محققانی از سوئد در قالب پروژه‌ای موسوم به FORMAMP که با پشتیبانی اتحادیه‌ی اروپا اجرا شده، نشان دادند که می‌توان از نانوذرات برای افزایش اثربخشی پپتیدهای ضدمیکروب استفاده کرد. این سامانه‌ها جایگزین مناسبی برای آنتی‌بیوتیک‌ها هستند.
پپتیدهای‌ضدمیکروب، جایگزین آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شوند
یافته‌های محققان اروپایی نشان می‌دهد که پپتیدهای ضدمیکروب که به‌صورت نانوذره در می‌آیند، دارای خواص آنتی‌باکتریال بوده و می‌توانند بدون ایجاد مقاومت دارویی در باکتری‌ها، آن‌ها را از بین ببرند. برخلاف آنتی‌بیوتیک‌ها، پپتیدهای ضدمیکروب به عنوان بخشی از سیستم ایمنی عمل کرده و در خط مقدم مبارزه با عوامل بیماری‌زا در بدن قرار می‌گیرند. پیش از این تلاش‌های صورت گرفته برای استفاده از پپتیدهای ضدمیکروب با شکست مواجه شده که دلیل آن فقدان پایداری این ترکیبات است.
اخیراً محققان با استفاده از نانوذرات موفق به حل این مشکل شدند. آن‌ها نشان دادند که استفاده از نانوذرات می‌تواند امکان تزریق مستقیم این مولکول‌های کوچک را به داخل سایت هدف فراهم کند. با این کار میزان پایداری دارو بهبود یافته و پپتید ضدمیکروب با کارایی بالاتری عوامل بیماری‌زا را از بین می‌برد.
یافته‌های اخیر محققان نشان می‌دهد که پپتیدهای ضدمیکروب می‌توانند به داخل زیست‌فیلم‌ها نفوذ کرده و آن‌ها را از بین ببرند؛ این امر برای باکتری‌های مقاوم در برابر دارو نیز اتفاق می‌افتد. لوئیزا رینگستاد از مؤسسه‌ی تحقیقات سوئد درباره‌ی این پروژه می‌گوید: «بیشتر آنتی‌بیوتیک‌های رایج به‌صورت قرص یا تزریق وارد بدن می‌شوند. این موضوع موجب می‌شود تا احتمال افزایش یا کاهش سهوی میزان دوز مصرف وجود داشته باشد. ما در این پروژه روی درمان عفونت ریه و پوست به صورت محلی کار کردیم که با این کار میزان دوز داروی مورد نیاز کاهش می‌یابد و درمان نیز ساده‌تر انجام می‌شود.»
پپتیدهای ضدمیکروب به‌سرعت به استرین‌های مختلف باکتری‌ها حمله کرده و از طریق غشاء به آن‌ها آسیب می‌زنند. برخلاف آنتی‌بیوتیک‌های رایج، این روش مقاومت دارویی ایجاد نمی‌کند. محققان در این پروژه موسوم به FORMAMP از فناوری نانو برای بهبود عملکرد این پپتیدها استفاده کردند. رینگستاد می‌افزاید: «در پروژه‌ی FORMAMP ما نشان دادیم که نانوذرات می‌توانند به عنوان حامل، پپتیدهای آنتی‌باکتریال را حمل کنند.»
این گروه از نانوذرات مختلف نظیر ذرات متخلخل، نانوذرات سیال بلورین و ماکرومولکول‌های ستاره‌ای شکل استفاده کردند. این نانوساختارها از نظر جذب، محافظت و رهاسازی با کمترین سمیت مورد بررسی قرار گرفتند.
