برنامه ELENA برای توسعه روش‌های نانوساخت در اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا برنامه‌ای موسوم به ELENA برای توسعه روش‌های نانوساخت در این قاره راه‌اندازی کرده است. این برنامه که در واقع یک شبکه آموزشی است، موجب افزایش سطح آموزشی دانشجویان این قاره شده و در نهایت رقابت‌پذیری این اتحادیه را در سطح جهانی بهبود می‌دهد.

اتحادیه اروپا اقدام به راه‌اندازی شبکه‌ آموزش ماری کوری ELENA کرده است تا با استفاده از آن محققان را برای توسعه فرآیندهای جدید تولید با استفاده از فناوری‌ نانو ترغیب کند.
در این شبکه به محققان جوان اروپایی آموزش‌هایی داده می‌شود تا ایده‌های نوآورانه‌ای برای تحقیقات در حوزه فناوری‌ نانو ارائه کنند. با این کار اتحادیه اروپا از نظر رقابت‌پذیری جهانی به شرایط مناسبی می‌رسد. در این پروژه بیش از ۱۰ کشور اروپایی شامل ۱۳ دانشگاه، سه مؤسسه تحقیقاتی و ۵ شریک صنعتی حضور دارند. همچنین مؤسسه فناوری فدرال سوئیس و مؤسسه EMPA این کشور حضور دارند. EMPA پیش از این در این برنامه مشارکت داشته و به بررسی چگونگی استفاده از مواد با فراریت کم برای بخش نانوساخت پرداخته است. در این روش از میکروسکوپ الکترونی روبشی استفاده می‌شود.
اتحادیه اروپا مبلغ ۴ میلیون یورو سرمایه‌گذاری برای شبکه ELENA به مدت ۵ سال در نظر گرفته است. در این شبکه روی دو فرآیند مهم در فناوری‌ نانو تمرکز شده‌است: نشست القاء شده با پرتو الکترونی متمرکز (FEBID) و لیتوگرافی فرابنفش شدید (EUVL).
از یکی از این روش‌ها به‌عنوان ابزاری جانبی برای تولید می‌توان استفاده کرد. پیش از این دانشگاه وین از روش FEBID برای تولید طلای خالص استفاده کرده است. در این روش از تفنگ الکترونی میکروسکوپ الکترونی روبشی برای نگارش ساختار سه بعدی روی سطوحی نظیر ویفر استفاده می‌شود.
EMPA در حدود یک دهه است که روی فرآیند تولید مبتنی بر فناوری‌ نانو کار می‌کند. این مؤسسه با استفاده از مولکول CO2(CO)8 حسگرهای مغناطیسی تولید کرده است.
در این پروژه از روش EUVL به‌عنوان ابزار نانوچاپ دو بعدی استفاده می‌شود. برخلاف روش FEBID، این روش برای تولید ساختار سه بعدی استفاده نمی‌شود. این روش برای موادی نظیر لایه نازک مناسب است.
در این پروژه، ۱۵ دانشجوی دکتری همکاری دارند که روی ایجاد ساختار در مواد فلزی خالص با استفاده از FEBID استفاده می‌شود.