نانولوله‌های کربنی، نانوجاذب‌هایی با قابلیت بالا در تصفیه‌ی پساب‌های صنعتی

پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران موفق به ساخت نانوجاذب‌هایی شده‌اند که می‌تواند به منظور حذف فلوراید از پساب‌های صنایع مختلف بکار گرفته شود. در ساخت این نانوجاذب‌ها از نانولوله‌های کربنی استفاده شده است و بررسی‌های انجام شده در مقیاس آزمایشگاهی حاکی از

فلوراید نوعی آلاینده‌ی مضر است که به وفور در مواد معدنی و منابع آبی وجود دارد و از طریق آب آشامیدنی و یا مصرف گیاهان و غلات و حبوبات وارد زنجیره‌ی غذایی می‌شود. ورود بیش از اندازه‌ی استاندارد این ماده به بدن منجر به بروز مشکلاتی ار جمله بیماری‌های دندانی نظیر لکه‌دار شدن و پوسیدگی دندان و یا مشکلات استخوانی می‌گردد.
دکتر محمدهادی دهقانی با اشاره به مشکلاتی که یون فلوراید در سلامتی انسان ایجاد می‌کند، عنوان کرد: «در این طرح تلاش شده تا با استفاده از نانولوله‌های کربنی و نیز بکارگیری روش‌هایی با راندمان بالا، برای حذف این یون از محلول‌های آبی اقدام شود.»
وی در توضیح روش‌های مؤثر در حذف آلاینده‌هایی نظیر فلوراید از محلول‌های آبی اظهار کرد: «امروزه از فرایندهای مختلفی از جمله فرایند جذب سطحی، تبادل یون، اسمز معکوس، رسوب دهی شیمیایی و فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته استفاده می‌شود. اما در بین فرایند ذکر شده، فرایند جذب سطحی بر روی جاذب‌های مؤثر و دوست دار محیط زیست در دهه‌های اخیر، بیشتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. نانولوله‌های کربنی نیز جاذب‌های نسبتاً جدیدی هستند که به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی فوق العاده نسبت به سایر مواد جاذب با پایه‌ی کربن، کاربرد فراوان‌تری در زمینه‌ی جذب سطحی به خود اختصاص داده‌اند.»
به گفته‌ی دهقانی، با توجه به نتایج مثبت به دست آمده، نانوجاذب‌های ساخته‌ شده در این طرح در صورت تکمیل مطالعات و دستیابی به تولید انبوه می‌توانند جهت کاهش ترکیبات فلوراید خروجی از پساب صنایع تولید کننده‌ی این ماده ،از جمله صنعت ذوب آهن، شیشه‌سازی و ساخت فرآورده‌های دارویی همچون خمیر دندان و دهان شویه‌ها مورد استفاده قرار گیرد. بدین ترتیب اثرات مخرب زیست محیطی پساب این صنایع کاهش خواهد یافت.
وی در پایان افزود: «امید می‌رود با حذف مؤثر فلوراید از پساب‌های صنعتی به کمک این نانوجاذب، بتوان از بروز بیماری‌های ناشی از غلظت بالای فلوراید از جمله لکه دار شدن دندان‌ها، آسیب به غدد درون ریز، نرم شدن استخوان‌ها، استخوانی شدن تاندون‌ها و رباط‌ها، کاهش فضای داخلی بین ستون فقرات و آسیب‌های مغزی جلوگیری کرد.»
این تحقیقات از همکاری دکتر محمد هادی دهقانی- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، مهندس غلامعلی حقیقت- عضو عضو هیأت علمی دانشکده علوم پزشکی لارستان و بهزاد هیبتی صورت گرفته است که نتایج آن در مجله‌ی Journal of Molecular Liquids (جلد ۲۱۶، سال ۲۰۱۶، صفحات ۴۰۱ تا ۴۱۰) منتشر شده است.