محقق دانشگاه گیلان با حمایت کانون خلاقیت و شکوفایی پارک علم و فناوری گیلان و همکاری شرکت توسعه شیمی آریا امکان استفاده از نانوذرات اکسیدروی در ساختار رنگ‌های پلیمری و ایجاد خاصیت خود تمیز شوندگی در آن‌ها را مورد بررسی قرار داده است. از نتایج این طرح می‌ت
امکان تولید رنگ‌هایی که خودشان را تمیز می‌کنند
بسیاری از فناوری‌هایی که در جهان امروز وجود دارند، از طبیعت الهام گرفته‌اند. فرایند خود تمیز شوندگی هم یکی از این فناوری‌هاست. در طبیعت اطراف ما بسیاری از سطوح، مثل بال پروانه‌ها و برگ گیاهانی مانند نیلوفر آبی، خاصیت خود تمیز شوندگی دارند. به علت کاربرد فراوان سطوح خود تمیز شونده در شیشه‌ی پنجره‌ها، صفحات خورشیدی و صنعت نساجی، این فناوری در قرن بیست و یکم توجه زیادی را به خود جلب کرده است. فناوری خود تمیز شوندگی موجب کاهش هزینه‌های مربوط به نگهداری و مدت‌زمان لازم برای تمیز نگه‌داشتن تجهیزات و همین‌طور سبب افزایش دوام آن‌ها می‌شود.
مهندس رضا مهدوی با یادآوری هزینه‌ی هنگفت و زمان زیاد برای اجرای فرآیند تمیز سازی سطوح، در رابطه با اهداف طرح گفت: «در طرح حاضر یک پوشش رزینی حاوی رنگ‌دانه‌های اصلاح شده اکسیدروی، تولید شده است که همزمان از خاصیت آب‌دوستی و فتوکاتالیستی برخوردار است. این مسئله باعث می‌شود که آلودگی‌های روی سطح در مجاورت نور خورشید با نانوذرات موجود در پوشش وارد واکنش شده و به‌راحتی از روی سطح تمیز شوند.»
وی در ادامه خاطرنشان کرد: «از تیتانیوم دی‌اکسید به‌عنوان معروف‌ترین رنگ‌دانه‌ی سفید در زمینه‌ی خود تمیز شوندگی استفاده می‌شود. اما وارداتی بودن و هزینه‌ی بالای مواد اولیه، استفاده از آن را با محدودیت مواجه کرده است. بنابراین انتخاب جایگزین مناسب با همان کیفیت و حتی بالاتر، به‌شدت احساس می‌شود. در طرح پیش رو تلاش شده است تا با کاهش اندازه و اصلاح ساختار نواری ذرات به یک خواص فیزیکی و شیمیایی خوب، از جمله خاصیت فتوکاتالیستی و خود تمیزشوندگی برسیم.»
این محقق همچنین در توضیح سازوکار عملکرد خود تمیز شوندگی پوشش گفت: « ترکیب دو خاصیت فتوکاتالیستی و آب دوستی منجر به وجود خاصیت خود تمیز شوندگی می‌شود. نانوذرات اکسیدروی موجود در پوشش با تابش نـور، آلودگی های موجود بر روی سطوح را از طریق فرآیند فتوکاتالیست تجزیه می‌کنند. این عمل موجب جدا شدن آلودگی‌ها از روی سطح می‌شود. علاوه بر این، سطح پوشش داده شده، از خاصیت آب دوستی برخوردار است. بنابراین آب بر روی این سطوح به شکل قطره در نمی‌آید بلکه یک لایه نازک از آب تمام سطح را می‌پوشاند. لایه آلودگی که بر اثر خاصیت فتوکاتالیستی پوشش از سطح جدا شده بود، اکنون لایه نازک آب زیر آن نفوذ می کند و تمام آلودگی‌ها را از روی سطح می‌شوید.»
مهدوی در پایان ابراز امیدواری کرد پتانسیل بالقوه‌ی تولید صنعتی این‌گونه پوشش‌ها در داخل کشور به فعل تبدیل گردد.
این طرح در قالب پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد رضا مهدوی و با راهنمایی دکتر سید سیامک اشرف تالش در دانشگاه گیلان انجام‌شده است. این پایان‌نامه که با همکاری شرکت توسعهی شیمی آریا انجام‌شده، تحت عنوان پایان‌نامه‌ی موردنیاز صنعت به تأیید داوران ستاد ویژه‌ی توسعهی فناوری نانو نیز رسیده است. آیین‌نامه‌ی حمایت از پایان‌نامه‌های موردنیاز صنعت در سایت www.nano.ir/hrdc موجود است.
