کاربردهای فناوری نانو در بخش‌های مختلف کشاورزی در ۱۲ عنوان گزارش صنعتی، در قالب یک مجموعه ۱۵۰ صفحه‌ای، معرفی شده است.
بررسی کاربردهای فناوری نانو در کشاورزی در ۱۲ عنوان گزارش صنعتی
کشاورزی به‌عنوان فرآیند تولید محصولات غذایی با استفاده از کشت گیاه و پرورش دام، شناخته می‌شود. این صنعت به عنوان یکی از ارکان مهم اقتصادی کشورهای توسعه یافته محسوب می‌شود و حیات و ممات برخی از این کشورها در گرو کشاورزی است.
با افزایش جمعیت جهان، نیاز به غذا و محصولات کشاورزی به شدت در حال افزایش است. اما در اثر عواملی چون تغییرات آب و هوایی، محدود شدن منابع آب و خاک، افزایش آلودگی محیط زیست و افزایش بیماری‌های گیاهی، مشکلاتی در زمینه کشاورزی و تولید غذای کافی و سالم به‌وجود می‌آید. لذا کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی و امنیت غذایی در این بین به خطر خواهد افتاد.
براین اساس پژوهشگران برای غلبه بر این مشکلات ابزارهای گوناگونی به‌کار می‌برند که از جمله آن می‌توان به فناوری نانو اشاره نمود. این فناوری قابلیت متحول ساختن صنعت کشاورزی را از طریق تهیه فرمولاسیونی جدید برای سموم و کود، شناسایی و تشخیص بیماری‌های گیاهی، تامین آب مورد نیاز کشاورزی، مدیریت و بهداشت دام و اصلاح نژاد دارد.
به‌طور کلی فناوری نانو با بهینه کردن مصرف نهاده‌های کشاورزی هم‌چون آب، کود، سم و کاهش پساب و آلودگی‌ها، می‌تواند سهم بسزایی در رونق روزافزون این صنعت داشته باشد. این مجموعه گزارش سعی دارد مروری اجمالی بر این مزیت‌های فناوری نانو در بخش‌های مختلف کشاورزی داشته باشد.
عناوینی که در این مجموعه گزارش، بررسی شده‌اند عبارتند از:
• نانوکامپوزیت‌های زیست‌تخریب‌پذیر برای بسته‌بندی مواد غذایی
• افزایش تولید و کیفیت محصولات کشاورزی با استفاده از نانوکودهای بیولوژیک
• غنی‌سازی محصولات کشاورزی با نانوکودهای کلاته آهن و روی
• فناوری نانو و توسعه آن در کشاورزی
• نانوحسگرهای مورد استفاده در صنایع غذایی و آشامیدنی
• فناوری نانو و محیط‌های کنترل‌شده کشت
• نانوحسگرهای تشخیص سموم کشاورزی
• نانوآفت‌کش و اثر آن در کنترل آفات
• کاربردهای فناوری نانو در صنایع غذایی
• کاربردهای نانوالیاف در کشاورزی
• نانوحسگرهای تشخیص‌دهنده پانوژن‌های میکروبی در مواد غذایی
• کاربرد نانوحسگر در تشخیص و کنترل رطوبت خاک
با توجه به مزایای استفاده از فناوری نانو در این حوزه، به‌نظر می‌رسد در آینده نزدیک حجم بازار قابل توجهی در این حوزه نصیب محصولات و خدمات مبتنی بر فناوری نانو شود. گرچه علیرغم تنوع محصولات وارد شده به بازار این فناوری و البته مانند هر فناوری جدید دیگری، علنی شدن نقش فناوری نانو در توسعه کشاورزی و پذیرش آن در بین مصرف‌کنندگان و همچنین مشخص شدن اثرات جانبی استفاده از آن، نیاز به تکمیل بررسی‌های علمی و صنعتی بیشتر دارد.
در ایران شرکت‌ها و مراکز تحقیقاتی بسیاری بر استفاده از فناوری نانو برای تولید یا توسعه محصولات مختلف مرتبط با این حوزه تمرکز کرده‌اند و دستاوردهای مناسبی در این زمینه داشته‌اند. در این مجموعه گزارش ۱۵۰ صفحه‌ای تلاش شده تا برخی مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های ایرانی فعال در این حوزه و دیگر نقاط جهان معرفی و به بررسی محصولات و دستاوردهای آنها پرداخته شود.
نسخه الکترونیکی این مجموعه گزارش از اینجا قابل دریافت است.
