محققانی از دانشگاه شهید باهنر کرمان از نانوذرات نقره جهت رفع یکی از مهم‌ترین آفات برنج استفاده نمودند. این نانوذرات می‌توانند به صورت افشانه بر روی گیاه برنج پاشیده شوند و از خسارت و آفت‌زدگی آن جلوگیری نمایند. این پژوهش در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است
استفاده از نانوذرات نقره جهت کنترل و دفع بیماری‌های برنج
استفاده از فناوری نانو منجر به ابداع روش‌هایی جدید در مهار بیماری‌ها به کمک مواد در مقیاس اتمی شده است. ذرات ضد میکروب فوق‌العاده کوچک به دلیل نسبت سطح به حجم بالایشان سطح تماس بسیار بالایی را با عوامل بیماری‌زا ایجاد خواهد کرد. فناوری نانو می‌تواند با معرفی ابزارهای نانویی، تأثیر بسزایی در فرایندهای طبیعی و کشاورزی داشته باشد. مواد محافظت‌کننده‌ی گیاهان، کودها، تصفیه‌ی آب و اصلاح آلاینده‌ها، نانوحسگرها، تجهیزات تشخیص و اصلاح ژنتیکی گیاهان از مهم‌ترین حوزه‌های فعالیت فناوری نانو در علم کشاورزی به شمار می‌رود.
میثم سلطانی نژاد ضمن یادآوری این مطلب که برنج غذای اصلی بخش وسیعی از جمعیت جهان است، در رابطه اهداف طرح گفت: «هدف از این تحقیق اثر کنترل‌کنندگی غلظت‌های متفاوت از نانوذرات نقره بر روی عامل قارچی پوسیدگی و خرابی غلاف، برنج مورد بررسی قرار گرفته است.»
وی خاطرنشان کرد: «با توجه به تولید آسان و اقتصادی نانوذرات نقره، استفاده از این نانوذرات جهت کنترل آفات و بیماری‌های گیاهی، موجب کاهش هزینه‌های مربوطه و همچنین کاهش اثرات جانبی ناشی از استفاده بی‌رویه از سموم خطرناک کشاورزی خواهد شد.»
سلطانی نژاد در رابطه با نحوه‌ی اثرگذاری نانوذرات نقره بر قارچ‌ها افزود: «نحوه‌ی دقیق اثرگذاری نانوذرات نقره بر روی عوامل بیماری‌زای قارچی هنوز مشخص نشده است، اما دانشمندان بر این باورند که نقره در ابعاد نانومتری بر متابولیسم، تنفس و تولیدمثل میکروارگانیسم‌ها اثر می‌گذارد.»
این مطالعه به دو صورت آزمایشگاهی و گلخانه‌ای صورت پذیرفته است. بدین منظور، غلظت‌های مشخصی از نانوذرات نقره به‌صورت کلوئیدی جهت کنترل و کاهش شدت خسارت بیماری قارچی پوسیدگی غلاف گیاه برنج مورد ارزیابی قرار گرفته است.
بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، افزایش غلظت نانوذرات نقره تا ۵۰ پی پی ام، رشد ریسه و تشکیل سختینه (عامل کلیدی بقای عامل بیماری در شرایط سخت محیطی) کاملاً کنترل شده و در این غلظت کمترین میزان تشکیل سختینه مشاهده شده است. همچنین در مرحله‌ی گلخانه‌ای مشاهده شده است که گیاهان آلوده به بیماری با افشانه‌ی نانوذرات نقره شدت علائم و خسارات بیماری در مقایسه با نمونه‌ی آلوده به عامل بیماری‌زا، کاهش چشمگیری داشته است.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های پروفسور غلامحسین شهیدی – عضو هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان- و میثم سلطانی نژاد- دانش‌آموخته‌ی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان- است. نتایج این کار در مجله‌ی IET Nanobiotechnology (سال ۲۰۱۶) به چاپ رسیده است.
