در سال‌های اخیر استفاده از نانومواد و فرآیندهای نانو فناورانه در صنایع مختلف با رشد قابل‌توجهی مواجه شده است. صنعت نساجی نیز از مزایای به‌کارگیری این فناوری بی‌بهره نمانده است اما امروزه بسیاری از توزیع‌کنندگان و فروشندگان کالاهای تقلبی با جعل نام نانو، توانسته‌اند سهم بزرگی از فروش بازار را به خود اختصاص دهند. در بسیاری از موارد تشخیص این محصولات تقلبی از اصلی بسیار دشوار است.
تاخت‌وتاز منسوجات تقلبی با نام نانو در بازار
علیرضا باغبان‌باشی، مدیرعامل شرکت پیشران نساجی آینده ضمن معرفی این شرکت به تشریح روند شکل‌گیری برند هاینو پرداخت و گفت: «شرکت پیشران نساجی آینده متشکل از پنج شرکت تولیدی در زمینه منسوجات خانگی و یک شرکت مطالعه و توسعه بازار است. در حال حاضر تمامی محصولات تولیدی این شرکت‌ها با برند هاینو به بازار عرضه می‌شوند. این پنج شرکت تولیدی سال‌ها منسوجات فعالیت داشته و چند سالی به تولید محصولات با فناوری نانو روی آورده‌اند؛ اما به دلیل عرضه کالاهای تقلبی در بازار، قادر به فروش محصولاتشان با قیمت تمام‌شده نبودند، زیرا کالاهای تقلبی در بازار یا به عبارت دیگر همان محصول غیرنانویی با قیمت‌های معمول در اختیار مردم قرار می‌گیرد. از سال ۱۳۹۴ تیمی در ستاد نانو تصمیم گرفت که در جهت برندسازی منسوجات نانویی اقداماتی انجام دهد. بر اساس آمارها پرفروش‌ترین محصولات، کالاهای نساجی بودند؛ ازاین‌رو مقرر شد از بین شرکت‌های فعال حوزه نساجی، تعدادی انتخاب شدند تا محصولات نانویی آن‌ها تحت عنوان یک برند مشترک در بازار عرضه شود. طبق این تصمیم‌گیری، شش شرکت با یکدیگر اتحاد استراتژیکی تشکیل دادند و هم‌اکنون کالاهایشان را با برند هاینو به بازار عرضه می‌کنند.»
وی افزود: «عمده محصولات تولیدی برند هاینو به پنج دسته تقسیم می‌شوند؛ دسته اول مربوط به محصولات مادر، کودک و نوزاد است. معروف‌ترین محصولات این دسته، شکم‌بند بارداری ضدامواج برای محافظت از جنین است. هم‌اکنون فعالیت برند هاینو بر روی محصولات آنتی‌باکتریال، ضدآب و لک و همچنین ضدامواج آغاز شده است. گروه بعدی، منسوجات خانگی است؛ این گروه نیز به دو دسته حوله و انواع ملحفه تقسیم‌بندی می‌شود. حوله‌ها با کاربرد سوپر جاذبی و آنتی‌باکتریال عرضه می‌شوند. ملحفه‌ها نیز با دو فناوری آنتی‌باکتریال و معطر عرضه می‌شوند که هنوز وارد سبد محصولات برند هاینو نشده است. دسته سوم، محصولات مربوط به لباس‌های زیر و جوراب است. در این دسته به طور ویژه از فناوری آنتی‌باکتریال استفاده می‌شود. هم‌اکنون برای آنتی‌باکتریال کردن این محصولات از دو شیوه دائم و غیردائمی استفاده می‌شود؛ در شیوه دائم دو تکنیک استفاده از نانوذرات نقره یا اکسید روی به‌کار گرفته می‌شود. دسته چهارم محصولات شامل پوشاک خانگی مانند لگ، تی‌شرت و ساپورت است. این دسته از محصولات دارای دو ویژگی خنک‌کنندگی و آنتی‌باکتریال است. دسته آخر محصولات نیز مربوط به منسوجات تخصصی و فنی است؛ هم‌اکنون برای تولید لباس‌های نظامی و خاص با ارگان‌های نظامی و چند شرکت مذاکراتی انجام داده‌ایم.»
باغبان‌باشی در رابطه با نحوه تمایز کالای نانویی از غیرنانویی گفت: «متاسفانه ادعاهای این چنینی بدون انجام آزمایش‌های پیچیده در آزمایشگاه قابل‌بررسی نیست. به‌عنوان‌مثال، برای شناسایی آنتی‌باکتریال بودن یک کالا نیاز به یک آزمایشگاه مجهز است و تأیید این ادعا حداقل ۱۰ تا ۱۲ روز زمان نیاز دارد؛ بنابراین یک مصرف‌کننده عادی به‌راحتی نمی‌تواند این ادعا را تشخیص دهد. صحت کارآیی شکم‌بندهای تولیدی هاینو از سوی آزمایشگاه دانشگاه علم و صنعت و آزمایشگاه‌های خارج از کشور دریافت شده است. البته در مقابل تشخیص بسیاری از این ویژگی‌ها مانند ضد آب و ضد لک بودن برای عموم مردم میسر است و با انجام یک آزمایش کوچک می‌توان این ادعا را تأیید و بررسی کرد. در این مورد هم تنها عملکرد قابل‌بررسی است و تعیین اندازه ذرات کاربردی بدون تجهیزات امکان‌پذیر نیست.»
وی مهم‌ترین چالش پیش رو را بحث فرهنگ‌سازی در بعد خرید کالای ایرانی دانست و به تبیین راه‌حل این مشکل پرداخت: «هم‌اکنون مهم‌ترین چالش ما بحث فرهنگ‌سازی است. هنوز مردم کشورمان به کالاهای ایرانی خوش‌بین نیستند و حضور برندهای تقلبی در طولانی مدت اثر مخرب خود را خواهد داشت. از این رو این مسئله بیش از چالش محصولات تقلبی، به تولیدکننده داخلی ضربه می‌زند. بخش عمده این چالش به تولیدکنندگان این کالاها مربوط می‌شود. هرچند منسوجات ایرانی با فناوری نانو دارای کیفیت جهانی است اما متأسفانه یکنواختی در عرضه این محصولات تا پیش از این در کشور نداشته‌ایم. مهم‌ترین راهکار برندسازی و اعتمادسازی است. فرهنگ خرید برندمحور و با تاییدیه‌های رسمی اجازه تقلب گسترده را از سودجویان، خرده‌فروشان و دست‌فروشان می‌گیرد. در همه جای دنیا جنس بی‌کیفیت، ارزان و باکیفیت وجود دارد. همیشه بخشی از بازار به دنبال کالای باکیفیت است، باید آن بخش از بازار را شناسایی و بر آن سرمایه‌گذاری کنیم. ما هیچ رقابتی با فروشنده‌های مترو نداریم. قطعاً کسی که جوراب هزار و پانصد تومانی خریداری می‌کند، نباید انتظار جوراب با فناوری نانو داشته باشد.»
