محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد با همکاری محققانی از دانشگاه فردوسی و سازمان پزشکی قانونی، موفق شدند با بهره‌گیری از فناوری نانو دقت آزمایش تشخیص اعتیاد را افزایش دهند. نتایج این پژوهش آزمایشگاهی کمک می‌کند سوابق واقعی افراد نسبت به مصرف مواد مخدر با
افزایش دقت آزمایش تشخیص اعتیاد به کمک فناوری نانو
آزمایش اعتیاد یکی از آزمایش‌های مهم در بسیار از ارگان‌های حساس و همچنین یکی از آزمون‌های ضروری پیش از ازدواج است. روش‌های متفاوتی جهت تشخیص و شناسایی مواد مخدر در بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اغلب این آزمایش‌ها از نمونه‌های فاز مایع مانند ادرار و خون استفاده می‌شود. این روش‌ها دارای عیوبی است که گاهی اوقات مشکلاتی را به وجود می‌آورد. ارائه‌ی روش‌های نوین و دقیق می‌تواند تا حدود زیادی از بروز این مشکلات جلوگیری کند.
علی بوجاریا، مجری طرح، ضمن یادآوری یکی از بزرگ‌ترین عیوب آزمایش اعتیاد رایج، ادامه داد: «در آزمایش تشخیص اعتیاد از روی نمونه‌های خون افراد، درصورتی‌که فرد معتاد به مدت یک یا دو ماه مواد مخدر مصرف نکند، آزمایش اعتیاد برای او منفی خواهد شد. در پژوهش حاضر ، با سنتز نانوذرات مغناطیسی و استفاده از آن در آزمایش تشخیص اعتیاد عیب مذکور مرتفع شده است.»
وی تأکید کرد: «با استفاده از این روش می‌توان افرادی را که تا ۶ ماه قبل از آزمایش از مواد مخدر استفاده کرده‌اند، شناسایی کرد. این موضوع برای آزمایش‌های پیش از ازدواج و همچنین ارگان‌ها و سازمان‌هایی که می‌خواهند برای پست‌های حساس خود افرادی را استخدام کنند اهمیت بالایی دارد. این روش سریع و بسیار حساس است.»
بوجاریا در رابطه با کارایی نانوذرات در طرح حاضر گفت: «نانوذرات آهن بر روی سطح خود دارای خلل و فرجی هستند که مواد مخدر را با توجه به ویژگی ساختاری و گروه‌های عاملی‌شان روی سطح خود جذب می‌کنند. در این پژوهش از این ویژگی استفاده شده و مورفین روی نانوذرات نشانده شده و با تکرار این کار محلول از مورفین تغلیظ شده است. سپس با استفاده از روش کروماتوگرافی مقدار مورفین تعیین شده است.»
وی تصریح کرد: «تفاوت اساسی روش ابداع شده در این پژوهش با روش‌های رایج تشخیص اعتیاد، نحوه‌ی نمونه‌گیری است. در واقع نمونه‌ی مورد استفاده در این روش چند تار مو است که از محل پشت سر جدا شده و به‌صورت محلول در می‌آید. سپس با کمک نانوذرات مغناطیسی آهن تغلیظ شده و پس از انجام مراحل آماده‌سازی به دستگاه کروماتوگرافی تزریق می‌شود.»
این تحقیقات حاصل تلاش‌های علی بوجاریا- دانش‌آموخته‌ی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد واحد مشهد- دکتر محبوبه مسرورنیا- عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد- دکتر حمیده قربانی- کارمند سازمان پزشکی قانونی- است. نتایج این کار در مجله‌ی Forensic Science, Medicine, and Pathology (جلد ۱۱، شماره‌ی ۴، سال ۲۰۱۵، صفحات ۴۹۷ تا ۵۰۳) به چاپ رسیده است.
