبلاً در آزمایشهای پیشبالینی روی حیوانات آزمایشگاهی بررسی شده بود، روی انسان نیز کار میکند. قابلیت هدفگیری سلولهای سرطانی یکی از دلایل اصلی استفاده از نانوذرات در درمان تومورهای سرطانی به شمار میرود».
نتایج این تحقیق که به صورت آنلاین در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است نشان میدهد که درمانهای مبتنی بر نانوذرات میتوانند به عنوان یک «درمان دقیق» عمل کرده و در عین هدف قرار دادن سلولهای سرطانی، به بافتهای سالم اطراف آسیبی نرسانند.
در این مطالعه دیویس و همکارانش تومورهای گاستریک ۹ بیمار را قبل و بعد از تزریق با داروی ضدسرطان camptothecin که به صورت شیمیایی به ذرات ۳۰ نانومتری متصل شده بود، بررسی کردند. این پژوهشگران دریافتند که ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از تزریق، این نانوذرات در محل تومور جمع شده و داروی محتوای خود را رها ساختند. این دارو توانست اثر زیستی مطلوب خود را که پیشگیری از دو پروتئین مؤثر در پیشرفت سرطان است، به انجام برساند. در بافتهای سالم اطراف هیچ اثری از نانوذرات یا داروی ضدسرطان یافت نشد.
نانوذرات به نحوی طراحی شدهاند که حاملهای رسانش انعطافپذیری باشند. اندرو کلارک، دانشجوی تحصیلات تکمیلی در آزمایشگاه دیویس ونویسنده اول مقاله، میگوید: «میتوانیم داروهای مختلفی را به نانوذرات متصل کنیم. همچنین میتوانیم با تغییر شیمیایی پیوند اتصالی میان دارو و نانوذرات، سرعت رهاسازی داروها را تنظیم نماییم».
دیویس میگوید: «یافتههای این کار نشان میدهد که پدیدهای به نام اثر نفوذ و نگهداری بهبودیافته (EPR) در انسانها وجود دارد. بر اثر این پدیده، وجود رگهای خونی با نشتی بالاتر در تومورهای سرطانی این امکان را برای نانوذرات فراهم میآورد که از این رگها عبور کرده و در این تومورها تجمع نمایند.» تاکنون وجود این اثر تنها در مدلهای آزمایشگاهی سرطانهای انسانی روی حیوانات به اثبات رسیده است. دیویس توضیح میدهد: «نتایج ما وجود این اثر در انسان را ثابت نمیکند، اما به صورت کامل با آن تطابق دارد». این یافتهها همچنین میتوانند راه را برای تولید ترکیبات دارویی مؤثرتر و با اثرات جانبی کمتر برای درمان سرطانهای خاص هموار نمایند.