برگزاری پنل کارآفرینی در حوزه‌ی منسوجات نانو؛ از فناوری تا بازار شکم‌بندهای ضدامواج

یکی از برنامه‌های جالب‌توجه و پرمخاطب روز اول مجمع اقتصاد فناوری نانو، برگزاری پنل کارآفرینی در حوزه‌ی منسوجات نانو بود که محور اصلی آن به نحوه‌ی پیمایش مسیر فناوری تا بازار شکم‌بندهای بارداری ضدامواج اختصاص داشت. در این پنل خانم دکتر لاله ملک نیا، فناور و تولیدکننده‌ی پارچه‌های ضدامواج، تجارب خود را با حاضرین جلسه به اشتراک گذاشت.

برگزاری پنل کارآفرینی در حوزه‌ی منسوجات نانو در پنجمین مجمع اقتصاد فناوری نانو با ارائه‌ی مطالبی در خصوص کاربرد فناوری نانو در حوزه‌ی نساجی آغاز شد و با معرفی شرکت نانو ماد پارس، شرکت تولیدکننده‌ی پارچه‌های ضدامواج، ادامه یافت؛ در ادامه نقطه‌ی آغاز شکل‌گیری ایده و مراحل و موانع پیش روی مسیر تجاری‌سازی محصول اولیه، به اطلاع مخاطبان رسید. سپس جلسه‌ی پرسش و پاسخ با حضور خانم دکتر لاله ملک نیا، فناور و مدیرعامل شرکت نانو ماد پارس، آقای مهندس محسن عسگری، مدیر کارگروه نساجی برنامه نانومچ و آقای احمدی، مدیرعامل شرکت تن سان طب هگمتانه، تولیدکننده‌ی شکم‌بندهای بارداری ضد امواج برگزار شد.
ایده‌ی اولیه‌ی دکتر لاله ملک نیا، تولید پارچه‌ی ضد باکتری جهت استفاده در محیط‌های بیمارستانی بود. در این راستا، وی با همکاری همسر و همکارشان، یک آزمایشگاه شخصی در زیرزمین منزلشان تأسیس کردند. به دلیل هزینه‌های بالای آزمایش‌ها، روند توسعه‌ی فناوری به‌کندی پیش رفت و در نهایت پروژه‌ی تولید صنعتی پارچه‌های ضدباکتری متوقف شد. ازاین‌رو، توسعه‌ی کاربردهای دیگر این فناوری در دستور کار قرار گرفت. در گام دوم، ایده‌ی تولید پارچه‌های ضدآب و لک در تیم شکل گرفت. مزیت ویژه‌ی این ایده این بود که نیازی به تغییر در خط تولید شرکت متقاضی نداشت. یک کارخانه‌ی تولید منسوجات با استفاده از این فناوری در خط تولید خود، چند صد متر پارچه‌ی ضد آب و لک تولید کرد. در این حین، تولید یک محصول مشابه و در نهایت به دلیل تغییرات مدیریتی در شرکت متقاضی، تولید این محصول به در بسته خورد و متوقف شد. در گام سوم ایده‌ی تولید منسوجات رسانای ضد امواج شکل گرفت و پس از تأسیس رسمی شرکت در سال ۸۷، اولین نمونه‌ی آزمایشگاهی تولید شد. پس از سه سال، نمونه‌ی آزمایشگاهی به تکامل رسید و آماده‌ی ورود به مقیاس نیمه‌صنعتی شد. این محصول با وجود دستاوردهای فنی چشمگیری از جمله کسب مدال طلای نمایشگاه بین‌المللی اختراعات زنان جهان، در تجاری‌سازی کاربردهای نظامی آن ناکام بود. در سال ۹۳ اولین جلسه با کارشناسان ستاد نانو برگزار و ۳۰ نمونه‌ی اولیه از منسوجات ضدامواج ارائه شد. پس از انتشار خبر این موضوع در سایت ستاد نانو، یک تولیدکننده‌ی بزرگ صنعتی متقاضی استفاده از این فناوری در خط تولید محصولات خود شد، اما به دلیل تغییر کادر مدیریتی و تغییر مکرر انتظارات و محصول هدف، توافق نهایی حاصل نشد. خردادماه ۹۵ اولین جلسه بین مدیران شرکت‌های نانو ماد پارس و تن سان طب هگمتانه برگزار شد. شکم‌بندهای بارداری به‌عنوان محصول هدف این فناوری در توافقات اولیه انتخاب شد. محصول رفته‌رفته ارتقا یافت و پس از پشت سر گذاشتن آزمون‌های مختلف، موفق به دریافت تأییدیه‌ی نانومقیاس شد. پس از بررسی بازار و با توجه به آمار سالانه ۱٫۵ میلیون بارداری، توافق برای تولید ده هزار قطعه در فاز آزمایشی انجام شد. پس‌ازآن، قراردادی ۳ ساله برای خرید ۸۰ هزار قطعه پارچه به ارزش ۴ میلیارد تومان بین شرکت نانو ماد پارس و شرکت تن سان طب هگمتانه منعقد گردید و این محصول نهایی به شکل شکم‌بند بارداری ضد امواج و با نام تجاری تنکو وارد بازار شد. این محصول با کیفیت ایرانی با قیمتی حدود ۱۲۰ هزار تومان عرضه می‌شود. این در حالی است که قیمت محصولات مشابه خارجی بین ۳۸۰ تا ۶۰۰ هزار تومان متغیر است.
مهندس محسن عسگری با بیان این مطلب که شکم‌بندهای نانویی ضدامواج یکی از طرح‌های موفقی بوده که برنامه‌ی نانومچ نقش مهمی در تجاری‌سازی آن ایفا کرده است گفت: «در برنامه‌ی نانومچ یک پروتوتایپ از یک محصول اولیه که فناوری آن به اثبات رسیده است، تهیه شده و در جشنواره‌ی نانو عرضه می‌شود. این برنامه می‌تواند بهترین وسیله برای تائید فناوری مورد استفاده و شفاف شدن جنبه‌های تجاری و اقتصادی محصول اولیه برای عرضه به سرمایه‌گذار باشد. از این طریق می‌توان بهترین مسیرها را برای تجاری‌سازی محصول شناسایی و در اختیار سرمایه‌گذار و فناور قرار داد.»
دکتر لاله ملک نیا در پاسخ به این پرسش که چه تغییری در رویکرد ستاد فناوری نانو نسبت به سال‌های ۸۸ و ۸۹ ایجاد شده است، گفت: «در سال‌های گذشته نگاه ستاد نانو به فناور یک نگاه مقاله محور بود اما امروز با گذشت چند سال و افزایش تجربه‌ی ستاد نانو و در نتیجه تغییر در نوع نگاه باعث شده تا طرح‌های موفقی از برنامه‌های حمایتی ستاد نانو شکوفا شود.»
وی افزود: «فناور ممکن است که به برخی از نیازهای مسیر تجاری‌سازی و عرضه‌ی صنعتی محصول واقف نباشد، اما ستاد نانو با تشکیل تیم‌های تخصصی این نیازها را شناسایی و به فناور عرضه می‌کند.»
پنجمین مجمع اقتصاد فناوری نانو در روزهای ۲۴ و ۲۵ مردادماه در سالن همایش‌های بین‌المللی پژوهشگاه صنعت نفت با حضور شرکت‌های دانش‌بنیان برگزار می‌شود. برگزاری پنل ها، کارگاه‌ها و نشست‌های هم‌اندیشی از مهم‌ترین برنامه‌های این رویداد ملی است.