محققان دانشگاه تهران با حمایت صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی توسعهی فناوری نانو تجهیزات نانوساختاری را ابداع کرده‌اند که می‌توان به کمک آن مقاومت دارویی سلول‌های سرطانی را سنجید. این طرح آزمایشگاهی در سال ۹۳ به‌عنوان طرح برتر مسابقات nanomatch ستاد ویژه‌ی
سنجش مقاومت دارویی سلول‌های سرطانی به کمک تجهیزات نانوساختار
به‌طورکلی مقاومت دارویی عبارت است از کاهش اثر یک دارو در درمان یک بیماری و یا بهبود علائم آن. مقاومت دارویی می‌تواند در مورد انواع عوامل بیماری‌زا نظیر باکتری‌ها، انگل‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و از همه مهم‌تر سلول‌های سرطانی اتفاق بیفتد. سنجش میزان مقاومت دارویی یکی از راه‌کارهای کاهش اثرات جانبی و افزایش اثربخشی داروها به شمار می‌رود. فناوری نانو در سالیان اخیر توانسته است کمک شایانی به این حوزه از علم بنماید.
مهندس میلاد قارونی ضمن ارائه‌ی توضیحاتی در خصوص آزمون‌های مقاومت دارویی، اهداف طرح حاضر را تبیین نمود: «آزمایش مقاومت دارویی (EDR)، یک آزمون پیشرفته است که به‌منظور درمان سرطان انجام می‌شود. این آزمون گاهی با نام آزمون مقاومت دارویی شیمی‌درمانی هم شناخته می‌شود. این آزمون با رشد قسمتی از توده‌ی سرطانی در حضور داروهای شیمی‌درمانی، در آزمایشگاه صورت می‌پذیرد. اگر سلول‌های سرطانی در حضور دوز مشخصی از داروی شیمی‌درمانی به رشد خود ادامه دهد، نشا می‌دهد که تزریق این دوز از دارو در محیط بدن نیز مؤثر نخواهد بود. در طرح حاضر با توجه به تأثیر داروهای ضد سرطان بر روی اسکلت سلولی، و فعالیت این المان‌ها از لحاظ الکتریکی، حسگری نانوساختار ابداع و معرفی شده است که می‌تواند کارایی آزمون مذکور را بهبود بخشد.»
وی در ادامه افزود: «با بهره‌گیری از نتایج این طرح می‌توان فاصله‌ی زمانی میان تشخیص و درمان بیماری‌های سرطانی را به حداقل رساند که این موضوع شانس بهبودی بیمار را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. به‌علاوه، با تعیین سریع دوز مناسب دارو برای شیمی‌درمانی بیماران سرطانی، کیفیت درمان و زندگی این بیماران بهبود خواهد یافت. کاهش هزینه‌های درمان سرطان از دیگر مزایای استفاده از نتایج این طرح است.»
قارونی با تأکید بر نقش مهم نانوساختارهای فعال الکتریکی در حوزه‌ی پزشکی گفت: »برهمکنش مستقیم نانوساختارهای فعال الکتریکی و سلول‌های مختلف بدن می‌تواند اطلاعات بسیار مهمی از تغییرات در سیگنال‌های حیاتی سلول‌ها، مخصوصاً در حوزه‌ی سرطان ارائه کند. امروزه، تجهیزات نانوالکترونیکی بسیاری با استفاده از روش‌های ساخت متفاوت وارد عرصه‌ی پزشکی شده و شاهد پیشرفت‌های شگرفی در این حوزه هستیم. یکی از پرکاربردترین استفاده از تجهیزات نانوالکترونیکی در پزشکی، استفاده از حسگرهای امپدانس الکتریکی است که می‌توان با پایش تغییرات خواص الکتریکی سلول‌های سالم و سرطانی در اثر تزریق دارو و تغییر پارامترهای زیستی الگویی الکتریکی، از فعالیت‌ها و یا اختلالات زیستی سلول‌ها ارائه نماید. نانوسیم‌های سیلیکونی هم نقش فعال مکانیکی را در به دام اندازی سلول‌ها دارند و هم به‌عنوان یک نانوالکترود، از سلول‌های به دام افتاده، سیگنال امپدانس الکتریکی دریافت نموده و وجود یا عدم وجود سلول‌های سرطانی و یا میزان تأثیر دارو را در نمونه‌ی مورد آزمایش گزارش می‌کنند.»
گفتنی است از طرح حاضر سه ثبت اختراع خارجی استخراج شده است.
این طرح در قالب رساله‌ی دکترای مهندس میلاد قارونی و با راهنمایی دکتر محمد عبدالاحد از دانشگاه تهران انجام‌شده است. این پایان‌نامه که با همکاری صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی توسعه فناوری نانو در حال انجام است، تحت عنوان پایان‌نامه‌ی موردنیاز صنعت به تأیید داوران ستاد ویژه‌ی توسعهی فناوری نانو نیز رسیده است. آیین‌نامه‌ی حمایت از پایان‌نامه‌های موردنیاز صنعت در سایت www.nano.ir/hrdc موجود است.
