پژوهشگران دانشگاه کاشان موفق به سنتز نانوذراتی از آب انار شدند که می‌توان آن‌ها را جهت تصفیه فوتوکاتالیتی پساب صنایع، مورد استفاده قرار داد.
سنتز نانوذراتی از آب انار جهت تصفیه پساب رنگی به کمک نور خورشید
امروزه بحران آب یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های دهه‌های اخیر کشورهای مختلف از جمله ایران بشمار می‌رود. از سوی دیگر مشکلات زیست‌محیطی ناشی از ورود پساب‌های سمی صنایع، همه جوامع را با معضلات جدی مواجه کرده است. ازاین‌رو پرداختن به این مسائل و یافتن راهکارهای آسان و ارزان جهت مقابله با کمبود آب و مشکلات زیست‌محیطی، به یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های محققان و دانشمندان در حوزه‌های مختلف علمی تبدیل شده است.
دکتر سحر زینت لو عجب‌شیر، محقق پسادکترای دانشگاه کاشان و عضو هیات علمی دانشگاه بناب، ضمن اشاره به فناوری فتوکاتالیتیک جهت حذف آلاینده‌های آبی، تولید نانوذرات فتوکاتالیست را یکی از منابع مهم آلودگی‌های زیست‌محیطی خواند و افزود: «یکی از راهکارهای در حال پیشرفت برای حذف آلاینده‌های آبی، استفاده از نانوذرات فتوکاتالیستی است که بر پایه مواد نیمه رسانایی است. از طرف دیگر فرایند تولید نانوذرات می‌تواند خود موجبات آلودگی‌های زیست‌محیطی و از جمله آب را فراهم آورد. ازاین‌رو در این طرح ما از یک ماده اولیه طبیعی برای تولید نانوذرات فتوکاتالیست استفاده کرده‌ایم.»
وی در ادامه افزود: «استفاده از آب انار به‌عنوان سوخت اولیه فرایند تولید نانوذرات موجب شده هزینه فرایند کاهش چشم‌گیری داشته باشد و نگرانی‌های زیست‌محیطی ناشی از فرایند تولید نانوذرات را نیز برطرف کند. در این فرایند استفاده از تجهیزات گران‌قیمت حذف شده و سرعت فرایند نیز بالاست. ضمن اینکه نانوذرات تولید شده از کارایی کاتالیستی بالایی نیز برخوردارند.»
در طرح حاضر فتوکاتالیست نانوساختار Dy2Ce2O7 با یک روش آسان و ارزان و منطبق بر اصول شیمی سبز سنتز شده است. از آب انار به‌عنوان یک عامل فعال سطحی و به‌عنوان یک جایگزین مناسب برای عوامل فعال سطحی تجاری آنیونی، کاتیونی و یا پلیمری استفاده شده است. همین امر موجب شده تا نانوذرات فتوکاتالیستی تولید شده نانوذراتی بسیار ریز، یکنواخت و با سطح ویژه بسیار بالا باشند.
به گفته این محقق، نانوذرات فتوکاتالیستی پس از سنتز در دمای ۴۵۰ درجه و در مدت ۴ ساعت، تحت آزمون‌های میکروسکوپی و مشخصه یابی قرار گرفته و در نهایت کارایی فتوکاتالیستی آن‌ها سنجیده شده است. نتایج به‌دست‌آمده از کارایی ۹۲/۸ درصدی نانوذرات سنتز شده در حذف آلاینده‌های رنگی از آب حکایت دارد.
دکتر سحر زینت لو عجب‌شیر- محقق پسادکترای دانشگاه کاشان و عضو هیات علمی دانشگاه بناب، دکتر مسعود صلواتی نیاسری-عضو هیات علمی دانشگاه کاشان و زهرا صالحی- دانش‌آموخته مقطع کارشناسی ارشد این دانشگاه در این طرح همکاری داشته‌اند.. نتایج این کار در مجله‌ی Ceramics International با ضریب تأثیر ۲٫۹۸۶ (جلد ۴۴، سال ۲۰۱۸، صفحات ۳۸۷۳ تا ۳۸۸۳) منتشر شده است.
