محققان دانشگاه لرستان با استفاده از عصاره‌ی گیاه بادرنجبویه موفق به سنتز نانوذرات طلا شدند که می‌توان از آن‌ها جهت درمان آلزایمر بهره برد. این نانوذرات آزمایشگاهی از خواص ضد سرطانی نیز برخوردار هستند.
استفاده از نانوذرات طلا و گیاه بادرنجبویه در جهت درمان آلزایمر
بیماری آلزایمر یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که توانایی‌های ذهنی بیمار به‌تدریج تحلیل می‌رود. بارزترین تظاهر زوال عقل، اختلال حافظه است. اختلال حافظه معمولاً به‌تدریج ایجاد شده و پیشرفت می‌کند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموخته‌های اخیر محدود می‌شود ولی به‌تدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می‌بینند. اگرچه هنوز درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد، اما با استفاده از داروها می‌توان سیر پیشرفت بیماری را کم کرد و از شدت اختلال حافظه و مشکلات رفتاری بیماری کاست. ورود فناوری نانو به حوزه‌ی دارو و پزشکی، امیدها را برای درمان و مهار این بیماری زنده نگه داشته است.
دکتر نیلوفر درستی در رابطه با اهداف طرح گفت: «در طی این تحقیق، با استفاده از عصاره‌ی گیاه بادرنجبویه، یون فلزی طلا توسط ترکیبات گیاه به نانوذرات فلزی احیا گردید. در ادامه پس از بررسی و آزمون‌های لازم، مشخص شد این نانوذرات می‌توانند گزینه مناسبی برای درمان بیماری آلزایمر باشند. همچنین این نانوذرات از خاصیت ضدسرطانی نیز برخوردار هستند.»
وی خاطرنشان کرد: «با توجه به اینکه این نانوذرات توسط عصاره‌ی گیاه تهیه گردیده است، بنابراین آلودگی و مشکلاتی که روش شیمیایی از خود نشان می‌دهد را ندارد. ازاین‌رو، این نانوذرات ایمن‌تر هستند و عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای مشابه دارند.»
در طرح حاضر مورفولوژی جدیدی از نانوذرات طلا با کمک عصاره‌ی گیاه بادرنجبویه سنتز شده که قدرت مهار آنزیم کولین استرانز را دارد. آنزیم مذکور عامل بیماری آلزایمر است.
به گفته‌ی درستی، در این پژوهش ابتدا یون فلزی طلا توسط عصاره‌ی گیاه بادرنجبویه در شرایط بهینه‌ی دمایی، غلظتی، زمانی و pH به نانوذرات طلا تبدیل شده است. سپس این نانوذرات توسط روش‌های میکروسکوپی و مشخصه یابی TEM، XRD، DLS و SEM-EDAX شناسایی شده‌اند. در انتها آزمون‌های مربوط به مهارکنندگی و ضدسرطانی صورت گرفته‌است.
تصاویر میکروسکوپی نشان داده که اندازه‌ی نانوذرات طلا ۱۱ نانومتر با مورفولوژی تقریباً کروی است.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر نیلوفر درستی- عضو هیأت علمی دانشگاه لرستان- و فاطمه جمشیدی- دانش‌آموخته‌ی مقطع کارشناسی ارشد این دانشگاه- است. نتایج این کار در مجله‌ی Journal of Applied Biomedicine (جلد ۱۴، شماره‌ی ۳، سال ۲۰۱۶، صفحات ۲۳۵ تا ۲۴۵) به چاپ رسیده است.
