محققان دانشگاه علوم پزشکی کردستان طی انجام یک طرح تحقیقاتی امکان انتقال زیستی نانوذرات در یک زنجیره‌ی غذایی ساده شده‌ی دریایی را مورد بررسی قرار داده‌اند. نتایج حاصل از این طرح را می‌توان به‌منظور افزایش ایمنی در زنجیره‌ی غذایی و محیط‌زیست به کار بست.
استفاده از نانوذرات، افزایش ایمنی در زنجیره‌ی غذایی
نانوذرات حاصل تجمعی از اتم‌ها یا مولکول‌ها با ابعاد عملکردی کمتر از ۱۰۰ نانومتر هستند. نانوفناوری با تولید نانوذرات و کاربرد وسیع آن‌ها در سراسر جهان، رشد سریعی داشته است. برای مثال نانوذرات نقره در قطعات الکترونیکی، البسه، صنایع غذایی، رنگ‌ها، صفحات خورشیدی، لوازم آرایشی و تجهیزات پزشکی کاربرد وسیعی دارند. این مواد که کاربردهای بسیار زیادی در صنایع مختلف دارند , سرانجام به محیط‌های آبی، خاکی و هوا وارد می‌شوند. این در حالی است که سرنوشت آن‌ها در محیط‌های مذکور هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است. بنابراین انتظار می‌رود راهیابی این ذرات به اکوسیستم‌ها، موجودات زنده از جمله گیاهان را شدیداً تحت تأثیر قرار داده و با خطر جدی مواجه می‌کند.
برهان منصوری هدف از انجام این طرح را مطالعه‌ی قابلیت انتقال زیستی نانوذرات نقره در یک زنجیره‌ی غذایی ساده شده‌ی دریایی از یک نوع ماهی به یک نوع دیگر عنوان کرد.
با بهره گیری از نتایج این طرح می‌توان دریافت که نانوذرات قابلیت انتقال در زنجیره‌های غذایی را ندارند و نگرانی از بابت تأثیر سمیت نانوذرات در سطوح بالاتر زنجیره‌ی غذایی در مقایسه ذرات معمولی بسیار کمتر است. ازاین‌رو می‌توان گفت آلودگی‌های زیست‌محیطی به‌مراتب کمتری در رابطه با استفاده از نانوذرات به وجود خواهد آمد.
منصوری در ادامه در خصوص اهمیت اجرای این پژوهش خاطرنشان کرد: «این تحقیق به‌عنوان یکی از پژوهش‌های اولیه در زمینه‌ی تعیین قابلیت انتقال زیستی در طول زنجیره‌ی غذایی بوده است. یافته‌های این پژوهش برای شروع حائز اهمیت است، ولیکن جهت تأیید این نتایج نیاز به پژوهش‌های تکمیلی‌تر و جامع‌تر است. زیرا با تأیید نهایی این یافته‌ها می‌توان نتایج جدیدی در رابطه با قابلیت انتقال زیستی نانوذرات مختلف ارائه داد و از برخی نگرانی‌ها در جنبه‌های سلامت و بهداشت در سطوح مختلف غذایی کاست.»
در طرح حاضر قابلیت انتقال زیستی نانوذرات نقره از گونه‌ی آرتمیتا به ماهی گورخری بررسی شده است. بدین منظور ابتدا میزان تجمع زیستی نانوذرات نقره در هر سطح غذایی به طور جداگانه بررسی شد، بدین‌صورت در ابتدا سطح نانوذرات نقره در بدن آرتمیا سنجش شد. پس‌ازآن، آرتمیای مواجه شده با نانوذرات نقره توسط ماهی زبرا تغذیه شده و میزان تجمع این نانوذرات در بدن ماهی زبرا مورد سنجش قرار گرفته است.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های برهان منصوری- دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه علوم پزشکی کردستان- دکتر سید علی جوهری- عضو هیأت علمی دانشگاه کردستان- دکتر نمامعلی آزادی- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران– مهندس رئوف رحمانی -دانش‌آموخته‌ی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی کردستان- مهندس لیلا دکانی و مهندس صبا اصغری- دانش‌آموختگان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه کردستان- است. نتایج این کار در مجله‌ی Aquaculture, Aquarium, Conservation & Legislation-International Journal of the Bioflux Society (جلد ۹، شماره‌ی ۱، سال ۲۰۱۶، صفحات ۱۰۰ تا ۱۰۴) به چاپ رسیده است.
