با اعطای جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۱۶، میتوان گفت که ساخت نانوماشینها موضوع بسیار مهمی در دنیای علم و فناوری است. سه دانشمندی که گامهای مؤثری در مسیر ساخت این نانوماشینها برداشتند برندگان نوبل شیمی سال جاری میلادی شناخته شدند.
نانوماشینها، نوبل شیمی ۲۰۱۶ را برای سه دانشمند به ارمغان آوردند
انتظار به پایان رسید و برندگان جایزه نوبل سال ۲۰۱۶ نیز شناخته شدند. محققانی از انگلستان، هلند و فرانسه به طور مشترک موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی برای ساخت کوچکترین ماشین جهان شدند.
این گروه تحقیقاتی موفق شدند مولکولهای آلی را به نانوماشینهای بسیار کوچکی تبدیل کنند. محققان با این روش قطعات مختلفی از جمله عضله مصنوعی، نانوخودرو و نانوموتور تولید کردند.
آکادمی سلطنتی سوئد که مسئول اعطای جایزه نوبل است، اعلام کرده: «در این پروژه، روش محاسباتی ارائه شده که نشان میدهد چگونه کوچکسازی فناوری میتواند منجر به انقلابی در این زمینه شود. برندگان جایزه نوبل سال جاری در شیمی موفق شدند ماشینهای بسیار کوچکی تولید کنند که شیمی را وارد عصر جدیدی میکند.»
پروفسور ساویج ۷۱ ساله، از دانشگاه استرابورگ اولین گام به سوی ماشینهای مولکولی را در سال ۱۹۸۳ برداشت؛ زمانی که موفق شد دو مولکول حلقهای را به هم متصل نموده و یک زنجیره کاتنان (Catenane) را ایجاد کند.
پروفسور استودارت، ۷۴ ساله، زمانی که در سال ۱۹۹۱ در دانشگاه بیرمنگام فعالیت داشت، دومین گام را در این مسیر برداشت. او ساختار روتاکسن (Rotaxane) را تولید کرد. استودارت یک حلقه را به انتهای یک محور اضافه نموده و در نهایت ساختاری ایجاد کرد که قادر به حرکت و ایستادن است.
پروفسور فرینگا، ۶۵ ساله، که در دانشگاه گورینگن فعالیت دارد، اولین دانشمندی است که موفق به ساخت یک موتور مولکولی کامل شدهاست. در سال ۱۹۹۹ او یک موتور مولکولی ساخت که قادر به حرکت در یک جهت بود. این موتور برای ساخت یک نانوخودرو مورد استفاده قرار گرفت.
فرینگا زمانی که از طریق تلفن در جریان خبر دریافت جایزه نوبل قرار گرفت، بسیار شگفتزده شد. او درباره احساس خود گفت: «از این انتخاب بسیار به خوب میبالم. این احساس بسیار شبیه زمانی است که برای اولین بار زیر میکروسکوپ موتور مولکولی را مشاهده کردم. آن زمان از این که میدیدم این موتور حرکت میکند، بسیار متعجب شدم.»
آکادمی علوم سوئد معتقد است که این موتور مولکولی در جایگاهی همچون موتور الکتریکی در دهه ۱۸۳۰ قرار دارد.