محققان پژوهشگاه علوم و فنون هستهای ایران با همکاری محققانی از کشور کره جنوبی موفق به توسعهی پوششی شدند که میتواند بهعنوان یک عامل جاذب امواج فرابنفش مورد استفاده قرار گیرد. کاربرد این پوششها در صورت تولید در مقیاس صنعتی، در صنایعی از قبیل صنایع غذایی، صنایع پزشکی و صنایع الکترونیک خواهد بود.
ساخت و بهینهسازی پوششهای محافظ در برابر اشعه فرابنفش
در سالهای اخیر، تخریب لایهی ازون باعث شده که انسان، حیوانات و گیاهان در معرض خطرات بیشتری قرار بگیرند. ازآنجایی که تابش اشعهی فرابنفش موجب تشکیل رادیکالها آزاد میشود، قرارگیری طولانیمدت پوست انسان در معرض اشعهی فرابنفش موجب بروز مشکلاتی برای سلامت پوست نظیر پیری زودرس، آسیبهای ژنتیکی، قرمز شدن پوست، آکنه و حتی سرطان پوست میگردد. همچنین اشعهی فرابنفش میتواند موجب تخریب رنگها، پوششها و پلاستیکها شده و از دست رفتن خواص مکانیکی آنها را به دنبال داشته باشد. بنابراین ساخت یک پوشش مقاوم در برابر اشعهی فرابنفش میتواند موجب کاهش بسیاری از این ضررها شود.
به گفتهی دکتر مرتضی ساسانی قمصری هدف دنبال شده در این پژوهش تولید لایهی نانوساختار و زیست سازگار از یک ماده ارزان قیمت بوده که بتواند بهصورت طولانیمدت در برابر اشعهی فرابنفش مقاومت کند و خواص جذب و انعکاس آن تقریباً بدون تغییر باقی بماند.
وی ادامه داد: «در این طرح لایهی نازک نانوساختاری از اکسید روی تولید شده است که میتوان آن را بهآسانی بر روی هر زیرلایهای قرار داد. ضمن اینکه خواص نوری آن در مقایسه با موارد مشابه با توجه به هزینهی ساخت و مشکلات تکرارپذیری در فرایند ساخت، برتری نسبی دارد.»
ساسانی قمصری در رابطه با نقش فناوری نانو در این طرح گفت: «لایهی تولید شده در این پژوهش هم از لحاظ ضخامت و هم از لحاظ ریزساختار در گروه لایههای نانویی قرار میگیرد. این موضوع باعث شده است که لایه ضمن دارا بودن شفافیت لازم، اشعهی فرابنفش را جذب نماید. معمولاً ساختار فیلمهای نانو ساختار با دریافت انرژی فرابنفش از حالت نانویی انحراف پیدا میکند و با افت خواص مواجه میشویم. اما لایهی تولیدی شده در این پژوهش از کیفیت بهتری برخوردار بوده و بهخوبی در مقابل این پرتوهای مخرب مقاومت میکند.»
این محقق در خصوص مراحل و روند تهیه و ارزیابی این لایه اظهار داشت: «برای تهیهی لایه مناسب از روش آسان و در دسترس لایه نشانی غوطهوری استفاده شده است. تنظیم شرایط و بهینهسازی لایه ایجاد شده مرحلهی بعدی بود. در نهایت تأثیر اشعهی فرابنفش بر روی خواص نوری و رشد دانهها مورد ارزیابی قرار گرفت.»
این تحقیقات از همکاری دکتر مرتضی ساسانی قمصری-محقق پژوهشکده فتونیک و فناوریهای کوانتومی پژوهشگاه علوم و فنون هستهای- ساناز علمداری- همکار تحقیقاتی پژوهشکده فتونیک و فناوریهای کوانتومی و همکارانی از کشور کره جنوبی بوده است. نتایج این کار در مجلهی International Journal of Nanomedicine با ضریب تأثیر ۴/۳۸ (جلد ۱۲، سال ۲۰۱۷، صفحات ۲۰۷ تا ۲۱۶) منتشر شده است.