محققان دانشگاه‌های کاشان و صنعتی اصفهان با استفاده از ضایعات الیاف صنایع فرش نانوجاذبی پلیمری تولید کرده‌اند که می‌توان از آن جهت تصفیه‌ی پساب رنگی صنایع فرش و نساجی استفاده کرد.
کاشان: استفاده از ضایعات صنایع تولید فرش جهت تصفیه‌ی پساب رنگی
پساب ناشی از صنایع چرم، صنایع غذایی، تولید مواد آرایشی و بهداشتی، کاغذسازی، رنگرزی و نساجی از منابع تولید کننده‌ی پساب‌های رنگی به‌شمار می‌روند. از این میان، کارخانه‌های تولید فرش و کارگاه‌های رنگرزی بیشترین سهم تولید فاضلاب‌های رنگی را به خود اختصاص داده‌اند؛ به‌نحوی که حدود ۱۰ الی ۲۰ درصد از رنگ مصرفی در این صنایع وارد فاضلاب می‌شود. وجود رنگ در پساب موجب بروز مشکلات عدیده‌ی زیست محیطی می‌گردد.
دکتر روح اله میرزایی، عضو هیأت علمی دانشگاه کاشان، شهر کاشان را به‌عنوان قطب تولید فرش ماشینی و نساجی ایران معرفی کرد و افزود: «در این تحقیق تلاش شده‌است تا با تمرکز بر صنایع تولید فرش، بتوان از ضایعات خود این صنایع برای رفع مشکلات زیست محیطی آن، یعنی تصفیه‌ی پساب رنگی، استفاده کرد. از این رو با استفاده از ضایعات الیاف این صنایع، جاذب پلیمری مغناطیسی ساخته شده و کارایی آن در حذف رنگ و فلزات سنگین از محلول آبی مورد بررسی قرار گرفته‌است.»
از آنجایی که بخش اعظمی از مواد اولیه‌ی مورد استفاده جهت سنتز این نانوجاذب‌ها از ضایعات صنایع فرش تأمین می‌شود، می‌توان گفت قیمت تمام شده‌ی این نانوجاذب‌ها نسبتاً پایین است. ضمن اینکه استفاده از ضایعات موجب می‌شود نگرانی از بابت دفع این ضایعات نیز رفع شود. نانوجاذب سنتز شده در این طرح را می‌توان به‌دلیل برخورداری از خواص مغناطیسی، پس از استفاده بازیابی کرده و مجدداً مورد استفاده قرار داد.
میرزایی در ادامه گفت: «در این طرح ابتدا الیاف پلیمری (WPAN) حاصل از ضایعات فرش با استفاده از ۵ درصد نانوذرات مغناطیسی (MNP) و اکسید گرافیت (GO) اصلاح شده و جاذب هوشمند سنتز شد. سپس تلاش شد با اصلاح هرچه بیشتر ساختار این نانوجاذب، کارایی آن بهبود داده شود، در این راستا نانوجاذب هوشمند به وسیله‌ی گروه‌های عاملی کربوکسیلات و آمیدواکسیم عامل‌دار شد. در ادامه نانوجاذب سنتز شده به کمک انواع روش‌های مشخصه‌یابی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت کارایی آن‌ها در حذف رنگ بازی قرمز ۴۶ و فلز سرب از پساب مطالعه شد.»
نتایج حاکی از آن است که نانوجاذب هوشمند با مشخصات C/GO1%-MNP5%-WPAN کارایی بسیار بالایی در جذب آلاینده‌های رنگی از خود نشان داده و بازده آن قریب به ۹۷ درصد است.
کامران رحیمی- دانش‌آموخته مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه کاشان- دکتر روح الله میرزایی و دکتر احمد اکبری – اعضای هیأت‌علمی دانشگاه کاشان- و دکتر نوراله میرغفاری- عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان- در انجام این طرح همکاری داشته‌اند. نتایج این کار در مجله‌ی Journal of Cleaner Production با ضریب تأثیر ۵٫۷۱۵ (جلد ۱۷۸، سال ۲۰۱۸، صفحات ۳۷۳ تا ۳۸۳) منتشر شده‌است.
