پژوهشگرانی از دانشگاه ایلام موفق به طراحی و ساخت نانوحسگری شدند که قادر است ویروس هپاتیت C را در بدن با سرعت و گزینش پذیری بالایی شناسایی کند. تشخیص زودهنگام این ویروس خطرناک می‌تواند شانس درمان آن را افزایش دهد.
ساخت نانوحسگری برای تشخیص زودهنگام ویروس هپاتیت C در دانشگاه ایلام
ویروس هپاتیت C از عوامل اصلی هپاتیت مزمن عفونی است که حدود دویست میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. هپاتیت C خطرناک‌ترین نوع هپاتیت محسوب میشود که از طریق خون آلوده (معمولاً از طریق استفاده از سرنگ آلوده برای تزریق مواد مخدر) منتقل میشود. هپاتیت C یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد التهاب در کبد بیمار میشود. اغلب افراد مبتلا به ویروس هپاتیت C علائمی ندارند و تا مدت‌ها از بیماری خود بی اطلاع هستند. این بیماران زمانی از بیماری خود اطلاع می‌یابند که آسیب کبدی از طریق آزمایش‌های پزشکی مشخص گردد. بنابراین تشخیص و شناسایی این ویروس توسط مراکز بهداشتی درمانی و کلینیک‌های تشخیصی طبی بسیار حائز اهمیت است.
دکتر محمود روشنی اهمیت و ضرورت انجام این پژوهش را این‌گونه تبیین کرد: «با توجه به اهمیت تشخیص هپاتیت C، نیاز به یک روش ساده و بسیار حساس که بتواند مقدار این ویروس را در نمونه‌های سرم خون به‌راحتی اندازه‌گیری کند، احساس میشود. ازآنجایی‌که روش‌های مرسوم معایبی از قبیل دقت و حساسیت کم دارند، این موضوع دانشمندان را به سمت طراحی حسگرهای الکتروشیمیایی نسبتاً ارزان‌قیمت سوق داده است. در این طرح سعی بر آن بوده یک نانوحسگر با حساسیت، گزینش پذیری و دقت بالا برای تشخیص بیماری هپاتیت C در سرم خون طراحی شود.»
وی تصریح کرد: «استفاده از این نانوحسگر منجر به کاهش هزینه‌های مربوط به فرایند تشخیص این بیماری میشود. از سوی دیگر سرعت این نانوحسگر نسبت به روش‌های معمول تشخیص این بیماری بسیار بالاست.»
روشنی در ادامه افزود: «در این پژوهش از نقاط کوانتومی گرافن به‌منظور اصلاح سطح نانوحسگر استفاده شده است. زیرلایه‌ی نانوساختار منجر به تثبیت مقدار بیشتری از آنتی‌بادی شده و حساسیت و گزینش پذیری این حسگر را افزایش می‌دهد.»
برای ساخت این نانوحسگر ابتدا سطح الکترود کربن شیشه‌ای توسط پودر آلومینا تمیز شده و مقداری از نقاط کوانتومی گرافنی تیول‌دار روی سطح قرار داده شده است. در ادامه نانوذرات نقره بر روی سطح آن قرار داده میشود و پس از برهمکنش کافی، مقداری از آنتی‌بادی را بر روی سطح قرار داده و نانوحسگر به‌منظور تشخیص آنتی‌ژن هپاتیت C آماده میشود.
نانوحسگر ساخته شده در این طرح از دامنه خطی وسیع ۰/۰۵ pg/mL تا ۶۰ ng/mL برخوردار بوده و حد تشخیص آن ۳ fg/mL است.
این تحقیقات از تلاش‌های اکرم ولی پور- دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه ایلام- و دکتر محمود روشنی- عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام- به انجام رسیده است. نتایج این کار در مجله‌ی Biosensors and Bioelectronics با ضریب تأثیر ۷/۷۴۶ (جلد ۸۹، سال ۲۰۱۷، صفحات ۹۴۶ تا ۹۵۱) چاپ شده است.
