محقق دانشگاه شیراز با انجام یک پژوهش آزمایشگاهی موفق به ساخت یک حسگر مبتنی بر فناوری نانو شده است که می‌تواند حضور گاز متان در محیط را با دقت و حساسیت بالایی تشخیص دهد. این پژوهش با همکاری شرکت فرادید پترو صنعت انجام شده است.
ساخت آشکارساز گاز متان مبتنی بر فناوری نانو
گاز متان یا همان گاز شهری یک گاز قابل اشتعال است که در غلظت‌های زیاد علاوه بر خطر انفجار، از لحاظ ایجاد خفگی نیز یک گاز خطرناک محسوب می‌شود. ازاین‌رو در شرایط نشت، گاز باید به سرعت شناسایی و برای رفع آن اقدام گردد. ازاین‌رو وجود یک حسگر با حساسیت و دقت بالا در مکان‌هایی که خطر انفجار وجود دارد و یا حتی در منازل مسکونی بسیار حائز اهمیت است.
دکتر علی مصاحب فرد، مجری طرح، با اشاره به یکی از بزرگ‌ترین معایب حسگرهای موجود در بازار، در رابطه با اهداف انجام این طرح گفت: «بیشتر حسگرهای گاز متان، نیاز به گرم شدن دارند. این موضوع علاوه بر اتلاف انرژی و کاهش طول عمر حسگر، در برخی مواقع خطر انفجار حسگر را تشدید می‌کند. ازاین‌رو، دست‌یابی به حسگری که قادر باشد با سرعت قابل قبولی در دمای اتاق به گاز متان حساسیت نشان دهد، یک نیاز جدی در حوزه‌ی ایمنی در صنایع گاز است.»
به گفته‌ی این محقق، سرعت و حساسیت آشکارسازی این حسگر به دلیل استفاده از فناوری نانو بسیار بالاست. به‌علاوه، این حسگر به روش کاملاً شیمیایی و بدون نیاز به تجهیزات گران‌قیمت تولید شده است.
مصاحب فرد در خصوص نقش فناوری نانو در ساخت این حسگر گفت: «مهم‌ترین نقش فناوری نانو در ساخت این حسگر، افزایش نسبت سطح به حجم ماده‌ی حسگر نسبت به مواد توده‌ای است که منجر به افزایش حساسیت و کارایی آن شده است. افزایش نسبت سطح به حجم، سطح تماس مؤثر ماده را با مولکول‌های گاز هدف زیاد می‌کند و موجب بهبود کارایی آن هم از لحاظ حساسیت و هم از لحاظ زمان پاسخ می‌شود.»
این طرح در قالب رساله‌ی دکترای دکتر علی مصاحب فرد و با راهنمایی دکتر محمدحسن شیخی از دانشگاه شیراز انجام‌شده است. این پایان‌نامه که با همکاری شرکت فرادید پترو صنعت انجام‌شده که تحت عنوان پایان‌نامه‌ی موردنیاز صنعت به تأیید داوران ستاد ویژه‌ی توسعه‌‌ی فناوری نانو نیز رسیده است. آیین‌نامه‌ی حمایت از پایان‌نامه‌های موردنیاز صنعت در سایت www.nano.ir/hrdc موجود است.
