محققانی از دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه علوم پزشکی تهران داربست نانولیفی آزمایشگاهی از جنس پلیمر سنتز کرده و کارایی آن را برای رشد سلول های بنیادی چشم و مهندسی بافت مورد بررسی قرار داده اند.
رشد سلولهای بنیادی چشم روی داربست نانولیفی پلیمری
مهندسی بافت بهعنوان یک رشتهی علمی جدید برای ترمیم یا بهبود ارگانهای مختلف بدن و بافتهای آسیبدیده استفاده میگردد. داربستهای تولید شده در مهندسی بافت باید خصوصیات فیزیکی و شیمیایی سطحی مناسبی داشته باشد تا پس از کشت سلولها، چسبندگی و اتصال مناسبی بین سلولها و داربست به وجود آید. از نظر علوم بیولوژیک، تمام ترجمانها و اعضای بدن از نانوساختارها تشکیل شدهاند و به همین دلیل نانوالیاف، سازگاری خوبی برای مصارف بیوپزشکی پیدا کردهاند. امروزه فناوری نانو با ورود به عرصههای مختلف علمی به همراه مهندسی بافت، موجب پیشرفتهای زیادی شده است.
دکتر الهام حویزی با اشاره به دو روش مهم تولید نانوالیاف مهندسی بافت گفت: «در میان انواع روشهای تولید داربست، روش الکتروریسی و ریختهگری بیش از سایر روشها مورد توجه قرار گرفتهاند. هدف از مطالعهی حاضر مقایسهی این دو روش ساخت داربست با در نظر گرفتن بقا، چسبندگی، و تکثیر سلولها بوده است.»
وی ادامه داد: «استفاده از داربستهای مهندسی بافت تولید شده به روش الکتروریسی موجب کاهش هزینه و افزایش کارایی در روند چسبندگی و رشد سلولی میگردد.»
شرایط کشت سهبعدی در مقایسه با کشت دوبعدی به شرایط تکوین درون تنی مشابهتر است. درواقع داربستهای نانولیفی با تشکیل شبکهای از الیاف در حد نانومتر و به هم تنیده شده با منافذ فراوان، فضایی شبیه به ماتریکس خارج سلولی بدن را برای سلولها فراهم میسازد که بر روی مورفولوژی، جهتگیری، چسبندگی، مهاجرت، تکثیر، تمایز و عملکرد سلولها مؤثر است.
به گفتهی حویزی، در این طرح پژوهشی دو نوع داربست پلیمری از جنس PCL با دو روش الکتروریسی و ریختهگری تولید و از لحاظ مورفولوژی و ایجاد شرایط رشد سلولی با هم مقایسه شدهاند. که نتایج به دست آمده بیانگر بهتر بودن عملکرد داربستهای تهیه شده به روش الکتروریسی در مقایسه با روش ریختهگری بوده است.
این تحقیقات حاصل تلاشهای دکتر الهام حویزی- عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز- دکتر سمیه ابراهیمی باروق- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران- دکتر شیما توکل- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران– و دکتر محمد نبیونی- عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی تهران- است. نتایج این کار در مجلهی Journal of Biomedical Materials Research Part A (جلد ۱۰۳، شمارهی ۹، سال ۲۰۱۵، صفحات ۲۹۵۲ تا ۲۹۵۸) به چاپ رسیده است.