ساخت نانوحسگری حساس و دقیق برای تشخیص زودهنگام سرطان

پژوهشگران با استفاده از نانوذرات طلا، نانوپیازهای کربنی، نانولوله‌کربنی و کیتوزان موفق به تولید حسگری شدند که قادر است آنتی‌ژن کارسینو امبریونیک را در مقادیر بسیار کم شناسایی کند. با این کار امکان شناسایی زودهنگام سرطان فراهم می‌شود.

آنتی‌ژن کارسینو امبریونیک (CEA) یکی از مهمترین زیست‌نشانگرهای سرطان است. محققان دریافته‌اند که غلظت‌ این آنتی‌ژن در پلاسمای خون می‌تواند نشانگر وجود بیماری سرطان باشد. تلاش‌های زیادی برای تعیین CEA در خون شده‌است تا روشی برای شناسایی زودهنگام سرطان به‌دست آید.

اخیراً با همکاری محققان حوزه‌ی فناوری‌ نانو و زیست‌الکترونیک، نانوکامپوزیتی ساخته شده که بی‌نیاز از برچسب‌زنی می‌تواند این آنتی‌ژن را شناسایی کند. این نانوکامپوزیت با استفاده از سیستم ایمنی و بهره‌گیری از مساحت سطحی بالای نانومواد امکان شناسایی آنتی‌ژن کارسینو امبریونیک را فراهم می‌کند.

نانوذرات طلا به دلیل خواص زیست‌سازگاری، مساحت سطحی بالا و خواص الکترونیکی منحصر به فرد خود کاربرد زیادی دارند. مواد کربنی نیز گزینه‌ی ایده‌آلی برای ساخت الکترود هستند. با توسعه‌ی فناوری‌ نانو، ترکیباتی نظیر نانولوله‌های کربنی تک‌جداره و نانوپیازهای کربنی کاربردهای زیادی پیدا کرده‌اند. کیتوزان نیز به‌عنوان یکی از نانومواد زیستی می‌تواند برای ساخت ادوات مختلف استفاده شود.

این گروه تحقیقاتی برای اولین بار از نانوکامپوزیتی شامل نانوذرات طلا، نانوپیازهای کربنی، نانولوله‌کربنی و کیتوزان را برای تولید حسگر استفاده کردند. این حسگر الکتروشیمیایی عاری از برچسب بوده و حساسیت بالایی دارد. این حسگر ابزار مناسبی برای شناسایی آنتی‌ژن کارسینو امبریونیک است و می‌توان از آن برای تشخیص زودهنگام سرطان استفاده کرد.

این حسگر می‌تواند مقادیر بسیاری از آنتی‌ژن کارسینو امبریونیک را در غلظت‌های ۱۰۰ فمتوگرم بر میلی‌لیتر را شناسایی کند. حساسیت و تکرارپذیری این فناوری بسیار بالا بوده و از پایداری قابل توجهی نیز برخوردار است.

یکی از مزیت‌های این روش عدم تداخل دیگر آنتی‌ژن‌های موجود در سرم خون در نتیجه آزمایش است. بنابراین، این روش را می‌توان برای نمونه‌های خون واقعی به کار برد. این حسگر زیست‌سازگار بوده و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیز هست. در تولید این حسگر و در فرآیند استفاده از آن، هیچ ماده‌ی شیمیایی سمی و گران‌قیمتی به کار نرفته است.

نتایج این پروژه در قالب مقاله‌ای با عنوان AuNPs/CNOs/SWCNTs/Chitosan-Nanocomposite modified Electrochemical Sensor for the Label-free Detection of Carcinoembryonic Antigen در نشریه  Biosensors and Bioelectronics منتشر شده‌است.