محققان با استفاده از سیلیکای متخلخل حاوی پوشش دولایه لیپیدی، موفق به تولید نانوحاملی شدند که میتواند داروی شیمیدرمانی را با عبور از سد ماتریکس بینسلولی، درون سلولهای سرطانی رهاسازی کند.
ترکیب سیلیکای متخلخل و دولایهی لیپیدی برای تولید نانوحامل
سرطان بیماری بسیار سختی است که درمان آن با چالشهایی روبرو است. سلولهای مختلف سرطانی نسبت به داروها رفتار متفاوتی دارند. یکی از سدهای پیش رو در درمان سرطان، وجود لایهای محافظ به نام ماتریکس بینسلولی است که میتواند نقش دیوار محافظ در برابر ترکیبات شیمیدرمانی را ایفا کند.
اخیرا مقالهای در نشریه Chemistry of Materials منتشر شده که در آن محققان نشان دادند که میتوان از نوعی نانوذرات برای پنهان کردن داروی شیمیدرمانی استفاده کرد. آنها با استفاده از این نانوذرات داروی شیمیدرمانی را وارد تومور سرطانی کرده و آن را از بین بردند. این نتایج در محیط آزمایشگاهی انجام شدهاست.
برای تومورهایی که با استفاده از جراحی نمیتوان را از بدن خارج کرد یا شیمیدرمانی و پرتودرمانی روی آنها اثر ندارد، این روش درمانی میتواند اثربخش باشد. روشهای رایج علاوه بر سلولهای سرطانی، سلولهای سالم را نیز از بین میبرند.
محققان دریافتهاند که بهدلیل وجود رگهای خونی در اطراف تومور سرطانی، نانوذرات به راحتی قادر به عبور از میان آن بوده و میتوانند به منطقهی تومور سرطان برسند. با این کار داروی شیمیدرمانی را میتوان به سلول سرطانی وارد کرد. البته وجود ماتریکس بینسلولی موجب میشود تا سدی در مقابل این نانوذرات وجود داشته باشد و نانوذرات به سختی بتوانند محتویات دارویی را درون تومور رهاسازی کنند.
محققان برای حل این مشکل نوعی نانوذرات ساختند که قادر به عبور از میان ماتریکس بینسلولی بوده و دوز بالایی از دارو را درون تومور سرطانی رهاسازی میکند. برای تولید این نانوذرات، محققان از سیلیکای متخلخل استفاده کردند که مساحت سطحی بالایی دارد. این ساختار متخلخل با دولایه لیپیدی پوشش داده میشود تا بتواند دارو را در محل مورد نظر رهاسازی کند. این ساختار دارای لیگندهای حساس به pH است که در محیط اسیدی درون سلول سرطانی آزاد شده و دارو از میان آن خارج میشود.
پژوهشگران این ساختار دارویی را در محیط آزمایشگاهی روی مدل کشت سلولی سه بعدی مورد آزمایش قرار دادند و نتایج موفقیت آمیزی بهدست آوردند.