محققان دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز موفق به سنتز نانوحاملی شدند که میتواند بیماری زخم معده را بهصورت مؤثرتری درمان کند. این نانوحامل که در مقیاس آزمایشگاهی سنتز شده است آزمونهای موفقی را پشت سر گذاشته است.
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز: درمان مؤثر زخم معده با بهرهگیری از نانوحامل مغناطیسی
بیماری زخم معده به معنی نوعی آسیب خوش خیم در معده است که نام دیگر آن «پپتیک اولسر» است. درگذشتههای نهچندان دور تصور میشد شیوهی زندگی مانند علاقهی زیاد به غذاهای پر ادویه یا شغلهای استرسزا ریشهی زخم معده است. اما امروزه پزشکان دریافتهاند که علت اصلی زخم معده نوعی باکتری است. زخم معده یکی از رایجترین بیماریهای گوارشی به شمار میآید که در صورت بیتوجهی به آن میتواند به بیماریهای خطرناکتری از جمله سرطان معده منتهی شود. با این تفاسیر، معالجهی مؤثر این بیماری یکی حوزههای پژوهشی در علم پزشکی و داروسازی محسوب میگردد.
دکتر همایون احمد پناهی ضمن اشاره به داروی فاموتیدین بهعنوان داروی درمان بیماری زخم معده، در خصوص اهداف پیگیری شده در این طرح گفت: «هدف از انجام این طرح سنتز و معرفی یک نانوحامل جدید بهمنظور دارورسانی مؤثر و هدفمند جهت درمان بیماری زخم معده بوده است.»
وی ادامه داد: «کاهش هزینهی درمان، افزایش سرعت اثربخشی دارو و کاهش عوارض جانبی مصرف دارو از مزایای استفاده از این نانوحامل بهعنوان دارورسان است.»
نانوحامل سنتز شده در این طرح از یک جزء پلیمری و یک جزء اکسیدی تشکیل شده است. نانوذرات مغناطیسی آهن بهوسیلهی پلیمرهای هوشمند اصلاح شده است. این موضوع موجب میشود علاوه بر اینکه فرایند تحویل دارو بهصورت موضعی و کنترل شده انجام پذیرد، با استفاده از نانوجاذب های حساس به دما، عوارض جانبی دارو به حداقل میرسد.
به گفتهی احمد پناهی، در این پژوهش نانوذرات مغناطیسی اکسید آهن به روش هم رسوبی و با بهرهگیری از کمپلکسهای آهن سنتز شده و سطح آنها با استفاده از ترکیبات آلی و پلیمرهای هوشمند اصلاح شده است. سپس از این نانوحامل بهمنظور دارورسانی هدفمند داروی فاموتیدین استفاده شده است. از روشهای مختلف مشخصه یابی از جمله میکروسکوپ الکترونی جهت ارزیابی این نانو حامل استفاده شده و در نهایت شرایط دارورسانی بهینه، از جمله pH، دما و ظرفیت تعیین شده است.
نتایج حاکی از آن است که حدوداً ۷۳ درصد از داروی بارگذاری شده درون نانوحامل، در مدت زمان ۱ ساعت درون مایع شبیهسازیشدهی محیط معده آزاد شده است.
این تحقیقات حاصل تلاشهای دکتر همایون احمدپناهی – عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز- و سارا نصرالهی- دانشآموختهی مقطع کارشناسی ارشد این دانشگاه- است. نتایج این کار در مجلهی International Journal of Pharmaceutics (جلد ۴۷۶، سال ۲۰۱۴، صفحات ۷۰ تا ۷۶) به چاپ رسیده است.