محققان دانشگاه علوم پزشکی تبریز با انجام یک پژوهش آزمایشگاهی تلاش کردند کارایی روش شیمی‌درمانی جهت درمان سرطان پستان را بهبود بخشند. استفاده از این نانوحامل‌ها در محیط شبیه‌سازی‌شده بدن انسان، نتایج جالب‌توجهی داشته است.
تبریز: تلاشی دیگر در مسیر درمان سرطان پستان به کمک نانوحامل‌های پلیمری
سرطان پستان با حدود
سالیانه یک میلیون مبتلا، رایج‌ترین سرطان تشخیصی در زنان و عامل اصلی مرگ ناشی از
سرطان در بین آن‌هاست. سرطان پستان ناشی از رشد خارج از قاعده‌ی سلول‌های غیرطبیعی
در پستان است. در تمام دنیا، این بیماری یکی از قابل‌درمان‌ترین نوع سرطان به شمار می‌رود.
داروهای گیاهی با پتانسیل فوق‌العاده‌ای، نویدبخش درمان قطعی سرطان پستان هستند.
استفاده از این داروها به‌صورت هدفمند می‌تواند اثربخشی آن‌ها را به‌طور قابل‌توجهی
افزایش دهد. معرفی نانوحامل‌های پربازده به‌منظور دارورسانی هدفمند یکی از مهم‌ترین
حوزه‌های پژوهشی و عملی درمان سرطان محسوب می‌گردد.
فاطمه سادات طباطبایی
میرک آباد، محقق طرح، ضمن اشاره به کورکومین به‌عنوان یک ماده ضد سرطانی موجود در ریشه‌ی
گیاه زردچوبه، در خصوص اهداف دنبال شده در این طرح گفت: «کورکومین، پلی فنلی طبیعی
با خواص ضد سرطانی متعدد است که به دلیل
حلایت کم در آب، دسترسی زیستی پایین، تخریب و متابولیسم سریع، می‌تواند به کمک یک
نانوحامل مناسب، رهایش مناسبی داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثر کورکومین
خالص و نانوکپسوله شده و مقایسه‌ی اثر این دو روش دارورسانی به سلول‌هاست.»
استفاده از نانوحامل
سنتز شده در این طرح به‌منظور دارورسانی کورکومین به سلول‌های سرطانی، موجب کاهش هزینه‌ی
درمان، کاهش عوارض جانبی دارو، افزایش مدت‌زمان دارورسانی به سلول سرطانی و کاهش
دفعات مصرف دارو خواهد شد.
وی در ادامه در خصوص
نانوحامل سنتز شده در این طرح افزود: «پلی لاکتیک گلایکولیک اسید (PLGA) یکی از
کارآمدترین نانوذرات پلیمری زیست‌تخریب‌پذیر است که به دلیل استفاده به‌عنوان حامل
دارو در درمان سرطان توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در این پژوهش با ترکیب پلی لاکتیک گلایکولیک
اسید با پلی‌اتیلن گلایکول (PEG) یک نانوحامل کارآمدتر سنتز شده و در ادامه از
این نانوحامل به‌منظور دارورسانی داروی کورکومین مورد استفاده قرار گرفته است.»
به گفته‌ی طباطبایی
میرک آباد، روند سنتز و ارزیابی نانوحامل پلیمری بدین‌صورت بوده است: «در مرحله‌ی
اول، نانوذرات PLGA-PEG با روش پلیمریزاسیون مذاب بدون استفاده از حلال سنتز شد. در ادامه
داروی کورکومین درون این نانوحامل‌ها بارگذاری شده و میزان ظرفیت آن‌ها تعیین
گردید. همچنین ساختار و ابعاد نانوذرات به کمک روش‌های مشخصه یابی مورد بررسی قرار
گرفت. در مرحله‌ی بعد کشت سلولی MCF7 در محیط کشت سلولی انجام گرفت و در نهایت
اثربخشی دارویی کورکومین خالص و نانوکپسوله شده ارزیابی و مقایسه شد.»
بر اساس نتایج به‌دست‌آمده
از آزمون‌ها، کورکومین کپسوله شده توسط نانوحامل PLGA-PEG اثر کشندگی وابسته به دوز روی رده سلولی MCF7 را دارد و دارای IC50 17/5 میکروگرم بر میلی‌لیتر است درحالی‌که مقدار IC50 برای کورکومین خالص ۳۱ میکروگرم بر میلی‌لیتر است. همچنین درصد
کپسولاسیون کورکومین در نانوحامل PLGA-PEG، ۸۴/۸ درصد بوده است که نشان‌دهنده‌ی قابلیت
بالای این نانوحامل جهت کپسولاسیون کورکومین است.
این
تحقیقات حاصل تلاش‌های فاطمه سادات طباطبایی میرک آباد- دانش‌آموخته‌ی مقطع
کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی تبریز و دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه علوم پزشکی
شهید بهشتی- دکتر نصرت‌الله ضرغامی، دکتر ابوالفضل اکبرزاده و دکتر محمد رحمتی –
اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز- است. نتایج این کار در مجله‌ی Artificial Cells, Nanomedicine, and
Biotechnology (جلد ۴۴، سال ۲۰۱۶، صفحات ۴۲۳ تا ۴۳۰) به چاپ
رسیده است.
