محققین دانشگاه شهید باهنر کرمان موفق شدند با بهره‌گیری از یک روش ساده و دوست دار محیط‌زیست، با استفاده از عصاره‌ی ریشه‌ی گیاه مامیران، نانوذرات ضدمیکروب با پتانسیل بالا در مهار و کشتن باکتری‌ها تهیه کنند. این طرح در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است.
تهیه‌ی نانوذرات ضد میکروب با استفاده از عصاره‌ی ریشه‌ی گیاه مامیران
امروزه استفاده از نانوذرات فلزی به دلیل خواص منحصربه‌فردشان در حوزه‌های مختلف علم کاربرد فراوان یافته است. پتانسیل کاربردی بالای نانوذرات نقره در بخش‌های مختلف، این نانوذره را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نانوذرات تجاری مطرح کرده است. در حال حاضر نانوذرات نقره کاربردهای فراوانی در صنعت و پزشکی دارند. عکس‌برداری، تصفیه‌ی آب و هوا، مواد آرایشی بهداشتی و نساجی کاربردهای عمده‌ی این نانوذرات هستند. تاکنون روش‌های گوناگونی جهت سنتز نانوذرات نقره مورد استفاده قرار گرفته است. اخیراً سنتز بیولوژیک این نانوذرات با بهره‌گیری از سیستم‌های زیستی از قبیل باکتری‌ها، قارچ‌ها، جلبک‌ها و گیاهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
دکتر سید یوسف ابراهیمی پور ضمن معرفی گیاه مامیران، در رابطه با اهداف طرح حاضر گفت: «گیاه مامیران یکی از گیاهانی است که در گذشته بسیار مورد توجه بوده است. کیمیاگران قرون وسطی تلاش می‌کرده‌اند با استفاده از شیرابه‌ی طلایی‌رنگ آن، سایر فلزات را به طلا تبدیل کنند. از زمانی که تأثیر این گیاه بر درمان انواع مختلف سرطان به اثبات رسیده، توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است. بر این اساس در این کار تحقیقاتی، از ریشه‌ی این گیاه به‌منظور سنتز نانوذرات نقره/نقره کلرید استفاده شده و در ادامه خاصیت ضدمیکروبی این نانوذرات مورد بررسی قرار گفته است.»
به گفته‌ی محقق این طرح، بدون استفاده از مواد شیمیایی گران‌قیمت و خطرناک، نانوذرات ضدمیکروب نقره با سرعت و بازدهی بالایی سنتز شده است. به‌علاوه با استفاده از این روش ساده می‌توان به نانوذرات ریزتر باکیفیت‌تری دست یافت.
ابراهیمی پور در خصوص روند انجام این طرح افزود: «در ابتدا نانوذرات نقره/نقره کلرید به روش بیولوژیکی و با استفاده از عصاره‌ی ریشه‌ی گیاه مامیران، از نمک نقره نیترات تهیه شد. در ادامه نانوذرات سنتز شده با روش‌های مختلف فیزیکو-شیمیایی شامل طیف الکترونی، پراش اشعه‌ی ایکس و میکروسکوپ الکترونی عبوری شناسایی شدند که اندازه‌ی متوسط نانوذرات ۱۵ نانومتر بود. در نهایت به بررسی خواص ضد میکروبی این نانوذرات بر روی باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی پرداخته شد. که نتایج حاکی از پتانسیل بالای این مواد در کشندگی این دسته از باکتری‌ها بود.»
این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر یوسف ابراهیمی پور، دکتر شهرام پور سیدی و دکتر سعید اسماعیلی ماهانی- اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان- و حسین عالیشاه- دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد- است. نتایج این کار در مجله‌ی Journal of Cluster Science (جلد ۲۷، شماره‌ی ۲، سال ۲۰۱۶، صفحات ۴۲۱ تا ۴۲۹) به چاپ رسیده است.
