پژوهشگران فنلاندی با استفاده از آرایه‌ای از نانوذرات نقره، موفق به ساخت نانولیزر شدند. نتایج این پروژه مسیر ساخت ادوات روی تراشه نظیر لیزر روی تراشه را هموار می‌کند.
ساخت «نانـولـیـزر» با استفاده از نانوذرات نقره
محققان نانولیزر پلاسمونیکی ساختند که در فرکانس‌های نور مرئی کار کرده و برای نشر نور از مود شبکه تاریک استفاده می‌کند.
یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه آلتو آرایه‌هایی از نانوذرات را با مولکول‌های رنگی ترکیب کرده و در نهایت لیزر ساختند. این لیزر در مود تاریک فعالیت داشته و نور از لبه آرایه‌ها به بیرون نشت می‌کند.
این لیزر در مقیاس طولی ۱۰۰۰ برابر کوچکتر از ضخامت تار مو کار می‌کند. طول عمر نور در چنین مقیاسی بسیار کوتاه است. نتایج این پروژه چشم‌اندازهای تازه‌ای برای ساخت ادوات روی تراشه نظیر لیزر روی تراشه باز می‌کند؛ لیزرهایی که بسیار کوچک و سریع هستند.
این لیزر با استفاده از نانوذرات نقره کار می‌کند که به صورت آرایه‌های دوره‌ای چیده شده‌اند. برخلاف لیزرهای رایج که از سیگنال نشر یافته با استفاده از آیینه فیدبک می‌گیرند، این نانولیزر با حفت شدن میان نانوذرات نقره کار می‌کنند. این نانوذرات ۱۰۰ نانومتری نقش آنتن را ایفا می‌کنند تا نشر شدید نور اتفاق بیافتد. فاصله میان دو ذره به گونه‌ای تنظیم شده است که با طول موج نور نشر یافته متناسب باشد. در این پروژه از مولکول‌های فلورسانت آلی برای ایجاد انرژی ورودی استفاده شده است که برای تابش لیزر ضروری هستند.
چالش اصلی در این پروژه آن است که نور تولید شده در چنین فاصله کوتاهی، طول عمر اندکی دارد. برای حل این مشکل محققان از یک ترفند هوشمندانه استفاده کردند: ایجاد لیزر را در مود تاریک.
این مود جذابیت زیادی برای استفاده در جایی دارد که مصرف توان کم مورد نیاز است. بدون این ترفند عملاً نور تولید شده فایده‌ای نداشت؛ چرا که نور در آرایه‌های نانوذرات به دام افتاده و قادر به خروج از آن نخواهد بود. این گروه از نانوذرات به عنوان آنتن استفاده کردند تا مسیری برای خروج نور ایجاد کنند.
این گروه از امکانات موجود در مرکز ملی OtaNano استفاده کرده و نتایج یافته‌های خود را در قالب مقاله‌ای با عنوان Lasing in dark and bright modes of a finite-sized plasmonic lattice در نشریه Nature Communication به چاپ رساندند.
