الهام از بال سنجاقک برای تولید سطوح آنتی‌باکتریال

پژوهشگران سنگاپوری با الهام از بال سنجاقک، نانوپوشش آنتی‌باکتریال ساختند که می‌تواند با هزینه کم و اثربخشی بالا، باکتری‌ها را از بین ببرد. این پوشش حاوی نانوستون‌هایی است که غشای سلولی باکتری را از بین می‌برد.

محققان مؤسسه آاستار در سنگاپور با الهام از بال سنجاقک موفق به ابداع نانوپوشش آنتی‌باکتریال شدند که قادر است بدون ایجاد مقاومت ضدمیکروبی، آن‌ها را از بین ببرد.
۸۰ درصد از عفونت‌ها از طریق دست گسترش می‌یابد؛ بنابراین ضدعفونی کردن دست می‌تواند در کاهش توسعه بیماری‌های عفونی مؤثر باشد. مواد آنتی‌باکتریال رایج معمولاً حاوی مواد شیمیایی نظیر تریکلوسان است که خود مشکلات و خطراتی برای سلامتی دارد. از سوی دیگر بیشتر مواد آنتی‌باکتریال به مرور زمان منجر به مقاومت در باکتری‌ها می‌شود.
یافته‌های این گروه تحقیقاتی نشان می‌دهد که بال سنجاقک به‌دلیل ساختار منحصربه‌فردخود، به‌صورت طبیعی ضدمیکروب است. سطح بال سنجاقک از نانوستون‌هایی تشکیل شده که در صورت نزدیک شدن میکروب‌ها، غشای سلولی آن‌ها تخریب می‌شود و به سرعت از بین می‌روند.
با الهام از این ویژگی ساختاری، محققان سنگاپوری اقدام به تولید نانوپوششی کردند که خواص آنتی‌باکتریال داشته و می‌توان آن را روی سطوح مختلف نظیر دستگیره در، میز یا دکمه آسانسور قرار داد. این نانوپوشش حاوی نانوستون‌هایی از جنس اکسید روی است که می‌توان آن را روی سطوح مختلف قرار داد. این نانوستون‌ها روی زیرلایه‌های سرامیکی، شیشه‌ای و تیتانیم قرار داده شده است و محققان نشان دادند که این نانوپوشش موجب از بین بردن ۹۹٫۹ درصد باکتری‌هایی نظیر ایکولا می‌شود.
از آنجایی که باکتری‌ها به روش فیزیکی از بین می‌روند نه شیمیایی، تأثیر منفی روی محیط زیست ندارند. همچنین ساز و کار این روش به‌گونه‌ای است که ایجاد مقاومت باکتریایی نمی‌کند. یافته‌های این گروه نشان داد که این نانوپوشش زمانی که روی زیرلایه‌ای از جنس روی (Zn) قرار می‌گیرد، بهترین اثربخشی را دارد.
این فناوری می‌تواند برای تصفیه آب به کار رود. یکی از مزیت‌های این روش، هزینه پایین و ایمنی بالای آن است که موجب رقابت‌پذیر شدن آن در مقایسه با دیگر روش‌ها می‌شود.

نتایج این پروژه در قالب مقاله‌ای با عنوان Nanopillar Coated Surfaces with Substrate-Dependent Superbactericidal Property در نشریه Small به چاپ رسیده است.