اختلاف نظر بر روی نتایج OECD در زمینه نانومواد و دستورالعمل‌های آزمون

به گفته استفان فوس هانسن از دانشگاه فنی دانمارک و همکارانش در دانشگاه ایالتی آریزونا، از این برنامه این نتیجه حاصل شده‌است که دستورالعمل آزمون مورد استفاده برای مواد شیمیایی معمولی، در اکثر موارد برای نانومواد نیز قابل استفاده است. اما شواهد موجود در پرونده ها این نتیجه را تایید نمی کند. آنها ادعا می کنند برنامه های تحقیقاتی بیشتری مورد نیاز است تا بتوان به طور نظام مند قابلیت اجرا و تفسیر آزمایش های سمیت نانومواد را مورد ارزیابی قرار داد و در مواردی که روش های فعلی پاسخگو نیست، روش های جدیدی را توسعه داد.
در مقاله ای که در مجله “Environmental Science Nano” منتشر شده است، پژوهشگران به تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۵ پایان پذیرفت، نقدهای زیر را وارد کرده اند:
• اکثر پژوهش ها با هدف اعتبارسنجی دستورالعمل های آزمون طراحی نشده بودند.
• اکثر دست اندرکاران برنامه تحقیقاتی، از دستورالعمل های موجود برای مواد شیمیایی استفاده کردند و حتی از عملکرد این آزمون ها برای نانومواد یا گزارشی ارائه ندادند و یا اشاره کوچکی کرده اند.
• در پژوهش هایی که در زمینه اعتبارسنجی آزمون ها و تغییرات ایجاد شده در آزمون های موجود با هدف تطبیق با نانومواد انجام شده‌است، نگرانی های جدی در زمینه قابلیت اجرای دستورالعمل های آزمون OECD وجود دارد.
• تعداد مطالعات انجام شده کافی نبوده‌است.
• با اینکه پرونده ها مجموعه داده های وسیعی برای انواع خاصی از نانومواد فراهم کرده است، اما از آنجایی که این اطلاعات مجدداً همان دانسته های موجود در سال ۲۰۰۷ را تکرار می کند، ارزش زیادی ندارد.
این برنامه در سال ۲۰۰۷ و با هدف تهیه اطلاعات ایمنی مرتبط با نانومواد مهم شروع شد تا مشخص کند آیا آزمون های موجود مناسب و کافی هستند. تاکنون نتایج این برنامه در قالب ۱۱ پرونده برای نانومواد مختلف، منتشر شده‌است.
OECD از این برنامه دفاع کرده‌است. به گفته باب دیدریچ، رئیس بخش محیط زیست، بهداشت و ایمنی OECD، «هدف این برنامه جمع آوری تجربیات مرتبط با قابلیت اجرای دستورالعمل آزمون‌‌های موجود برای نانومواد بوده است و ارزیابی ریسک با هدف نظارت واقعی بر این ۱۱ نانو ماده مد نظر نبوده‌است.»
وی افزود: «با کمک این برنامه، تجربیات زیادی در زمینه چگونگی مشخصه یابی خواص نانومواد حاصل شده‌است و لذا نتایج آن، برای ارزیابی ریسک نظارتی مناسب است. ما هم اکنون در استفاده از این تجربیات برای انطباق ابزارهای نظارتی ارزیابی ایمنی نانومواد موفق هستیم.»
به گفته پیتر کرنز، یکی از مدیران اصلی این بخش، عمده آزمون‌های برای ارزیابی نانومواد مناسب هستند و مابقی آزمون‌‌ها نیاز به تغییر و تطبیق دارند. همچنین نتیجه گرفته شد که در بعضی زمینه‌ها آزمون‌‌های جدیدی لازم است. از نتایج دیگر این برنامه این بود که برنامه کاری ۸ پروژه برای آزمون‌های جدید تعریف شد و برای به‌روز‌رسانی دو آزمون تنفسی نیز برنامه ریزی شد.
دکتر کرنز با اجرای برنامه دیگری توسط OECDمخالفت کرد و گفت از ابتدا هدف برنامه انعطاف پذیر بودن و اتخاذ رویکردی عملگرایانه بوده است. به عنوان مثال این برنامه شامل یافتههای سایر برنامه ها با اهداف مشابه مانند کارگاههای آموزشی بوده‌است. همچنین وی به یک راهنمای تازه منتشر شده پیرامون آماده سازی نمونه و دوزیمتری به عنوان یکی از خروجی ها اشاره کرد.
در ماه اکتبر پروژه‌ی مدیریت ریسک نانو مواد که توسط اتحادیه اروپا حمایت می‌شود (MARINA)، برای ۸ آزمون اکوتوکسیسیته OECD اصلاحاتی ارائه داد تا برای نانومواد مناسب شوند.